Η τουρκική εισβολή στη Συρία (επιχείρηση Ασπίδα του Ευφράτη) την περασμένη εβδομάδα αποτελεί στροφή και ανατρέπει την ισορροπία δυνάμεων υπέρ των ΗΠΑ στη Συρία επιτείνοντας το περίπλοκο χάος που επικρατεί στην περιοχή καθώς δημιούργησε και εξακολουθεί να δημιουργεί νέες μη ελεγχόμενες καταστάσεις, με τους τρεις κύριους «παίκτες» (ΗΠΑ, Ρωσία, Τουρκία) να εμπλέκονται όχι απευθείας αλλά μέσω «φιλικών συμμαχιών ευκαιρίας» στις οποίες μετέχουν Αραβες, Κιργίζιοι, Σύροι αλλά και ευρωπαίοι φιλοτζιχαντιστές. Οι Αμερικανοί υποστηρίζουν την τουρκική ενέργεια, γεγονός που τους έφερε να συνεργάζονται με δύο αντιμαχόμενες κουρδικές παρατάξεις, η Ρωσία και το Ιράν –οι μόνοι υποστηρικτές της Δαμασκού –κατελήφθησαν εξ απροόπτου, με συνέπεια να δημιουργηθεί πάλι ψυχρότητα στις σχέσεις Μόσχας – Αγκυρας, οι Κούρδοι είναι οι μεγάλοι χαμένοι από τις εξελίξεις και οι τζιχαντιστές επωφελούνται από την εμπλοκή των εχθρών τους σε διενέξεις και αλληλοκατηγορίες.

«Το συριακό κουβάρι»
Η Τουρκία, η οποία για πρώτη φορά παίρνει ενεργό μέρος σε αυτό που ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι ονόμασε «κουβάρι που λέγεται Συρία», θέλει να απομακρύνει όσο το δυνατόν περισσότερο τους Κούρδους από τα σύνορά της. Αλλωστε η καταδίωξη των τζιχαντιστών την οποία επικαλέστηκε ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ως αιτία της εισβολής είναι απλώς το πρόσχημα για τον πόλεμο εναντίον των εκτός Τουρκίας Κούρδων, παρ’ όλο που αυτοί έχουν την αμερικανική στήριξη. Η Αγκυρα είναι ικανοποιημένη καθώς, πρώτον, έδιωξε ήδη τους τζιχαντιστές από τα σύνορά της και, δεύτερον, ανέκοψε την επικράτηση των Κούρδων, έστω και δημιουργώντας «πρόσθετα προβλήματα» με την Ουάσιγκτον.
Οι ΗΠΑ πολεμούν για να εξοντώσουν τους τζιχαντιστές αλλά ομολογούν ότι «δεν βλέπουν φως στην άκρη του τούνελ» και οι Ρώσοι βρίσκονται στη Συρία για να στηρίξουν τον πρόεδρο Μπασάρ αλ Ασαντ αλλά και για να υπογραμμίσουν την πολιτική τους στην ευρύτερη περιοχή ως μεγάλης δύναμης και πάλι. Η Μόσχα δεν υποστηρίζει τους Κούρδους για να μη ενοχληθεί ο Ασαντ και η Αγκυρα αλλά «ενισχύει διπλωματικά» την Τεχεράνη, η οποία «επιζητεί» ειρηνική εξέλιξη του αγώνα των Κούρδων. Προχθές αποκαλύφθηκε ότι η Αγκυρα είχε συμφωνήσει με το Πεντάγωνο για «από κοινού ενέργεια» εναντίον των τζιχαντιστών, αλλά «η Τουρκία ενήργησε πρώτη» δίχως να ειδοποιήσει την Ουάσιγκτον, γεγονός το οποίο βρήκε «αδικαιολόγητο» ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου. Ο ίδιος άφησε να φανεί ότι υπάρχουν και «ζητήματα ουσίας» τα οποία έθιξε σε τηλεφωνική συνομιλία του με τον τούρκο υπουργό Αμυνας Φικρί Ισίκ ο αρχηγός των αμερικανικών επιτελείων στρατηγός Τζόζεφ Ντάνφορντ, ο οποίος μεταβαίνει στην Αγκυρα την ερχόμενη Τρίτη. Οι «επιπλοκές» θα είναι το κύριο θέμα της συζήτησης που σχεδιάζεται να έχουν σήμερα, Κυριακή, οι πρόεδροι Μπαράκ Ομπάμα και Ταγίπ Ερντογάν στο περιθώριο της συνοδού των G20 στην Κίνα.
Αψιμαχίες συμμάχων
Στην Ουάσιγκτον κυκλοφόρησαν «φήμες» κυβερνητικής προέλευσης οι οποίες μιλούσαν για ανακωχή και σταδιακή παύση πυρός, γεγονός που εξόργισε την Αγκυρα. Το τουρκικό υπουργείο Αμυνας διέψευσε τις φήμες και εξέφρασε «οργή και αγανάκτηση για τη στάση ορισμένων κύκλων (…), περιλαμβανομένων και συμμαχικών». Πιο συγκεκριμένος ο τούρκος πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ δήλωσε ότι η Τουρκία «θα συνεχίσει τις επιχειρήσεις στη Συρία ώσπου να εμπεδωθούν η ασφάλεια και η περιουσία των πολιτών, καθώς και η ασφάλεια των συνόρων της».

Ελπίζουν στη διπλωματία
Δυσάρεστη έκπληξη

Ενοχλημένη είναι η Μόσχα από την τουρκική εισβολή στη Συρία. Είχε ενημερωθεί για τις σχετικές προθέσεις της Αγκυρας αλλά «όχι για τις διαστάσεις της» λέει ανώνυμη πηγή στο Κρεμλίνο. Ρωσικές πηγές αναγνωρίζουν ότι η τουρκική επιχείρηση υπήρξε «μια δυσάρεστη έκπληξη. (…) Ο Ερντογάν εισβάλλοντας στη Συρία έστειλε ένα γερό μήνυμα στις ΗΠΑ ότι για εκείνον οι ΗΠΑ παραμένουν προτεραιότητα και ότι προτιμά να μετέχει σε αντιτρομοκρατικό συνασπισμό όπου ηγούνται οι ΗΠΑ και όχι η Μόσχα».
Η «Πράβδα» την περασμένη Τετάρτη παραδέχθηκε ότι ο τούρκος πρόεδρος «κάνει το δικό του παιχνίδι (…) χωρίς να αποκλείει σήμερα τη θεώρηση του προβλήματος (της Συρίας) από ευρύτερη γωνία». Κατά τη ρωσική εφημερίδα, η προοπτική της διπλωματικής λύσης του προβλήματος παίρνει σήμερα βαρύτητα. Και ο τούρκος πρωθυπουργός με τον τρόπο του οδηγεί προς αυτή την κατεύθυνση. «Η Τουρκία θα αποδεχόταν μια μεταβατική κυβέρνηση υπό τον Ασαντ» δήλωσε ο Μπιναλί Γιλντιρίμ και το γερμανικό «Spiegel», επιμένοντας ότι η Ευρώπη ελπίζει πάντα στη διπλωματία, πιστεύει ότι η προσέγγιση Ρωσίας – Τουρκίας βοηθά τη ρωσική στρατηγική μιας «ήπιας μετακίνησης» του προέδρου Ασαντ. Το όλο θέμα των σχέσεων Μόσχας – Αγκυρας θα συζητηθεί αύριο στη συνάντηση που θα έχουν οι πρόεδροι Βλαντίμιρ Πούτιν και Ταγίπ Ερντογάν στο περιθώριο της διάσκεψης των G20 στην Κίνα.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ