Ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου ήταν κατηγορηματικός την περασμένη Δευτέρα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν σκέπτονται να μετακινήσουν τη βάση του Ιντσιρλίκ ούτε και έχουν δεχθεί αίτημα της τουρκικής κυβέρνησης για απομάκρυνσή της. Ο εκπρόσωπος απαντούσε σε ερωτήματα δημοσιογράφων οι οποίοι αναφέρονταν σε συγκεκριμένα δημοσιεύματα εφημερίδων της Αγκυρας και της Βηρυτού, τα οποία κάνουν λόγο για τις ανησυχίες που προκάλεσε στην Ουάσιγκτον και στην έδρα του ΝΑΤΟ η εμπλοκή στο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου της τουρκικής μονάδας που βρίσκεται στη βάση. Δικαιολογημένη η ανησυχία τους. Με διαταγή του τούρκου διοικητή της μονάδας, εκείνη τη νύχτα, χωρίς να ενημερωθεί καν ο αμερικανός διοικητής, είχε επιβληθεί black out και διακοπή κάθε επικοινωνίας της βάσης με τον έξω κόσμο επί μισή και πλέον ώρα. Μάλιστα το πρακτορείο Reuters τρεις ημέρες αργότερα και αφού είχε γίνει γνωστό ότι τούρκοι αξιωματικοί και στρατιώτες της βάσης είχαν συλληφθεί ως συμπαθούντες το πραξικόπημα, είχε μεταδώσει ότι το Πεντάγωνο προσανατολίζεται προς την εγκατάλειψη της βάσης Ιντσιρλίκ.
Υπάρχουν και άλλες σχετικές ενδείξεις. Η Επιτροπή Αμυνας της Γερουσίας «ζήτησε τη γνώμη» της στρατιωτικής ηγεσίας αν απειλείται «η πολεμική αξία» της βάσης με τα σημερινά δεδομένα. Σχεδόν ταυτόχρονα βουλευτές από τα δύο κόμματα ρωτούν το Στέιτ Ντιπάρτμεντ πώς θα αντιδράσει η Ουάσιγκτον αν αντιμετωπίσει «εκβιαστικές» αξιώσεις της Τουρκίας σε περίπτωση που απορριφθεί –όπως πιθανολογείται –η τουρκική αίτηση για παράδοση του Φετουλάχ Γκιουλέν, τον οποίο η Αγκυρα ονόμασε τρομοκράτη και εμπνευστή του πραξικοπήματος. Οι βουλευτές ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για την αμερικανική βάση. Πηγές στο Κογκρέσο, οι οποίες φαίνεται ότι ασχολούνται με το ζήτημα, δίνουν ενδιαφέρουσες πληροφορίες. Μιλούν για Σχέδιο Ε3, της δεκαετίας του ’90, το οποίο διαμορφώθηκε με στόχο τα προβλήματα που θα προκύψουν από ενδεχόμενη ανάγκη να μετακινηθεί η βάση.
Αποθήκη πυρηνικών
Συνοπτικά και με βάση άρθρα, αναλύσεις και σχόλια ιδιαίτερα του καλά ενημερωμένου περιοδικού «American Conservative» η Ουάσιγκτον πραγματικά απασχολείται με το μέλλον της αμερικανικής βάσης στην Τουρκία, βασικού στοιχείου άλλωστε των σχέσεών της με την Αγκυρα. Περίπτωση να εγκαταλειφθεί η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου δίχως σταθερή αμερικανική βάση «ούτε καν συζητιέται». Στο Ιντσιρλίκ, πέραν των άλλων, είναι αποθηκευμένα τουλάχιστον 40 πυρηνικά όπλα –490 πυρηνικές κεφαλές έγραψαν οι «Sunday Times» την περασμένη Κυριακή –τα οποία δεν είναι δυνατόν να φορτωθούν σε σκάφος του Αμερικανικού Ναυτικού, ούτε καν σε αεροπλανοφόρο, π.χ. στο 110.000 τόνων πυρηνοκίνητο «Harry S. Truman» που επισκέπτεται πολύ συχνά την περιοχή. Ούτε είναι δυνατόν να μεταφερθούν στη βρετανική βάση της Κύπρου, όπως το πρότειναν ανώνυμες πηγές στον Λίβανο. Το αποκλείει η σχετική σύμβαση που υπογράφηκε με τα πρωτόκολλα ανεξαρτησίας της Κύπρου. Στην Κύπρο, θεωρητικά τουλάχιστον, θα ήταν δυνατόν να δημιουργηθεί και βάση ανάλογη με αυτή του Ιντσιρλίκ και να αποθηκευτούν πυρηνικά όπλα. Μαλιστα, αναφέρεται σχετικά το αεροδρόμιο και η περιοχή της Πάφου. Αυτό όμως προϋποθέτει συγκατάθεση της Λευκωσίας –εντελώς αδύνατον και το γνωρίζει πολύ καλά η Ουάσιγκτον.
Οι συζητήσεις με τον Πούτιν
Οι συνομιλίες την περασμένη Τρίτη του τούρκου προέδρου με τον ρώσο ομόλογό του Βλαντίμιρ Πούτιν στην Αγία Πετρούπολη αποτελούν «ένα ακόμη δείγμα ότι (η Τουρκία) παραμένει ο ισχυρός, σταθερός παράγοντας στην περιοχή» γράφει η τουρκική «Sabah». Τα όσα συζητήθηκαν και συμφωνήθηκαν δεν είναι ακόμη πλήρως γνωστά. Είναι όμως γεγονός ότι, όπως γραφει ο «Guardian» του Λονδίνου, «ο Πούτιν έδωσε κάποτε σωσίβιο στον Μπαράκ Ομπάμα, όταν του βρήκε λύση στα χημικά αέρια του Ασαντ (…), τώρα ήρθε η σειρά να πετάξει σανίδα σωτηρίας στον Ταγίπ Ερντογάν».
Η ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΚΕΡΙ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ
Μήνυμα προς τις ΗΠΑ
Η Αγκυρα, επισήμως, περιορίζεται σε προειδοποιήσεις οι οποίες μόλις κρύβουν απειλές. Αφήνει βουλευτές του κυβερνητικού κόμματος να συνδέουν την απόπειρα πραξικοπήματος με τον Φετουλάχ Γκιουλέν και την Αμερική η οποία υποτίθεται ότι τον καλύπτει, επιτρέπει στα ελεγχόμενα ΜΜΕ και στον Τύπο να κάνουν «έρευνα» για τη στάση που τήρησε η αμερικανική μονάδα του Ιντσιρλίκ τη νύχτα της 15ης Ιουλίου, παρακινεί τους οπαδούς του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να διαδηλώνουν στην Κωνσταντινούπολη με συνθήματα εναντίον των Αμερικανών της βάσης, να κατηγορούν την Αμερική για «προδοσία» –ότι, δηλαδή, υποστήριξε το πραξικόπημα –αλλά η κυβέρνηση «έχει υπομονή» και «θα αντιδράσει ανάλογα» προειδοποιεί ο υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, επιδίδοντας ταυτόχρονα «γραπτό, σαφές μήνυμα» στον αμερικανό πρέσβη Τζον Μπας. Πρόεδρος και υπουργός επιφυλάσσονται να συζητήσουν όλο το πλέγμα των σχέσεων με τον αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Τζον Κέρι στις 24 Αυγούστου στην Αγκυρα. Στο μεταξύ, αν κρίνουμε από την αρθρογραφία της φιλο-ερντογανικής εφημερίδας «Sabah», με τη βάση του Ιντσιρλίκ «υπάρχει πρόβλημα» για την Τουρκία, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τον «χαρακτηρισμό των καθηκόντων των δυο μονάδων (…) στις νέες συνθήκες». Η εφημερίδα δεν διευκρινίζει ποιες είναι οι νέες συνθήκες –αυτές που (υποτίθεται) διαμορφώθηκαν με το πραξικόπημα ή οι γενικότερες συνθήκες στην περιοχή (τζιχάντ, Συρία, σχέσεις με Ρωσία κ.ά.) Αφήνει όμως να διαφανεί ότι η Τουρκία θα είναι σκληρή απέναντι στον Κέρι.
Η ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΚΕΡΙ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ
Μήνυμα προς τις ΗΠΑ
Η Αγκυρα, επισήμως, περιορίζεται σε προειδοποιήσεις οι οποίες μόλις κρύβουν απειλές. Αφήνει βουλευτές του κυβερνητικού κόμματος να συνδέουν την απόπειρα πραξικοπήματος με τον Φετουλάχ Γκιουλέν και την Αμερική η οποία υποτίθεται ότι τον καλύπτει, επιτρέπει στα ελεγχόμενα ΜΜΕ και στον Τύπο να κάνουν «έρευνα» για τη στάση που τήρησε η αμερικανική μονάδα του Ιντσιρλίκ τη νύχτα της 15ης Ιουλίου, παρακινεί τους οπαδούς του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να διαδηλώνουν στην Κωνσταντινούπολη με συνθήματα εναντίον των Αμερικανών της βάσης, να κατηγορούν την Αμερική για «προδοσία» –ότι, δηλαδή, υποστήριξε το πραξικόπημα –αλλά η κυβέρνηση «έχει υπομονή» και «θα αντιδράσει ανάλογα» προειδοποιεί ο υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, επιδίδοντας ταυτόχρονα «γραπτό, σαφές μήνυμα» στον αμερικανό πρέσβη Τζον Μπας. Πρόεδρος και υπουργός επιφυλάσσονται να συζητήσουν όλο το πλέγμα των σχέσεων με τον αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Τζον Κέρι στις 24 Αυγούστου στην Αγκυρα. Στο μεταξύ, αν κρίνουμε από την αρθρογραφία της φιλο-ερντογανικής εφημερίδας «Sabah», με τη βάση του Ιντσιρλίκ «υπάρχει πρόβλημα» για την Τουρκία, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τον «χαρακτηρισμό των καθηκόντων των δυο μονάδων (…) στις νέες συνθήκες». Η εφημερίδα δεν διευκρινίζει ποιες είναι οι νέες συνθήκες –αυτές που (υποτίθεται) διαμορφώθηκαν με το πραξικόπημα ή οι γενικότερες συνθήκες στην περιοχή (τζιχάντ, Συρία, σχέσεις με Ρωσία κ.ά.) Αφήνει όμως να διαφανεί ότι η Τουρκία θα είναι σκληρή απέναντι στον Κέρι.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
