Τη μνήμη των 13.000 και πλέον γάλλων εβραίων που συνελήφθησαν και στάλθηκαν μαζικά σε ναζιστικά στρατόπεδα κατά την «έφοδο του Βελοντρόμ» το 1942 τίμησαν στο Παρίσι ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν μαζί, για πρώτη φορά, με τον ισραηλινό πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου.
Ο Μακρόν επανέλαβε, όπως είχαν κάνει και προκάτοχοί του, την γαλλική ευθύνη για το έγκλημα. Το πιο αμφιλεγόμενο ωστόσο ήταν η παρουσία του ίδιου του Νετανιάχου στους εορτασμούς – φορείς της γαλλικής εβραϊκής κοινότητας επέκριναν την συμμετοχή του στις εκδηλώσεις, θεωρώντας πως πολιτικοποιείται ο φόρος τιμής.
Το διήμερο 16ης και 17ης Ιουλίου του 1942, συνολικά 13.152 μέλη της δραστήριας εβραϊκής κοινότητας στο Παρίσι συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν μαζικά είτε στο χειμερινό ποδηλατοδρόμιο (στο 15ο διαμέρισμα της πρωτεύουσας) είτε, λιγότεροι, στο στρατόπεδο του Ντανσί, έξω από την πόλη.
Στάλθηκαν στα ναζιστικά κολαστήρια και η συντριπτική τους πλειονότητα εξοντώθηκε. Στην γαλλική ιστορία, το διήμερο εκείνο έχει μείνει ως η «έφοδος του Βελ’ ντ’ Ιβ» (από την σύντμηση του «χειμερινού ποδηλατοδρομίου»).
Ο Νετανιάχου ξεκίνησε την πολυήμερη επίσκεψή του στο Παρίσι αυτό το Σαββατοκύριακο ακριβώς ώστε να παρίσταται στις εκδηλώσεις μνήμης. Είναι ο πρώτος αρχηγός ισραηλινού κράτους που συμμετέχει στις γαλλικές εκδηλώσεις για το Βελ’ ντ’ Ιβ.
Από την πλευρά του, ο Εμανουέλ Μακρόν ακολούθησε την παράδοση προκατόχων του τα τελευταία χρόνια και επανεπιβεβαίωσε την αναγνώριση της γαλλικής ευθύνης στη συγκέντρωση και παράδοση Εβραίων στους ναζί.
«Ήταν η Γαλλία που οργάνωσε την έφοδο και την απέλαση» είπε ο Μακρόν στην κεντρική εκδήλωση, στο σημείο κοντά στο (κατεστραμμένο, σήμερα) ποδηλατοδρόμιο. «Η 16η και η 17η Ιουλίου ήταν το έργο της γαλλικής αστυνομίας, ούτε ένας Γερμανός δεν σήκωσε το χέρι του» είπε χαρακτηριστικά ο Μακρόν.
Όπως σημειώνει η Monde, την γαλλική ευθύνη είχε επισήμως αναγνωρίσει το Παρίσι τουλάχιστον το αργότερο από το 1995, διά στόματος Ζακ Σιράκ.
Αυτό δεν σημαίνει ότι ο γαλλικός ρόλος στην έφοδο δεν αμφισβητείται: Η Μαρίν Λεπέν του ακροδεξιού Εθνικού Μετώπου είχε απορρίψει πριν από λίγους μήνες τη γαλλική ευθύνη, κάτι στο οποίο εμμέσως πλην σαφώς αναφέρθηκε στην ομιλία του ο Μακρόν.
Την ιστορική εικόνα της εφόδου συμπληρώνει, ωστόσο, η βοήθεια όσων -μη Εβραίοι οι ίδιοι- εκείνες τις ημέρες έκρυψαν ή βοήθησαν στη διαφυγή αρκετούς Εβραίους του Παρισιού. Και ο Μακρόν και ο Νετανιάχου απέτισαν φόρο τιμής σε όσους είχαν το θάρρος να γλιτώσουν Εβραίους από την τελική μεταφορά τους σε στρατόπεδα εξόντωσης.
