Η ιστορική συνάντηση του Πάπα με τον Πατριάρχη Μόσχας έφερε στην επικαιρότητα μια άγνωστη ιστορία που είχε δραματικό τέλος. Στα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου, ένας άλλος Πάπας είχε βρεθεί με έναν ρώσο μητροπολίτη, ο οποίος ξεψύχησε στα χέρια του. Αλλά και ο ποντίφικας πέθανε λίγο αργότερα.

Το περιστατικό θυμήθηκε η ισπανική εφημερίδα El Pais. Ήταν 5 Σεπτεμβρίου 1978, όταν ο νέος Πάπας Ιωάννης Παύλος Α’ δεχόταν σε μια ανεπίσημη συνάντηση τον μητροπολίτη Λένινγκραντ, Νικόδημο.

Η συνάντηση γινόταν στην ιδιωτική βιβλιοθήκη του Πάπα. Δεν είχαν περάσει λίγα λεπτά από την υποδοχή, όταν ο 49χρονος ρώσος έπεφτε λιπόθυμος στο πάτωμα. Ο Πάπας κάλεσε σχεδόν αμέσως τον προσωπικό του γιατρό, αλλά ήταν αργά. Ο Νικόδημος ήταν νεκρός.

Μόλις 23 μέρες αργότερα, ο ίδιος ο Ιωάννης Παύλος Α’ (κατά κόσμον, Αλμπίνο Λουτσιάνι, από φτωχή οικογένεια) άφηνε την τελευταία του πνοή σε ηλικία 65 ετών.

Η θητεία του διήρκεσε μόλις έναν μήνα. Τον διαδέχθηκε ο πολωνός Κάρολος Βοϊτίλα, ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β’.

Ο τρόπος και οι συμπτώσεις των δύο τραγικών γεγονότων δεν θα μπορούσαν παρά να προκαλέσουν το ενδιαφέρον δημοσιογράφων, συγγραφέων, ακόμα και παραγωγών ταινιών.

Αρκετοί υποστηρίζουν ότι ο ιταλός Πάπας βγήκε από τη μέση, επειδή είχε σκοπό να «σκαλίσει» τα οικονομικά της Αγίας Έδρας.

Αλλά και για τον Νικόδημο έχουν ειπωθεί αρκετά, ιδίως λόγω του ρόλου που είχε στην προσπάθεια προσέγγισης της ρωσικής ορθόδοξης εκκλησίας (στα χρόνια της ΕΣΣΔ) με το Βατικανό.

Υποστηρίζεται, για παράδειγμα, ότι εκείνη τη μοιραία 5η Σεπτεμβρίου 1978 πέθανε κατά λάθος, αφού ήπιε από το φλιτζάνι που προοριζόταν για τον ποντίφικα…