Η Κεντροδεξιά αγκαλιά με την Ακροδεξιά στην Αυστρία

Οι Αυστριακοί πηγαίνουν στις κάλπες και η Ευρώπη κρατά την αναπνοή της. Το ακροδεξιό Κόμμα της Ελευθερίας διεκδικεί τη δεύτερη θέση αλλά και την είσοδο σε ένα κυβερνητικό συνασπισμό με σκληρή ατζέντα στο Προσφυγικό και στην ευρωπαϊκή συνοχή. Και η Αυστρία απομακρύνεται όλο και περισσότερο από το μεταπολεμικό μοντέλο του μεγάλου συνασπισμού, δίνοντας χώρο στους ακραίους και στους ξενοφοβικούς.

Σύμφωνα με την τελευταία σφυγμομέτρηση του Research Affairs για λογαριασμό της εφημερίδας «Österreich», το δεξιό Λαϊκό Κόμμα (ÖVP) του Σεμπάστιαν Κουρτς προηγείται με ποσοστό 34%, κερδίζοντας περί τις δέκα μονάδες σε σχέση με το 2013. Ακολουθεί με 27% το ακροδεξιό Κόμμα της Ελευθερίας (FPÖ) με επικεφαλής τον Χάινς Κρίστιαν Στράχε ενώ τρίτο έρχεται το κεντροαριστερό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPÖ) του Κρίστιαν Κερν με 22% που, όπως και το αδελφό του κόμμα στη γειτονική Γερμανία, προετοιμάζεται να μετρήσει τις χαμηλότερες επιδόσεις στη μεταπολεμική ιστορία του.

Οποιο κι αν είναι το επόμενο κυβερνητικό σχήμα στη Βιέννη, το δοκιμασμένο μοντέλο του μεγάλου συνασπισμού που κυριάρχησε 43 από τα 72 τελευταία χρόνια, πότε με καγκελάριο από το Λαϊκό Κόμμα και πότε από τους Σοσιαλδημοκράτες, προβάλλει ως απίθανο, ακόμη και αν οι Σοσιαλδημοκράτες ανατρέψουν τα προγνωστικά και αναδειχτούν δεύτερη δύναμη.

Η μακροχρόνια συνύπαρξη δεν υπήρξε πάντοτε αρμονική αλλά λειτούργησε στο πλαίσιο μιας συναινετικής κουλτούρας. Τελευταία όμως φάνηκε να είναι «ατελέσφορη», με τις ενδοκυβερνητικές έριδες να διαδέχονται η μία την άλλη και να οδηγούν τελικά σε μια πρόωρη προσφυγή στην κάλπη και μάλιστα μέσα σε κλίμα ενός ανίερου πολέμου λασπολογίας.

Οπως αναφέρουν παρατηρητές, ο Κουρτς θα συμπράξει με το ακροδεξιό FPÖ, στο πρότυπο του συνασπισμού των δύο κομμάτων μεταξύ 2000-2006, ώστε να δώσει –όπως διατείνεται –νέα πνοή στο πολιτικό σκηνικό της χώρας.

Πόσο όμως αυτό θα καταστεί εφικτό;

Είναι σαφές ότι ο μόλις 31 ετών Κουρτς κατάφερε να αναστρέψει δημοσκοπικά τα ποσοστά του Λαϊκού Κόμματος. Και πράγματι, μόλις ξεκίνησε την προεκλογική του εκστρατεία το κόμμα συστήθηκε εκ νέου στους ψηφοφόρους, έχοντας προβεί σε ένα επικοινωνιακό λίφτινγκ. Από την αλλαγή του ονόματος σε «Λίστα του Κρίστιαν Κουρτς – Το νέο Λαϊκό Κόμμα», μέχρι τα χρώματα (από μαύρο σε έντονο τιρκουάζ) αλλά και την εισαγωγή νέων προσώπων, ακόμη και εγχώριων διασημοτήτων, στις λίστες των υποψηφίων.

Επί της ουσίας όμως, αν και ο Κουρτς προβάλλεται ως ο ηγέτης που θα πολεμήσει το κατεστημένο και θα κομίσει το «φρέσκο», κάθε άλλο παρά κάτι τέτοιο θα συμβεί. Πέρα από τη στρατηγική επικοινωνίας, στα καίρια ζητήματα που απασχολούν την κοινή γνώμη, η πολιτική του έχει μετακινηθεί ακόμη πιο δεξιά, σε πιο συντηρητικές επιλογές.

Το στίγμα εξάλλου το είχε ήδη δώσει προτού καν αναλάβει τα ηνία του κόμματος. Ως υπουργός Εξωτερικών εμφάνισε ως μεγαλύτερη επιτυχία του το γεγονός ότι κατάφερε να αναστείλει τις προσφυγικές ροές στις «παρασυνόδους» που έλαβαν χώρα εν τη απουσία της Ελλάδας. Ο ίδιος έχει εξάρει τον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας Βίκτορ Ορμπάν για την ανέγερση τείχους στα σύνορα για την ανακοπή των προσφυγικών ροών ενώ, μεταξύ άλλων, έχει υποστηρίξει ότι «η Λέσβος θα μπορούσε να γίνει το Ελις Αϊλαντ της Ευρώπης».

Μόλις ανέλαβε την ηγεσία του κόμματος τον περασμένο Μάιο, ο Κουρτς, που άλλοτε δαιμονοποιούσε το ακροδεξιό FPÖ, υπερφαλάγγισε την πολιτική του πλατφόρμα. Ο δημοσιογράφος Τόνι Μπάρμπερ των «Financial Times», που έχει ζήσει στην Αυστρία αρκετά χρόνια, το έθεσε εύγλωττα: «Η ευυπόληπτη Δεξιά, για να αποτρέψει τον ακροδεξιό εξτρεμισμό, δανείστηκε τη γλώσσα και κάποιες από τις ισχυρές πολιτικές του».

Το παράδοξο λοιπόν σε αυτή την εκλογή είναι το γεγονός ότι αν και δεν πρόκειται να κερδίσει την πρώτη θέση, το ακροδεξιό Κόμμα της Ελευθερίας θα έχει καταφέρει να επικρατήσει επιβάλλοντας την ατζέντα του –πόσω μάλλον εάν στη διαφαινόμενη συγκυβέρνηση με την Κεντροδεξιά αναλάβει το κρίσιμο υπουργείο Εσωτερικών ή Εξωτερικών, όπως προβλέπουν εγχώριοι παρατηρητές.

Για την Ευρώπη αυτό το σενάριο θα είναι η επόμενη μεγάλη πρόκληση. Το think tank Stratfor αναφέρει ότι o ακροδεξιός εταίρος θα είναι απρόθυμος να εκχωρήσει περισσότερη εθνική κυριαρχία στα θεσμικά ευρωπαϊκά όργανα και εν τέλει ίσως υποδαυλίσει σειρά εντάσεων στο θέμα της ενοποίησης. Δεν αποκλείεται μία από τις επόμενες κινήσεις του να είναι η δυνατότητα θεσμοθέτησης διεξαγωγής δημοψηφισμάτων κατά το ελβετικό πρότυπο, σε σειρά ζητημάτων που θα αφορούν το μέλλον της χώρας εντός ΕΕ.Οι κλυδωνισμοί θα επηρεάσουν οπωσδήποτε και την Ελλάδα. Ενας συνασπισμός Κουρτς – Στράχε θα είναι ακλόνητος στα ζητήματα μετακίνησης προσφύγων από τις νότιες χώρες εισόδου προς την Κεντρική Ευρώπη, ενώ είναι πολύ πιθανό να ζητήσει αναθεώρηση του Δουβλίνου επί τα χείρω.