Οργή Ερντογάν κατά ΗΠΑ και Κούρδων

Ως καταλύτης επικίνδυνων εξελίξεων χαρακτηρίζεται η απόφαση των Ηνωμένων Πολιτειών να συγκροτήσουν στρατιωτική δύναμη στα σύνορα Συρίας – Τουρκίας αποτελούμενη από 30.000 στρατιώτες από τις τάξεις της πολιτοφυλακής των Κούρδων της Συρίας. Η οργισμένη αντίδραση της Αγκυρας ήρθε άμεσα, καθώς από προχθές τα μεσάνυχτα ο τουρκικός στρατός σφυροκοπεί ανελέητα το κουρδικό καντόνι του Αφρίν.

Τα γεωγραφικά όρια δράσης του νέου συνοριακού στρατού θα περιλαμβάνουν ένα νοητό τρίγωνο, που θα εκτείνεται από τον Βορρά στα σύνορα Συρίας – Τουρκίας ως τη νοτιοανατολική μεθοριακή γραμμή Συρίας – Ιράκ και κατά μήκος της ανατολικής όχθης του ποταμού Ευφράτη. Πρόκειται για το βορειοανατολικό τμήμα της Συρίας, μια de facto ημιαυτόνομη περιοχή που ελέγχεται από τον αραβο-κουρδικό συνασπισμό, πολύτιμο εταίρο της συμμαχίας στον πόλεμο κατά του Ισλαμικού Κράτους. Και αυτός ακριβώς είναι ο στόχος των Αμερικανών, η ανάσχεση δηλαδή ενδεχόμενης επιστροφής των τζιχαντιστών στη Συρία, οι οποίοι μετά τη συντριβή τους διασκορπίστηκαν στο Ιράκ, η διαφύλαξη των ελεγχόμενων από τους Κούρδους εδαφών, όπως επίσης και ο εν μέρει περιορισμός της επιρροής του Ιράν που διατηρεί μεγάλο στρατό στην περιοχή.

Εν τούτοις τόσο η Δαμασκός, που επανέλαβε τη βούλησή της να τερματίσει την αμερικανική παρουσία στα εδάφη της, όσο και οι σύμμαχοί της στην Τεχεράνη και στη Μόσχα, που θεωρούν ότι η Ουάσιγκτον προωθεί τον κατακερματισμό της Συρίας, αντιτίθενται σθεναρά στο αμερικανικό σχέδιο. Ενα σχέδιο που κατά τους «New York Times» ενδέχεται να σύρει τις Ηνωμένες Πολιτείες σε μια βαθύτερη διαμάχη και κυρίως να αναβιώσει τον κουρδικό εθνικισμό, αφού θα συμβάλει στη δημιουργία ενός αυτόνομου κουρδικού θύλακα, δίνοντας έτσι σάρκα και οστά στον χειρότερο εφιάλτη της Αγκυρας.

Εξ ου και η οργισμένη αντίδραση του τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ο οποίος κατηγόρησε τις Ηνωμένες Πολιτείες, «μια χώρα που αποκαλούμε σύμμαχο» όπως είπε, ότι δημιουργούν έναν «τρομοκρατικό στρατό στα σύνορά μας που θα καταπνίξουμε προτού καν γεννηθεί».

Για την Τουρκία η ύπαρξη 30.000 στρατιωτών –οι μισοί εκ των οποίων θα είναι Κούρδοι –με θεσμικό ρόλο στο μαλακό της υπογάστριο, θεωρείται κόκκινη γραμμή. «Η υπομονή της εξαντλείται» αναφέρει χαρακτηριστικά το κέντρο γεωπολιτικών αναλύσεων Stratfor που εδώ και ημέρες προέβλεψε ότι η Αγκυρα βρίσκεται με το χέρι στη σκανδάλη, έτοιμη να εισβάλει στο Αφρίν, στη βορειοδυτική επαρχία του Χαλεπίου –πιθανότητα και στο Μανμπίζ, δυτικά του Ευφράτη –περιοχές που εξακολουθούν μέχρι σήμερα να παραμένουν υπό τον έλεγχο της κουρδικής πολιτοφυλακής της Συρίας YPG.

Διόλου τυχαία, λίγες ώρες προτού ξεκινήσει η τουρκική επιχείρηση στο Αφρίν, ο αρχηγός του τουρκικού Γενικού Επιτελείου Χουλουσί Ακάρ συνοδευόμενος από τον επικεφαλής των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών Χακάν Φιντάν μετέβαιναν σε ένα ταξίδι-αστραπή στη Μόσχα. Στόχος τους να ανιχνεύσουν τις προθέσεις της Ρωσίας, έτερου μεγάλου παίκτη στη συριακή σκακιέρα. Επιδίωξή τους κατά πολλούς ήταν να προσπαθήσουν να πείσουν τη Μόσχα να επιτρέψει την εισβολή, με δεδομένο ότι η τελευταία, όχι μόνο έχει αναπτύξει στρατεύματα στην περιοχή, αλλά έχει καταστήσει σαφές ότι προσβλέπει σε έναν ενδυναμωμένο ρόλο των Κούρδων.

Την ίδια ώρα και ενώ τουρκικά φιλοκυβερνητικά δίκτυα μετέδιδαν εικόνες έντονης κινητικότητας του τουρκικού στρατού, αρμάτων μάχης και τεθωρακισμένων στα σύνορα με τη Συρία, ο σύρος αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Φαϊσάλ Μεγκνάντ προειδοποιούσε την Αγκυρα ότι η Δαμασκός θα καταρρίψει τουρκικά μαχητικά σε περίπτωση που εισβάλλουν στον συριακό εναέριο χώρο. Τις επόμενες ώρες και μέρες τα γεγονότα θα πυροδοτήσουν αλυσιδωτές αντιδράσεις, κυρίως από την πλευρά των Κούρδων που θεωρούν ότι έχει έρθει πλέον το πλήρωμα του χρόνου να εκπληρώσουν τον διακαή πόθο τους για αυτοδιάθεση.

Τις τελευταίες ώρες εξάλλου οι Κούρδοι μεταφέρουν ενισχύσεις στην περιοχή, δηλώνουν έτοιμοι για πόλεμο μέχρις εσχάτων και καλούν όλους τους ομοεθνείς τους –εντός κι εκτός συνόρων –να ενωθούν για την υπεράσπιση του Αφρίν. Η παρουσία, παρά την έντονη βροχόπτωση, χιλιάδων διαδηλωτών την περασμένη Πέμπτη σε δρόμους πολλών κουρδικών πόλεων στη Βόρεια Συρία οι οποίοι, κραδαίνοντας λάβαρα του YPG και πορτρέτα του ιστορικού ηγέτη του ΡΚΚ Οτσαλάν, βροντοφώναξαν ότι «θα δώσουν το αίμα και την ψυχή τους για το Αφρίν», δεν άφηνε κανένα περιθώριο αμφισβήτησης στο ότι μια γενικευμένη σύγκρουση προβάλλει ως μη αναστρέψιμη δυναμική.

Οι απόψεις παρ’ όλα αυτά των Αμερικανών διίστανται. Ο Τζόσουα Λάντις από το Πανεπιστήμιο της Οκλαχόμα θεωρεί ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες στηρίζουν επί της ουσίας τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου κουρδικού κράτους βόρεια του Ευφράτη, στα εδάφη του οποίου θα βρίσκονται μεταξύ άλλων μεγάλα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Και ενώ επισήμως τουλάχιστον οι Ηνωμένες Πολιτείες επιχειρούσαν μέχρι τελευταία στιγμή να καθησυχάσουν την Τουρκία ότι η ομάδα 30.000 ανδρών στα νότια σύνορά της δεν συνιστά δύναμη συνοριοφυλακής παρά εντάσσεται σε μια ευρύτερη στρατηγική πρόληψης επανεμφάνισης του Ισλαμικού Κράτους, η επίσημη ιστοσελίδα του Τουρκικού Γενικού Επιτελείου έφερνε στο φως στοιχεία για το γεγονός ότι η χώρα εξελίσσεται σε κόμβο εξόδου σαλαφιστών τζιχαντιστών από τη Συρία.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Επιτελείου που αναδημοσιεύει η έγκυρη ιστοσελίδα Al Monitor, μόνο τον μήνα Δεκέμβριο οι τουρκικές αρχές συνέλαβαν 8.474 ανθρώπους που επιχειρούσαν να διασχίσουν παράνομα τα σύνορα από τη Συρία προς την Τουρκία και μόλις 71 που επιχειρούσαν την αντίθετη διαδρομή, γεγονός που όπως επισημαίνεται στο εν λόγω άρθρο δείχνει ότι η γειτονική χώρα αποτελεί είτε τελικό είτε ενδιάμεσο σταθμό βίαιων τζιχαντιστών, οι οποίοι έχουν ως απώτερο στόχο τη διάχυση της τρομοκρατίας σε Τουρκία και Ευρώπη.