Ενας γεωπολιτικός μετασχηματισμός αναδύεται

Σηματοδοτεί κάτι πολύ ευρύτερης σημασίας η επίσκεψη του προέδρου Μπαράκ Ομπάμα στην Αβάνα και η επανασύνδεση των πολιτικών και εμπορικών σχέσεων της Αμερικής με την Κούβα. Ενας γεωπολιτικός μετασχηματισμός αναδύεται και ο αμερικανός πρόεδρος το επισήμανε δηλώνοντας –σε πρόθυμο να το ακούσει ακροατήριο –ότι η παρουσία του στη μόνη χώρα τού πάλαι ποτέ σοσιαλιστικού χώρου» που επιβιώνει στοχεύει στο να θάψει το «τελευταίο ίχνος του Ψυχρού Πολέμου». Ηταν και ένα είδος προειδοποίησης, όχι μόνο προς την κουβανική πολιτική ηγεσία, αλλά και προς το πολιτικό κατεστημένο της χώρας του. Το (ρεπουμπλικανικό) Κογκρέσο θα πρέπει να άρει το εμπάργκο στην Κούβα –το οποίο άλλωστε αγνοούν όλες οι άλλες χώρες του κόσμου. Πρέπει να αναγνωρίσει τη νέα πραγματικότητα, να αναγνωρίσει και να κάνει μια νέα αρχή στην αποτίμηση των αμερικανικών συμφερόντων τουλάχιστον στον χώρο της Λατινικής Αμερικής. Με πιο συγκρατημένο λόγο, ο πρόεδρος Ομπάμα το διαλάλησε και από την Αργεντινή, τον δεύτερο σταθμό της «αποχαιρετιστήριας» επίσκεψής του στους ισπανόφωνους γείτονες.

Στη Λατινική Αμερική έγινε δεκτή με ιδιαίτερη ικανοποίηση η αποκατάσταση των σχέσεων Ουάσιγκτον – Αβάνας η οποία διατυμπανίστηκε με την (οικογενειακή) επίσκεψη του αμερικανού προέδρου. Η επίσκεψή του στην Κούβα εξασφάλισε την ανασύσταση των σχέσεων της Ουάσιγκτον με όλο το Δυτικό Ημισφαίριο. Νομιμοποίησε κατά κάποιον τρόπο τις πολιτικές σχέσεις που διατήρησαν με την «Κούβα του Φιντέλ Κάστρο» επί δεκαετίες οι περισσότερες χώρες της, προκαλώντας τις αντιδράσεις –σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και επεμβάσεις –της αμερικανικής πολιτικής ηγεσίας.

Η παρουσία του προέδρου Ομπάμα στην Αβάνα, ιδιαίτερα το σφίξιμο του χεριού του με τον κουβανό ομόλογό του Ραούλ Κάστρο, γίνεται δεκτή ως «το τέλος της τακτικής των ωμών επεμβάσεων» της Αμερικής στα εσωτερικά των χωρών της Λατινικής Αμερικής, πιστεύει η εφημερίδα «Clarin» του Μπουένος Αϊρες, προσθέτοντας: «Η Ουάσιγκτον εκπέμπει τώρα (…) το σήμα της συνεργασίας όλων μας χωρίς «Don’t do it» (δίχως «Μην το κάνεις αυτό»»).

Δεν λείπουν όμως και οι δυσαρεστημένοι στη Λατινική Αμερική από τις εξελίξεις στις σχέσεις ΗΠΑ – Κούβας. Στερεί στην «ποικιλόχρωμη Αριστερά» τις δικαιολογίες, τα προσχήματα και το «ταξικο-λαϊκό πιστεύω» της να επιρρίπτει στην Αμερική «όλα εκείνα στα οποία είναι αντίθετη» γράφει το «Politico». Είναι ίσως ενδεικτικό ότι η επίσκεψη του Ομπάμα στην Κούβα κρίθηκε θετική μόνο από το 44% στην αριστερίζουσα Βενεζουέλα. Στην Κούβα εκτιμήθηκε ως θετική από το 75% άνω των 50 ετών, ακόμη και από εκείνους που είχαν λάβει μέρος στην απόκρουση της απόβασης των μισθοφόρων της CIA στον Κόλπο των Χοίρων.