Ρόουζ Γκοτμέλερ: «Στην οικογένεια του ΝΑΤΟ δεν υπάρχουν μόνο φιλιά, αλλά και διαφορές»

Εκτενείς συνομιλίες τόσο στο υπουργείο Εξωτερικών όσο και στο υπουργείο Εθνικής Αμυνας, οι οποίες, όπως ήταν φυσιολογικό, επικεντρώθηκαν στη συμπεριφορά της Τουρκίας στο Αιγαίο αλλά και στην Ανατολική Μεσόγειο, είχε κατά την επίσκεψή της στην Ελλάδα η αναπληρώττρια γενική γραμματέας του ΝΑΤΟ Ρόουζ Γκοτμέλερ. Η εμπειρότατη αμερικανίδα διπλωμάτης και πρώτη γυναίκα που αναλαμβάνει τόσο υψηλή θέση στην Ατλαντική Συμμαχία μίλησε στο «Βήμα» και όπως είπε σχετικά με την πρόσφατη ένταση Ελλάδας –Τουρκίας, «το ΝΑΤΟ είναι σαν μια οικογένεια. Υπάρχει αγάπη, αλλά υπάρχουν και διαφορές, ορισμένες φορές σοβαρές». Η κυρία Γκοτμέλερ επισήμανε ότι η ελληνοτουρκική συνεργασία στο Αιγαίο για το Μεταναστευτικό μπορεί να είναι οδηγός για το μέλλον, αποφεύγοντας πάντως να υπεισέλθει σε λεπτομέρειες για την πρόσφατη τουρκική συμπεριφορά. Σε σχέση με το θέμα των Σκοπίων, η κυρία Γκοτμέλερ δήλωσε αισιόδοξη για λύση, εξήρε τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες της κυβέρνησης της πΓΔΜ, ενώ επανέλαβε ότι διακηρυγμένος στόχος του ΝΑΤΟ ήδη από το 2008 και τη Σύνοδο του Βουκουρεστίου είναι η πλήρης ένταξη.

«Το ζήτημα της Κριμαίας συνιστά για το ΝΑΤΟ ένα ζήτημα συλλογικής ασφάλειας. Εκπλαγήκαμε όταν είδαμε τη Ρωσία να αλλάζει διά της βίας τα σύνορα στην Ευρώπη. Για τον λόγο αυτόν, στο ΝΑΤΟ αποκαλούμε το 2014 έτος-καμπή για την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία και την κατάληψη της Μοσούλης από το Ισλαμικό Κράτος. Δεν πρέπει επίσης να αγνοούμε την αποσταθεροποίηση στην Ανατολική Ουκρανία, όπου είναι σαφές ότι ρωσικά βαρέα όπλα βρίσκονται εκεί. Αυτά μας οδήγησαν σε αποφάσεις στις συνόδους της Ουαλίας το 2014 και της Βαρσοβίας το 2016 για την οικοδόμηση της αποτρεπτικής και της αμυντικής μας ικανότητας, με τέσσερις ομάδες μάχης να λαμβάνουν σάρκα και οστά από το 2016 ως το 2017 στις χώρες της Βαλτικής και στην Πολωνία. Προετοιμάζουμε επίσης ενισχύσεις και ό,τι άλλο χρειάζεται να τα συνοδεύει, όπως π.χ. βελτίωση των υποδομών. Πραγματικά με ενοχλεί όμως να ακούω ρώσους πολιτικούς ή αναλυτές να λένε ότι το ΝΑΤΟ προετοιμάζεται για έναν νέο Ψυχρό Πόλεμο. Αυτό που κάνουμε είναι αναλογικό, αμυντικό και με βάση το Διεθνές Δίκαιο. Αρκεί μια σύγκριση των αριθμών με τον Ψυχρό Πόλεμο για να καταλάβει κανείς ότι αυτό δεν ισχύει, καθώς τα αμερικανικά στρατεύματα στην Ευρώπη είναι μειωμένα κατά 85% σε σχέση με τότε. Παράλληλα, το ΝΑΤΟ ακολουθεί μια διττή πολιτική και επιδιώκει και τον διάλογο ώστε να υπάρχει προβλεψιμότητα και να ενισχύεται η αμοιβαία εμπιστοσύνη. Τώρα, διαβάζοντας περί των δηλώσεων Πούτιν, θα έλεγα ότι αυτά τα όπλα έχουν παρουσιαστεί και στο παρελθόν από τους Ρώσους. Δεν υπάρχει κάτι νέο. Νομίζω όμως ότι πρέπει να επισημανθούν δύο πράγματα. Πρώτον, η νέα συνθήκη START για τα στρατηγικά πυρηνικά όπλα παραμένει σε ισχύ. Επομένως, παρά το γεγονός ότι η Ρωσία έχει εκσυγχρονίσει το πυρηνικό της οπλοστάσιο και οι Ηνωμένες Πολιτείες σχεδιάζουν να το πράξουν, καμία πλευρά δεν φαίνεται να σχεδιάζει να βγει από τη συμφωνία. Αναφορικά με τη Συμφωνία INF για τα πυρηνικά όπλα μέσου βεληνεκούς, αυτή με ανησυχεί πολύ διότι είναι σημαντική για τη στρατηγική ισορροπία στην Ευρώπη. Οι ΗΠΑ λένε ότι η Ρωσία παραβιάζει τη Συνθήκη και έχουν πει στη Μόσχα ότι πρέπει να βρεθεί λύση στο θέμα αυτό».

«Πριν από όλα, τόσο η Ελλάδα όσο και η Τουρκία είναι πολύτιμοι σύμμαχοι, μέλη από το 1952, παρά τις δύσκολες στιγμές κάθε χώρας με τη Συμμαχία. Φανταστείτε το ΝΑΤΟ ως μια οικογένεια. Μέσα σε μια οικογένεια δεν υπάρχουν μόνο φιλιά και αγάπη, υπάρχουν και διαφορές, ορισμένες φορές σοβαρές. Από το αρχηγείο του ΝΑΤΟ καλούμε χώρες να κάνουν το καλύτερο που μπορούν: να συνεργαστούν, να λύσουν προβλήματα με ευθύ και ήρεμο τρόπο. Συνεχίζουμε να στέλνουμε αυτό το μήνυμα και στις δύο πρωτεύουσες, την Αγκυρα και την Αθήνα. Είδα σήμερα (σ.σ.: Παρασκευή) στις ειδήσεις την υπόθεση των δύο ελλήνων στρατιωτών που συνελήφθησαν στην Τουρκία και παρατήρησα ότι οι δίαυλοι επικοινωνίας είναι ανοιχτοί. Ωστόσο, σε ό,τι αφορά το ΝΑΤΟ, βλέπουμε επίσης καλή συνεργασία με αφορμή τη νατοϊκή αποστολή στο Ανατολικό Αιγαίο που βοηθά τις ακτοφυλακές Ελλάδας και Τουρκίας, καθώς και τον Frontex, με αποτέλεσμα να υπάρξει αξιοσημείωτη μείωση των ανεξέλεγκτων μεταναστευτικών ροών. Για εμένα αυτό είναι μια απόδειξη ότι μπορεί να υπάρξει πολύ καλή συνεργασία προς όφελος όλης της Ευρώπης».

«Θα συνεχίσουμε να εμπλεκόμαστε έντονα στα Σκόπια»

Υπάρχει η ευκαιρία να επιλυθεί το θέμα της ονομασίας της πΓΔΜ και να μπορέσει η χώρα αυτή να προσκληθεί στο ΝΑΤΟ κατά την προσεχή Σύνοδο Κορυφής τον Ιούλιο. Φεύγετε πιο αισιόδοξη μετά τις συνομιλίες σας στην Ελλάδα και θα μπορούσε να υπάρξει οποιοδήποτε Σχέδιο Β, πλην της πλήρους ένταξης, για τη χώρα αυτή αν οι συνομιλίες δεν ευδοκιμήσουν;
«Προτού έλθω εδώ, ήμασταν ενθαρρυμένοι από όσα κάνει η κυβέρνηση της πΓΔΜ σε θέματα μεταρρυθμίσεων, όχι μόνο σε θέματα ασφαλείας αλλά επίσης στη Δικαιοσύνη, στην οικονομία, στα μέσα ενημέρωσης. Υπάρχουν παράλληλα ενθαρρυντικά μηνύματα από τις συνομιλίες για το θέμα της ονομασίας. Ο Γενς Στόλτενμπεργκ επισκέφθηκε τον Ιανουάριο τα Σκόπια και τόσο το ΝΑΤΟ όσο και η ΕΕ πιέζουν τα Σκόπια να προχωρήσουν. Οταν υπάρχουν δύσκολα ζητήματα τα οποία διακυβεύονται, δεν είναι εύκολο να κάνει κάποιος προβλέψεις. Θα συνεχίσουμε να εμπλεκόμαστε έντονα με την κυβέρνηση στα Σκόπια, με την κοινή γνώμη, αλλά και με την ΕΕ για την ανάγκη μεταρρυθμίσεων. Με ρωτήσατε αν θα μπορούσαν να υπάρχουν ενδιάμεσα βήματα. Εργαζόμαστε με την πΓΔΜ εδώ και πολλά χρόνια με μια διαδικασία βήμα προς βήμα με σκοπό την πλήρη ένταξη. Είμαστε δεσμευμένοι σε αυτό ήδη από τη Σύνοδο του Βουκουρεστίου το 2008 και αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει».