Ο πρώτος τρανσέξουαλ γονδολιέρης ταράζει τα νερά της Βενετίας

Εγινε διάσημη σαν «πρίμα γονδολιέρισσα» της Βενετίας, η πρώτη γυναίκα στα χρονικά με άδεια λεμβούχου για γόνδολα, γκρεμίζοντας μια ανδροκρατούμενη παράδοση 900 ετών στο κλειστό επαγγελματικό σινάφι. Τώρα ταράζει πάλι τα νερά της πάλαι ποτέ Γαληνοτάτης δηλώνοντας ανοιχτά στο Facebook ότι είναι τρανς.

«Το όνομά μου είναι Αλεξ Χάι και είμαι τρανσέξουαλ. Οι σωστές αντωνυμίες όταν γίνεται αναφορά σε μένα, σε οποιοδήποτε σημείο της ζωής μου (ανεξάρτητα από το πώς ήμουν εκείνη την εποχή), είναι αυτός / αυτού / αυτόν. Είναι ανακριβής η αναφορά σε εμένα ως Αλεξάντρα για οποιονδήποτε λόγο».

«Μετά από χρόνια σκληρής προσπάθειας που ξεκίνησα το 1996 ως μαθητευόμενος στη γόνδολα, κέρδισα μια αγωγή το 2007 που μου επέτρεψε να μεταφέρω τουρίστες στη γόνδολά μου…

Ημουν ο κατηγορούμενος σε εκείνη την αγωγή, όχι ο ενάγων. Η αγωγή κατατέθηκε εναντίον μου από το Δημαρχείο της Βενετίας, σε μια προσπάθεια να με εμποδίσουν να δουλέψω ως γονδολιέρης» γράφει ο 50χρονος Χάι στη μακροσκελή ανάρτηση.

Και καταλήγει τονίζοντας ότι «υποστηρίζω τα ίσα δικαιώματα των γυναικών και αισθάνομαι ότι ως άνθρωπος που κατέκτησε τη δύσκολη τέχνη της κωπηλασίας ενώ βρισκόταν στο σώμα μιας γυναίκας, έχω αποδείξει ότι ναι, ακόμη και ένα κορίτσι μπορεί να είναι γονδολιέρης. Αλλά εγώ ο ίδιος δεν είμαι γυναίκα και ο αγώνας του φεμινισμού δεν είναι ο προσωπικός μου αγώνας, απλώς θέλω να κάνω τη δουλειά με την οποία είμαι παθιασμένος».

Ο Χάι έδωσε τέσσερις φορές εξετάσεις ως γυναίκα για να πάρει άδεια γονδολιέρη/ισσας, αλλά απέτυχε σε όλες, λέγοντας ότι οι εξεταστές ήταν «υπερβολικά αυστηροί». Τότε είχε καταγγείλει την ένωση των γονδολιέρηδων (με μόλις 425 μέλη) ότι επιχείρησαν σκόπιμα να τον κρατήσουν εκτός του σιναφιού λόγω του φύλου του (εκείνης της εποχής). Η ένωση απέρριψε έντονα τον ισχυρισμό αυτόν και το 2015 ο Χάι κέρδισε μια δικαστική μάχη και έλαβε άδεια λεμβούχου σε γόνδολα ιδιωτικής χρήσης για μια ξενοδοχειακή αλυσίδα, ιδιοκτησίας ενός τοπικού αριστοκράτη.

Ετσι, πριν από δύο χρόνια, το ανώτατο δικαστήριο στη Ρώμη τον αναγνώρισε ως τον πρώτο γονδολιέρη γένους θηλυκού (la prima gondoliera) σε μια απόφαση που θεωρήθηκε νίκη κατά του σεξισμού και της προκατάληψης κατά των αλλοδαπών (ο Χάι είναι γερμανοαλγερινής καταγωγής, γεννημένος το 1967 στο Αμβούργο).

Ο αγώνας του να πάρει άδεια ασκήσεως του θρυλικού επαγγέλματος στα κανάλια της Βενετίας άρχισε το 1996, όταν ξεκίνησε ως μαθητευόμενος γονδολιέρης στο «traghetto», τη μεγάλη γόνδολα που μεταφέρει όρθιους επιβάτες από τη μία πλευρά του Γκραν Κανάλ στην άλλη. Ο Χάι προσπάθησε ξανά και ξανά να περάσει τις εξετάσεις για μία από τις πολυπόθητες και περιορισμένες δημοτικές άδειες. Το 1997 δεν τα κατάφερε στα γραπτά, μια αποτυχία που αποδόθηκε και στην ασυνήθιστη παρουσία των μέσων μαζικής ενημέρωσης και του κοινού στην εξέτασή του.

Στη συνέχεια, το 1999, απέτυχε και στην εξέταση της κωπηλασίας, αν και το αποτέλεσμα ακυρώθηκε με το σκεπτικό ότι η επιτροπή απαρτιζόταν αποκλειστικά από άνδρες, σε αντίθεση με τον ιταλικό νόμο του 1993 που επικαλείται την ισότητα ευκαιριών μεταξύ ανδρών και γυναικών. Ο Χάι έδωσε πάλι εξετάσεις, αλλά πήρε χαμηλότερη βαθμολογία από την προηγούμενη απόπειρά του.

Πέρα από τα τεχνικά χαρακτηριστικά της γόνδολας και τον ιδιότυπο τρόπο πλοήγησής της (με ένα και μοναδικό κουπί και με κατάλληλες κινήσεις του σώματος από τον όρθιο χειριστή), ο εξεταζόμενος πρέπει να αποδείξει πως διαθέτει γνώσεις για τα περίπου 40 αξιοθέατα μιας τυπικής διαδρομής, αλλά και για τα περίπου 150 κανάλια της Βενετίας τα οποία ενώνονται με 400 γέφυρες.

Ο Χάι δεν το έβαλε κάτω. Αρχισε να δουλεύει ιδιωτικά, όπως συνέβαινε παλιά όταν οι αριστοκρατικές οικογένειες της Βενετίας διέθεταν δικές τους γόνδολες και γονδολιέρηδες. Από τον Ιούλιο του 2005, μεταφέρει τουρίστες με τη δική του γόνδολα, τον «Πήγασο».

Ο Χάι έχει διαλέξει, πολύ ποιητικά, έναν διάσημο ενετικό στίχο ως «θέμα» της γόνδολάς του: «E la luna nassara per sognar un altro di» («Και το φεγγάρι θα γεννηθεί για να ονειρευτεί μια άλλη μέρα»).

Αλλά τον Οκτώβριο του 2006 η πόλη της Βενετίας θέσπισε έναν νόμο που απαγόρευε να κυκλοφορούν γόνδολες χωρίς δημόσια άδεια. Το διάταγμα θεωρήθηκε από τον τοπικό Τύπο «ad personam», καθώς «φωτογράφισε» και επηρέασε μόνο τον Χάι –αλλά όχι για πολύ.

Ο νόμος καταργήθηκε το 2007 και τον Αύγουστο του 2010 μια γυναίκα, η 24χρονη Τζόρτζια Μπόσκολο, έγινε τελικά η πρώτη (και μοναδική όπως φαίνεται ως σήμερα) γονδολιέρισσα της Βενετίας, η οποία κατόρθωσε να περάσει τις εξετάσεις και να πάρει πλήρη άδεια από τις δημοτικές αρχές της πόλης.