Καταλωνία: Οι εκλογές θα δώσουν λύση στο αδιέξοδο;

Εχοντας βιώσει μια ασυνήθιστη προεκλογική εκστρατεία, με υποψηφίους να βρίσκονται ακόμη και στη φυλακή, οι πολίτες της Καταλωνίας προσέρχονται σε τέσσερις ημέρες από σήμερα εκ νέου στην κάλπη, αυτή τη φορά για την ανάδειξη νέας τοπικής κυβέρνησης. Οι εκλογές της 21ης Δεκεμβρίου, που επιβλήθηκαν από την κεντρική εξουσία στη Μαδρίτη, θα καθορίσουν τον τερματισμό ή όχι του παρατεταμένου πολιτικού και θεσμικού αδιεξόδου που πυροδότησε η μονομερής ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της ημιαυτόνομης περιοχής.

Οι συνθήκες κάτω από τις οποίες πραγματοποιούνται οι εκλογές δεν είναι και οι πιο ορθόδοξες. Δεν έχουν περάσει παρά λίγες εβδομάδες όταν –μετά την ανακήρυξη της αυτονομίας της Καταλωνίας –η κεντρική κυβέρνηση ενεργοποίησε το άρθρο 155 του Συντάγματος, ο πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι επέβαλε την άμεση εξουσία της Μαδρίτης στην περιοχή, καθαίρεσε το τοπικό υπουργικό συμβούλιο και προφυλάκισε τους «στασιαστές», όπως το φαβορί των εκλογών και πρώην αντιπρόεδρο της τοπικής κυβέρνησης Οριόλ Τζουνκέρας, που διεξάγει την προεκλογική του εκστρατεία πίσω από τα σίδερα. Την ίδια ώρα, ο έκπτωτος ηγέτης της Καταλωνίας Κάρλες Πουιτζντεμόν δίνει τον δικό του αγώνα από τις Βρυξέλλες όπου κατέφυγε αναζητώντας άσυλο μετά την απαγγελία κατηγοριών εναντίον του από την ισπανική Δικαιοσύνη.

Οπως αποτυπώνεται σε όλες τις σφυγμομετρήσεις, τα δύο αντίπαλα κομματικά στρατόπεδα –αυτονομιστές και ενωτικοί –θα δώσουν μάχη χαρακωμάτων, πιθανολογείται όμως ότι δεν θα καταφέρουν να εξασφαλίσουν αυτοδυναμία, γεγονός που θα επιτείνει το πολιτικό αδιέξοδο.

Τα κόμματα υπέρ της ανεξαρτησίας φαίνεται να χάνουν την ισχνή πλειοψηφία που κατείχαν, έναντι των ενωτικών που κερδίζουν έδαφος, με εξαίρεση το δεξιό Λαϊκό Κόμμα (ΡΡ) της Καταλωνίας που καταγράφει τη μεγαλύτερη φθορά.

Στους κόλπους των αποσχιστών οι έριδες καλά κρατούν. Ο μεν Τζουνκέρας χαρακτηρίζει «λάθος» τη μονομερή ανακήρυξη ανεξαρτησίας της Καταλωνίας, ο δε Πουιτζντεμόν εμμένει στην ορθότητά της, ενώ τα κόμματα που τάσσονται υπέρ της ενότητας, δέσμια των ιδεολογικών τους αγκυλώσεων, δεν προτάσσουν τη συνεργασία. Για την ακρίβεια, δεν έχουν σχεδόν κανένα κοινό σημείο, παρά μόνο το γεγονός ότι αντιτίθενται σθεναρά στην απόσχιση.

Τέλος, πρέπει να αναφερθεί ότι για πρώτη φορά –και δικαιολογημένα –την ατζέντα των κομμάτων σχεδόν μονοπωλεί το δίλημμα «απόσχιση ή παραμονή» και δευτερευόντως απασχολούν ζητήματα όπως η οικονομία, η εκπαίδευση και η υγεία.

Προσώρας, όλες οι προβλέψεις δεν αφήνουν πολλά περιθώρια αισιοδοξίας για λύση του πολιτικού αδιεξόδου. Μπορεί η Μαδρίτη –όπως λένε παρατηρητές –να αγοράσει λίγο χρόνο, ωστόσο η διαμάχη για την αυτονόμηση της περιοχής δεν θα τερματιστεί γρήγορα, πολύ δε περισσότερο σε περίπτωση που δεν υπάρξει η βούληση για θεσμικές μεταρρυθμίσεις.