Ο παράγοντας Ροχανί ελπίδα για το Ιράν – Οι μεταρρυθμιστικές δυνάμεις

Οι προεδρικές εκλογές της 19ης Μαΐου στο Ιράν αποδείχθηκαν τελικά καθοριστικές. Αρχικά η όλη διαδικασία ήταν ένα αδιάφορο ζήτημα –η πιθανή νίκη του εν ενεργεία προέδρου Χασάν Ροχανί επί των αντιπάλων του, ενός ετερόκλητου συνόλου συντηρητικών πολιτικών. Αλλωστε από το 1981 κι έπειτα όλοι οι πρόεδροι της Ισλαμικής Δημοκρατίας έχουν υπηρετήσει δύο θητείες. Στην αρχή οι επιθέσεις κατά του Ροχανί εκλαμβάνονταν ως απόπειρες του Ανώτατου Ηγέτη της χώρας Αλί Χαμενεΐ, των συντηρητικών κληρικών που τον στηρίζουν και των Φρουρών της Επανάστασης να αποδυναμώσουν και να περιορίσουν τον Ροχανί εν όψει της δεύτερης θητείας του.

Αλλά στη συνέχεια η εκλογική αναμέτρηση μετατράπηκε σε οξεία αντιπαράθεση, καθώς οι συντηρητικοί συσπειρώθηκαν γύρω από τον Εμπραχίμ Ραϊσί, έναν σκληροπυρηνικό κληρικό και νομικό με ιστορικό βίας κατά της αντιπολίτευσης. Το γεγονός ότι ο Χαμενεΐ είχε νωρίτερα επιλέξει τον Ραϊσί για να ηγηθεί του μεγαλύτερου θρησκευτικού ιδρύματος στο Ιράν ερμηνεύθηκε ως μια κίνηση με στόχο να τον αναδείξει ως εν δυνάμει μελλοντικό Ανώτατο Ηγέτη.

Πολλοί θεωρούσαν πως μια νίκη του Ραϊσί θα εξασφάλιζε την επιτυχία του και σε μια ενδεχόμενη μάχη για τη διαδοχή του Χαμενεΐ, ο οποίος ήταν και ο ίδιος πρόεδρος πριν ανέλθει στο αξίωμα του Ανώτατου Ηγέτη, μετά τον θάνατο του Αγιατολάχ Ρουχολάχ Χομεϊνί. Καθώς φέρεται ότι ο Χαμενεΐ πάσχει από καρκίνο, το ζήτημα της διαδοχής του πήρε μεγάλη έκταση και το ιδεολογικό, θεσμικό και προπαγανδιστικό κατεστημένο των συντηρητικών κινητοποιήθηκε υπέρ του Ραϊσί και κατά του Ροχανί.

Ο πραγματιστής Ροχανί απάντησε αποδεχόμενος τις επικρίσεις του μεταρρυθμιστικού κινήματος όσον αφορά το στάτους κβο στη χώρα. Ολοι όσοι αποτελούν τον πυρήνα του μεταρρυθμιστικού κινήματος του Ιράν –φοιτητές, γυναίκες, καλλιτέχνες και τα μέλη της ανένδοτης κοινωνίας των πολιτών –ανέλαβαν δράση και μετέτρεψαν τις εκλογές σε δημοψήφισμα για το μέλλον της χώρας.

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης χρησιμοποιήθηκαν ευρέως από αμφότερες τις πλευρές. Υποστηρικτές του Ροχανί χρησιμοποίησαν διαδικτυακές πλατφόρμες για να κινητοποιήσουν τους ψηφοφόρους αλλά και για να ελέγξουν τις προτάσεις του Ραϊσί. Στο ζήτημα της διαδοχής του Χαμενεΐ αναφέρθηκαν έμμεσα περισσότερες από μία φορές, υποστηρίζοντας πως οι εκλογές αφορούσαν το μέλλον του Ιράν για τα επόμενα 40 χρόνια.

Οι συντηρητικοί χρησιμοποίησαν τόσο τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όσο και τη ραδιοτηλεόραση που έχουν υπό τον έλεγχό τους για να αναδείξουν τη δυσμενή οικονομική κατάσταση του Ιράν και τις ανεκπλήρωτες υποσχέσεις του Ροχανί όσον αφορά την άρση των διεθνών κυρώσεων μετά τη συμφωνία του 2015 για το πυρηνικό πρόγραμμα της χώρας.

Κατέστη οπότε ξεκάθαρο ότι δύο ανταγωνιστικά μοντέλα έδιναν μάχη για την ψυχή της Ισλαμικής Δημοκρατίας. Μεταξύ των κινητήριων δυνάμεων των συντηρητικών συγκαταλέγονται η επιθυμία τους να διατηρήσουν υπό τον έλεγχό τους την οικονομία, μια προτίμηση για θρησκόληπτους διαχειριστές αντί για τεχνοκράτες και η αποστροφή τους για την παγκοσμιοποίηση.