Σε ομιλία του στο Γκέτισμπεργκ της Πενσιλβάνια, στα τέλη Οκτωβρίου, ο Ντόναλντ Τραμπ ανέπτυξε ένα «συμβόλαιο ανάμεσα σε εμένα και τον αμερικανό ψηφοφόρο», το οποίο περιλαμβάνει τι θα κάνει την πρώτη ημέρα της προεδρίας του και τι τις πρώτες 100. Την πρώτη ημέρα δεσμεύτηκε ότι θα προωθήσει 18 θέματα. Ανάμεσά τους πάγωμα των προσλήψεων ομοσπονδιακών υπαλλήλων (εκτός στρατού, δυνάμεων ασφαλείας και ιατρικού προσωπικού), την πρόβλεψη ότι για κάθε νέο ομοσπονδιακό κανονισμό θα καταργούνται δύο υπάρχοντες, την κατάργηση των περιορισμών στον ενεργειακό τομέα, τη διακοπή των πληρωμών στα προγράμματα του ΟΗΕ για το κλίμα και τη διακοπή της μετανάστευσης από «περιοχές επιρρεπείς στην τρομοκρατία».
Ανάμεσα στα 10 θέματα που θα προωθήσει τις πρώτες 100 ημέρες της προεδρίας του είναι η μείωση της φορολογίας από 35% σε 15% για τις επιχειρήσεις, η «κατάργηση και αντικατάσταση του Obamacare», η ανέγερση τείχους στα σύνορα με το Μεξικό, το οποίο «θα αποζημιώσει τις ΗΠΑ για το πλήρες κόστος», και άλλα μέτρα για να μπει τέλος στην παράνομη μετανάστευση. Το «Βήμα» ζήτησε από τέσσερις ειδικούς να εξηγήσουν ποιες από τις παραπάνω υποσχέσεις του αναμένουν να υλοποιήσει ο Τραμπ και ποιες όχι. Οι περισσότεροι συγκλίνουν στο ότι ο κροίσος που θα εγκατασταθεί στις 20 Ιανουαρίου στον Λευκό Οίκο θα ξεκινήσει τη σταδιακή υλοποίηση των εξαγγελιών του, αλλά δεν θα τις ολοκληρώσει.

Μάικλ Κράσα: «Η περίθαλψη και η πρόνοια θα συζητηθούν περίπου στο μέσον της θητείας του»
«Τις πρώτες 100 ημέρες ο Τραμπ θα προσπαθήσει να εδραιώσει την αφοσίωση των Ρεπουμπλικανών προτείνοντας ευρεία αναθεώρηση του Obamacare. Εχει αφήσει να εννοηθεί ότι θα διατηρηθεί η δυνατότητα να παραμένει ένα παιδί ως προστατευόμενο μέλος στην ασφάλιση του γονέα ως τα 26 του χρόνια, όπως και η απαγόρευση της άρνησης ασφάλισης λόγω προϋπαρχουσών ασθενειών. Αλλά θα καταργήσει το μέτρο για την οικονομική υποστήριξη όσων έχουν προϋπάρχουσες ασθένειες, το οποίο σημαίνει ότι, αν και η ασφαλιστική εταιρεία δεν θα μπορεί να αρνηθεί να τους ασφαλίσει, θα τους «διώχνει» μέσω των υψηλών ασφαλίστρων. Αυτό βεβαίως θα εξοργίσει τους Δημοκρατικούς, αλλά ενδεχομένως ο Τραμπ να αναζητεί μια τέτοιου είδους σύγκρουση μαζί τους προκειμένου να αποδείξει ότι όντως είναι «Ρεπουμπλικανός».
Για τον ίδιο λόγο, θα προσπαθήσει να μειώσει τη φορολογία για τις επιχειρήσεις και τους πλούσιους. Το έχει υποσχεθεί και οι Ρεπουμπλικανοί του Κογκρέσου θα το υποστηρίξουν με χαρά.
Θα προσπαθήσει επίσης αρκετά σύντομα να αποδυναμώσει τους περιβαλλοντικούς νόμους, ίσως όχι στις πρώτες 100 ημέρες αλλά αναμφίβολα στους πρώτους 18 μήνες. Αυτό είναι σημαντικό για να διατηρήσει την υποστήριξη των τομέων της εξόρυξης και της παραγωγής, και οι Ρεπουμπλικανοί γενικώς μισούν τους περιβαλλοντικούς νόμους. Δεν νομίζω όμως ότι θα σπεύσει σύντομα να ακυρώσει συνθήκες, περιβαλλοντικές ή άλλες.
Υποστηρίζει ότι θα αρχίσει να απελαύνει παράτυπους μετανάστες με ποινικό μητρώο και πολλοί από τους υποστηριχτές του ανυπομονούν να το κάνει. Υποψιάζομαι ότι θα αυξήσει την αστυνόμευση και θα κάνει μερικές προσπάθειες αλλά ο αριθμός όσων θα απελάσει θα είναι πολύ μικρότερος από τα εκατομμύρια στα οποία αναφέρεται.
Το «τείχος» θα περιμένει για αργότερα. Ισως ενισχύσει τις περιπολίες και την αστυνόμευση, αλλά δεν νομίζω ότι η ανέγερσή του θα αρχίσει σύντομα, αν ποτέ αρχίσει.
Θεωρώ πως η περίθαλψη και η πρόνοια θα συζητηθούν περίπου στο μέσον της θητείας του, αλλά δεν αναμένω νομοθετήματα επ’ αυτών, παρά μετά τις εκλογές στο μέσον της προεδρικής θητείας το 2018, το νωρίτερο. Πρόκειται για πολύ δημοφιλή προγράμματα, και θα αποξένωνε πολλούς από τους ψηφοφόρους του. Αν τα προωθήσει νωρίτερα, είναι βέβαιο ότι οι Ρεπουμπλικανοί θα χάσουν πολλές από τις έδρες τους στη Γερουσία και στη Βουλή στις εκλογές του 2018 και ο Τραμπ γνωρίζει ότι αν χάσει την πλειοψηφία στο Κογκρέσο, θα δυσκολευτεί να περάσει οτιδήποτε.
Πιστεύω ότι θα είναι πραγματιστής και θα δώσει προτεραιότητα σε ζητήματα που έχει πιθανότητα να περάσει από το Κογκρέσο (ή, σε ορισμένες περιπτώσεις, από τα δικαστήρια). Επιθυμεί διακαώς να σημειώσει πολλές επιτυχίες στην αρχή της θητείας του και επειδή πολλά από αυτά που υπόσχεται δεν θα περνούσαν ούτε από ένα Ρεπουμπλικανικό Κογκρέσο, θα επικεντρωθεί πρώτα σε εκείνα με τα οποία θα συμφωνήσει το Κογκρέσο. Αυτό θα ενισχύσει τη δημοτικότητά του στη βάση του αλλά και θα του χαρίσει πολιτικό κεφάλαιο το οποίο θα μπορεί να χρησιμοποιήσει αργότερα για να περάσει πιο ευαίσθητα θέματα –η άδεια μητρότητας μετ’ αποδοχών και η επιδότηση για την ανατροφή των παιδιών που έχει υποσχεθεί πρέπει να περιμένουν μέχρι να του «χρωστούν» οι Ρεπουμπλικανοί του Κογκρέσου, δεδομένου ότι μισούν τέτοιες ιδέες.
Δεν αναμένω ότι ο Τραμπ θα μαλακώσει το στυλ του στον Λευκό Οίκο. Ισως το επαναπροσανατολίσει ώστε να γίνει πιο αποδεκτό στο εσωτερικό των ΗΠΑ, βάζοντας στο στόχαστρο ανθρώπους ή ομάδες που θεωρούνται πιο ευρέως «εχθροί» μας από όσο οι ισπανόφωνοι, οι μαύροι, οι γυναίκες ή ο Τύπος, αλλά το στυλ του αυτό είναι τόσο βαθιά ριζωμένο στην προσωπικότητά του που θα συνεχίσουμε να το βλέπουμε σε ολόκληρη τη θητεία του. Και ίσως να μην το επαναπροσανατολίσει καν. Οι προσβολές προς μαύρους, μειονότητες και μουσουλμάνους ενίσχυσαν τη δημοτικότητά του και σήμερα βλέπουμε ότι περιλαμβάνει στην κυβέρνησή του ανθρώπους που σκέπτονται με αυτόν τον τρόπο».

Μπέντζαμιν Μπάρμπερ: «Μπόλτον, Τζουλιάνι και Γκίνγκριτς θα σοκάρουν συμμάχους και εχθρούς των ΗΠΑ»

Τι αναμένετε να κάνει ο Τραμπ τις πρώτες 100 ημέρες της προεδρίας του;

«Ο Τραμπ είναι παράλογος και απρόβλεπτος, γι’ αυτό το μόνο που μπορούμε να προβλέψουμε είναι το αναπάντεχο. Πολλά θα εξαρτηθούν από το ποιους θα ορίσει στην κυβέρνησή του. Αν αυτή περιλαμβάνει πρόσωπα όπως ο Τζον Μπόλτον, ο Ρούντι Τζουλιάνι, ο Νιουτ Γκίνγκριτς και άλλα μέλη της «εναλλακτικής Δεξιάς», οι αμερικανικές πολιτικές θα προκαλέσουν και θα σοκάρουν συμμάχους και εχθρούς των ΗΠΑ. Το μεγάλο ερώτημα είναι: θα κάνει αυτά που είπε ότι θα κάνει ή θα αρχίσει να συμβιβάζεται με την αποκαλούμενη «συναίνεση της Ουάσινγκτον» και να δρα σαν «κανονικός» Ρεπουμπλικανός;».
Θα κινηθεί επιθετικά σε ορισμένα ζητήματα;
«Θα δρα βεβαίως επιθετικά, αλλά αρχικά με στόχο να ανατρέψει τις πολιτικές του Ομπάμα στην υγεία και στην εξωτερική πολιτική. Η μοναδική εποικοδομητική πολιτική, την οποία υποστηρίζουν τόσο οι Δημοκρατικοί όσο και οι Ρεπουμπλικανοί, είναι η βελτίωση των υποδομών. Ο Τραμπ μιλάει για ένα τρισ. δολάρια μέσα σε 10 χρόνια. Είναι βέβαιο ότι θα πάρει μέτρα για τη μετανάστευση αλλά δεν θα απελάσει 12 εκατ. παράτυπους μετανάστες, δεν θα χτίσει ένα τείχος 2.000 μιλίων και δεν θα απαγορεύσει όλους τους μετανάστες. Θα κινηθεί όμως προς αυτή την κατεύθυνση και στα τρία ζητήματα».
Ποιες θα είναι οι προτεραιότητές του;
«Προφανώς θα σπρώξει τα ζητήματα τα οποία τόνισε στην προεκλογική του εκστρατεία, όπως η κατάργηση του Obamacare, ο περιορισμός της μετανάστευσης και η απορύθμιση της οικονομίας. Αλλά επαναλαμβάνω ότι είναι οπορτουνιστής και μπορεί να γίνει απρόβλεπτος. Για παράδειγμα, έχει πει ότι θα επαναφέρει το νομοσχέδιο που είχε καταργήσει ο Μπιλ Κλίντον και το οποίο απαγορεύει στις τράπεζες να κάνουν συγχρόνως επενδυτική και λιανική τραπεζική. Με την επαναφορά του θα αποφευχθεί η πιθανότητα τραπεζικής κατάρρευσης και ύφεσης, όπως το 2008. Πρόκειται για ένα προοδευτικό νομοσχέδιο, το οποίο θα εξέπληττε και θα προκαλούσε ακόμη και τη φρίκη των Ρεπουμπλικανών. Ο οπορτουνισμός και τα απρόβλεπτα θα είναι τα χαρακτηριστικά της προεδρίας του».
Ποια ζητήματα θα αφήσει για αργότερα και γιατί;
«Γενικώς, οι πρόεδροι επικεντρώνονται πρώτα στην εσωτερική πολιτική διότι έχει πιο άμεσες επιπτώσεις και εκφράζει τις προεκλογικές υποσχέσεις. Η εξωτερική πολιτική συχνά έρχεται αργότερα, ακόμη και στη δεύτερη θητεία. Γι’ αυτό η ρητορική του Τραμπ για την κατάργηση της συμφωνίας για τα πυρηνικά του Ιράν, τη μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας στην Ιερουσαλήμ (σ.σ.: από το Τελ Αβίβ) και την άδεια να αναπτύξουν πυρηνικά όπλα η Κορέα και η Ιαπωνία ήταν απλώς ανεύθυνα λόγια τα οποία είναι απίθανο να θέσει σύντομα σε εφαρμογή».
Πιστεύετε ότι θα «μαλακώσει» το στυλ του μόλις αναλάβει τα καθήκοντά του;
«Αυτό θα εξαρτηθεί από το ποιους θα ορίσει στην κυβέρνησή του και επίσης από τον διαχωρισμό των εξουσιών και τον βαθμό στον οποίο το Κογκρέσο και το Ανώτατο Δικαστήριο θα περιορίσουν τις ενέργειές του. Θα εξαρτηθεί επίσης από την αντίσταση των πόλεων που δεν ψήφισαν τον Τραμπ και που εκπροσωπούν την πλειοψηφία του αμερικανικού πληθυσμού και το 80% του αμερικανικού πλούτου. Οι πόλεις όχι μόνο μπορούν να αντιταχθούν στον Τραμπ μέσω του κάθετου διαχωρισμού των εξουσιών αλλά και να προσφέρουν μια εναλλακτική οδό αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, της μετανάστευσης, της ανισότητας κ.ά. Ο Τραμπ κέρδισε το Κολέγιο των Επιτρόπων (αν και η Χίλαρι Κλίντον κέρδισε τη λαϊκή ψήφο) αλλά αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου συνόλου θεσμών που θα περιορίσουν τη ζημιά που μπορεί να κάνει. Είναι πιο επικίνδυνος στην άρνησή του για την κλιματική αλλαγή και στην απειλή του να αποσυρθεί από τη Συνθήκη του Παρισιού για το κλίμα. Αλλά και σε αυτούς τους τομείς υπάρχουν πολλά που μπορούν να κάνουν οι πόλεις με οργανώσεις όπως η ICLEI, οι C40 Πόλεις του Κλίματος και το νέο Παγκόσμιο Κοινοβούλιο Δημάρχων».


Αλεξάντερ Θεοδωρίδης: «Συντηρητικοί Ρεπουμπλικανοί θα τον πιέσουν να προχωρήσει σε ακραία και διχαστικά νομοσχέδια»

Τι αναμένετε να κάνει ο Τραμπ τις πρώτες 100 ημέρες της προεδρίας του;

«Πολλοί αμερικανοί πρόεδροι σκόνταψαν τις πρώτες 100 ημέρες στον Λευκό Οίκο, ακόμη και εκείνοι που στη συνέχεια θεωρήθηκαν εξαιρετικοί ηγέτες. Ο Τραμπ είναι λιγότερο αρμόδιος και έμπειρος στη διακυβέρνηση από οποιονδήποτε πρόεδρο στην αμερικανική Ιστορία. Και η ομάδα του για τη μετάβαση ξεκίνησε στραβά, ενώ ακούγεται ότι υπάρχουν και εσωτερικές συγκρούσεις. Γι’ αυτό δεν θα εκπλαγώ αν σκοντάψει περισσότερο από τον μέσο όρο».
Θα κινηθεί επιθετικά σε ορισμένα ζητήματα;
«Υποψιάζομαι ότι θα ασχοληθεί πρώτα με τα πιο εύκολα, εκείνα που δεν απαιτούν μεγάλες διαμάχες ούτε αποξενώνουν πολλούς ψηφοφόρους. Η κατάργηση των προεδρικών διαταγμάτων του Ομπάμα είναι κάτι που μπορεί να κάνει μονομερώς. Θα αποχωρήσει από την ΤΡΡ. Ισως συνεργαστεί με το Κογκρέσο για να περάσει γρήγορα ένα πακέτο μείωσης της φορολογίας και ενδεχομένως ένα νομοσχέδιο για βελτίωση υποδομών. Ολα αυτά μπορεί να τα περάσει με μικρή ή καθόλου αντίσταση».
Ποιες θα είναι οι προτεραιότητές του;
«Κατ’ αρχάς δεν θα μπορέσει να κρυφτεί πίσω από το Κογκρέσο. Πολλοί συντηρητικοί Ρεπουμπλικανοί θα τον πιέσουν να προχωρήσει σε ακραία και διχαστικά νομοσχέδια. Υποθέτω ότι θα επιχειρήσει να ικανοποιήσει πολλούς κοινωνικά συντηρητικούς με έναν διορισμό της αρεσκείας τους στο Ανώτατο Δικαστήριο. Στη συνέχεια, θα επικεντρωθεί σε μερικές από τις λιγότερο αμφιλεγόμενες προτάσεις του».
Ποια ζητήματα θα αφήσει για αργότερα και γιατί;
«Υποθέτω ότι θα αφήσει τα πιο περίπλοκα για αργότερα. Για παράδειγμα, η κατάργηση και αντικατάσταση του Obamacare θα είναι μεγάλη πρόκληση. Πιθανολογώ ότι δημοσίως θα αρχίσει να εργάζεται προς αυτή την κατεύθυνση, αλλά θα αφήσει τη νομοθέτηση για αργότερα».
Πιστεύετε ότι θα «μαλακώσει» το στυλ του μόλις αναλάβει τα καθήκοντά του;
«Δύσκολο να το προβλέψω για κάποιον σαν τον Τραμπ. Τις πρώτες ημέρες μετά την εκλογή του φάνηκε να αναγνωρίζει τη σοβαρότητα της θέσης του και το τεράστιο έργο που τον αναμένει. Αλλά οι επιλογές του για την κυβέρνηση μέχρι στιγμής δεν δείχνουν μετακίνηση προς το Κέντρο».

Στίβεν Γκριν: «Είναι αναγκασμένος να θέσει ως προτεραιότητα τη μετανάστευση»

Τι αναμένετε να κάνει ο Τραμπ τις πρώτες 100 ημέρες της προεδρίας του;

«Θα κάνει πρώτα τα ευκολότερα, εκείνα για τα οποία δεν χρειάζεται τη συνεργασία του Κογκρέσου: θα ανατρέψει προεδρικά διατάγματα του Ομπάμα για τη μετανάστευση και το περιβάλλον. Θα αρχίσει να εργάζεται με το Κογκρέσο για τα θέματα στα οποία υπάρχει συμφωνία, κυρίως τους φόρους».
Ποιες θα είναι οι προτεραιότητές του;
«Είναι αναγκασμένος να θέσει ως προτεραιότητα τη μετανάστευση, διότι το αναμένουν και το απαιτούν οι οπαδοί του, και τη φορολογία, διότι μπορεί να του χαρίσει μια γρήγορη νομοθετική επιτυχία στο Κογκρέσο».
Ποια ζητήματα θα αφήσει για αργότερα στην προεδρία του και γιατί;
«Οι απόψεις του για το εμπόριο έρχονται σε αντίθεση με το κατεστημένο του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος. Συνεπώς, θα θελήσει να αποφύγει τις εγγενείς δυσκολίες αυτού του πεδίου στην αρχή της προεδρίας του».
Πιστεύετε ότι θα «μαλακώσει» το στυλ του μόλις αναλάβει τα καθήκοντά του;
«Το εύχομαι. Στην προεκλογική εκστρατεία μάθαμε ποιος είναι ο Τραμπ και δεν έχουμε λόγους να νομίζουμε ότι θα αλλάξει σημαντικά. Μέχρι στιγμής, η διαφορά ανάμεσα στον υποψήφιο Τραμπ και τον εκλεγμένο Τραμπ είναι ελάχιστη. Ο πρόεδρος Τραμπ θα είναι πιθανότατα μια από τα ίδια».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ