Το 1838 ιησουίτες ιερείς προέβησαν στην πώληση 272 ανθρώπων –ανδρών, γυναικών και παιδιών -, υπόδουλων σε φυτείες του Μέριλαντ. Η πώλησή τους παρείχε στη διοίκηση ενός καθολικού κολεγίου τη δυνατότητα να αποπληρώσει μεγάλα χρέη, εξασφαλίζοντας την επιβίωσή του. Σήμερα, σχεδόν 180 χρόνια μετά, το διεθνούς φήμης, πλέον, Πανεπιστήμιο Τζορτζτάουν (στο οποίο εξελίχθηκε εκείνο το παλαιό καθολικό κολέγιο) επιδιώκει να εξιλεωθεί για την απάνθρωπη μεταχείριση εκείνων των ανθρώπων καθώς και όλων όσοι αναγκάστηκαν να εργαστούν, όντας υπόδουλοι, για λογαριασμό του. Ανακοίνωσε ότι θα προσφέρει εκπτώσεις, διευκολύνσεις και προνομιακή μεταχείριση σε όσους από τους αιτούντες για εγγραφή σε κάποιο από τα προγράμματά του καταφέρουν να αποδείξουν ότι είναι απόγονοι σκλάβων που είχαν κάποια σχέση με το εκπαιδευτικό ίδρυμα. Αλλά κατά πόσο είναι δυνατόν αυτό; Και τι σημαίνει για τους σημερινούς Αφροαμερικανούς η αναζήτηση προγόνων τους που υπήρξαν σκλάβοι;
Το πανεπιστήμιο δηλώνει ότι έχει ξεκινήσει, σε συνεργασία με γενεαλόγους και λοιπούς ειδικούς, τη δημιουργία ενός διαδικτυακού αρχείου με σχετικές πληροφορίες. Το «καλό» είναι ότι οι ιησουίτες κρατούσαν ασυνήθιστα λεπτομερή αρχεία με τα στοιχεία των σκλάβων που απασχολούνταν στις φυτείες τους στο Μέριλαντ. Αλλά για τους εκατομμύρια Αφροαμερικανούς, οι περισσότεροι από τους οποίους κατάγονται από σκλάβους, η όλη διαδικασία αποδεικνύεται εξαιρετικά επίπονη και ψυχοφθόρα.

«Μια άμεση αίσθηση θυμού και προσβολής»

«Φαινόταν πως έπεφτα από τοίχο σε τοίχο» επισήμανε μιλώντας στο BBC η Σόντα Μπρουκς, η οποία ξεκίνησε να αναζητεί τις ρίζες της πριν από μια τριετία. Αφορμή αποτέλεσε η διάγνωση ότι η γιαγιά της έπασχε από καρκίνο. Η κυρία Μπρουκς συνειδητοποίησε ότι γνώριζε ελάχιστα για τους μακρινούς συγγενείς της. «Δεν ήξερα σε ποιον έπρεπε να πω πως η γιαγιά μου ήταν άρρωστη» ανέφερε χαρακτηριστικά. Και έτσι αναζήτησε μακρινούς συγγενείς, για να φωτίσει το παρελθόν της οικογένειάς της. «Οταν ξεκινάς να μιλάς για τη δουλεία με συγγενείς και φίλους, σου δίνεται αυτή η άμεση αίσθηση θυμού και προσβολής. Αλλά ήθελα να εστιάσω στη μεγάλη εικόνα όσον αφορά το ποια ήταν και ποια είναι η οικογένειά μου. Ανυπομονούσα, ήμουν ανοιχτή. Δεν με ένοιαζε τι θα ανακάλυπτα» εξήγησε.
Τον πρώτο καιρό η κυρία Μπρουκς ερεύνησε ιστορικά αρχεία, πιστοποιητικά γεννήσεως και θανάτου, ληξιαρχικές πράξεις γάμου. Απογοητεύτηκε, ωστόσο, καθώς τα στοιχεία των δούλων στη Βόρεια Αμερική μεταξύ του 17ου και του 19ου αιώνα είναι στην καλύτερη περίπτωση ελλιπή. Οι Αφροαμερικανοί καταγράφηκαν με όνομα και επίθετο μόλις το 1865, στην πρώτη απογραφή μετά την κατάργηση της δουλείας.
«Οι περισσότεροι φτάνουν σε αδιέξοδο γύρω στο 1870» εξήγησε η Μέγκαν Σίκμαν, ερευνήτρια στην Ιστορική και Γενεαλογική Εταιρεία της Νέας Αγγλίας. «Οι άνθρωποι συνήθως περιορίζονται στην ταυτοποίηση των σκλάβων μέσω των αρχείων των ιδιοκτητών τους» πρόσθεσε, επισημαίνοντας, ωστόσο, ότι και ο εντοπισμός της ταυτότητας των ιδιοκτητών είναι μια δύσκολη διαδικασία κυρίως γιατί οι σκλάβοι αποτελούσαν «αγαθά» που μεταβιβάζονταν σε θυγατέρες και ανιψιές ως κληρονομιά ή δώρο γάμου. Ακόμη και αν κάποιος καταφέρει να εντοπίσει την ταυτότητα του ατόμου στον οποίο ενδεχομένως να ανήκε κάποιος πρόγονός του, τα σχετικά αρχεία είναι πολύ πιθανό να παρέχουν μόνο βασικές πληροφορίες, όπως η ηλικία, το φύλο και η απόχρωση του δέρματός του.

1828: χάρισαν ως «δώρο γάμου» την εντεκάχρονη

Αφότου κοσκίνισε αρχεία και υπεβλήθη πλειστάκις σε εξετάσεις γενετικού υλικού, η κυρία Μπρουκς εντόπισε μια γυναίκα που θεωρεί πως ήταν μακρινή προγιαγιά της. Ονομαζόταν Χάνα και φέρεται ότι γεννήθηκε στην Τζόρτζια το 1828. Η κυρία Μπρουκς βρήκε έναν τίτλο ιδιοκτησίας στον οποίο αναφέρεται ότι το 1840 ένας ιδιοκτήτης σκλάβων ονόματι Εντουαρντ Κόβινγκτον πρόσφερε «μία κίτρινη νέγρα περίπου 11 ετών ονόματι Χάνα» ως δώρο γάμου στην ανιψιά του Αν Κάλιφερ, ο σύζυγος της οποίας έγινε στη συνέχεια ο κύριος της μικρής Χάνα με την οποία απέκτησε μάλιστα αρκετά νόθα παιδιά. Η κυρία Μπρουκς δηλώνει πως δεν αισθάνεται πικρία για τους ανθρώπους στους οποίους φέρεται ότι ανήκε η προγιαγιά της. «Η οικογένειά μου έχει ιδιαίτερα αρνητική στάση όσον αφορά την ταυτότητα του ιδιοκτήτη αλλά εγώ ήθελα να σηκωθώ και να πω πως δεν πρόκειται να είμαι αρνητική. Ακόμη και αν δεν υπήρχε αγάπη μεταξύ της Χάνα και του ιδιοκτήτη της, τουλάχιστον μπορώ εγώ να δείξω αγάπη προσπαθώντας να έρθω σε επαφή με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς μου» ανέφερε, προσδιορίζοντας ότι τώρα σχεδιάζει να μεταβεί στην Τζόρτζια για να συναντήσει συγγενείς της και να επισκεφτεί το νεκροταφείο της οικογένειάς της.

HeliosPlus