Θα μπορούσε κατά τη διάρκεια του 2016 η χειμαζόμενη Μέση Ανατολή και ο υπόλοιπος κόσμος να απαλλαγούν από τη δράση των αιμοσταγών υπηκόων του «χαλίφη» Αμπού Μπακρ αλ Μπαγκντάντι, ηγέτη του Ισλαμικού Κράτους, το οποίο ελέγχει πλέον τεράστιες εκτάσεις στο Ιράκ και στη Συρία;
Το 2015 το ακραίο σουνιτικό «χαλιφάτο» εδραίωσε ένα καθεστώς τρόμου, διατήρησε τα περισσότερα από τα εδάφη που έχει καταλάβει, συγκρότησε ένα εκτεταμένο γραφειοκρατικό σύστημα οι επιτελείς του οποίου εκδίδουν πιστοποιητικά γεννήσεως, κόβουν νόμισμα κ.τ.λ., και ενίσχυσε την άκρως σκοταδιστική αλλά παράλληλα δελεαστική για χιλιάδες ανθρώπους προπαγάνδα του. Οσον αφορά τους πολύμηνους αεροπορικούς βομβαρδισμούς από τη διεθνή (υπό την ηγεσία των ΗΠΑ) συμμαχία, φαίνεται πως δεν είχαν, τουλάχιστον ως τώρα, τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα.
Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι ότι η ακτίνα δράσης του Ισλαμικού Κράτους επεκτάθηκε, με αποκορύφωμα το λουτρό αίματος της 13ης Νοεμβρίου στο Παρίσι. Μαχητές και υποστηρικτές της οργάνωσης απέδειξαν ότι μπορούν να βρεθούν οπουδήποτε: από το Σινά όπου κατέρριψαν ένα ρωσικό επιβατικό αεροσκάφος και την Τυνησία όπου δολοφόνησαν ανυποψίαστους βρετανούς τουρίστες ως την Καλιφόρνια όπου ένας «μοναχικός λύκος» αιματοκύλησε μια χριστουγεννιάτικη γιορτή.
Αλλο οι βόμβες, άλλο η ιδεολογία


Τον περασμένο Νοέμβριο, εννέα μήνες μετά την τρομοκρατική επίθεση στα γραφεία της σατιρικής εφημερίδας «Charlie Hebdo», οι επιθέσεις στη γαλλική πρωτεύουσα κόστισαν τη ζωή σε 130 ανθρώπους. Η επίθεση στη Γαλλία ωστόσο μπορεί να αποδειχθεί ένα σημείο καμπής, δεδομένου ότι αυτό που διακυβεύεται πλέον, παράλληλα με τεράστια και αντικρουόμενα οικονομικά συμφέροντα, είναι οι αξίες του δυτικού κόσμου: από την υποχρέωση αρωγής εκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων ως την ελευθερία μετακίνησης μεταξύ των χωρών της ΕΕ. Η εντατικοποίηση των βομβαρδισμών από τη διεθνή συμμαχία πρέπει να θεωρείται δεδομένη εντός του 2016. Αλλά οι αναλυτές συμφωνούν ότι η καταστροφή των υποδομών του Ισλαμικού Κράτους δεν θα είναι αρκετή για τη συντριβή της ιδεολογίας του. Και φοβούνται πως τη νέα χρονιά πιθανώς θα αυξηθούν οι επιθέσεις εκτός «συνόρων» του «χαλιφάτου» με στόχο αμάχους στη Δύση. Αναπόφευκτη θεωρείται επίσης η δημιουργία νέων μετώπων, από τη Λιβύη ως το Αφγανιστάν και τον Καύκασο, από μικρούς και ανεξάρτητους πυρήνες υποστηρικτών του Ισλαμικού Κράτους.
Την περασμένη Δευτέρα, ύστερα από την ανακατάληψη της πόλης Ραμάντι από τις ιρακινές ένοπλες δυνάμεις, ο ιρακινός πρωθυπουργός Χαϊντέρ αλ Αμπάντι έσπευσε να δηλώσει ότι το 2016 θα είναι «η χρονιά της μεγάλης και οριστικής νίκης» απέναντι στο Ισλαμικό Κράτος. «Ακόμη και ύστερα από αυτή την επιτυχία η μάχη ενάντια στο ΙΚ απέχει πολύ από την ολοκλήρωσή της» ήταν η έμμεση απάντηση του αμερικανού υπουργού Αμυνας Ας Κάρτερ, άποψη με την οποία συμφωνεί και ο Γιοστ Χίλτερμαν, στέλεχος του ινστιτούτου International Crisis Group.
Διαφορές συμφερόντων και στρατηγικής


«Κατά το 2016 ενδέχεται να μειωθούν οι στρατιωτικές νίκες της οργάνωσης. Αυτό θα μπορούσε να περιορίσει τη διεθνή απήχησή της και να πλήξει τις προσπάθειες στρατολόγησης. Είναι επίσης πιθανό να κλείσουν κάποιες από τις πηγές χρηματοδότησης. Αυτό θα μπορούσε να μειώσει τον βαθμό υποστήριξης που απολαμβάνει η οργάνωση στις περιοχές που βρίσκονται υπό τον έλεγχό της. Αλλά τίποτε από αυτά δεν αποτελεί εγγύηση για την ήττα του Ισλαμικού Κράτους –ούτε κατά το 2016 ούτε μετά» εξήγησε ο Χίλτερμαν μιλώντας στο «Βήμα».
Διότι εκτός από την καταφυγή στα όπλα είναι απαραίτητη και η διπλωματία: για να σχηματιστεί μια πιο συνεκτική κυβέρνηση στη Βαγδάτη, ικανή να ενώσει τους (πλειοψηφούντες) σιίτες και τους (αποξενωμένους) σουνίτες του Ιράκ, για να τερματιστεί ο σχεδόν πενταετής εμφύλιος στη Συρία, για να ξεπεραστούν οι διαφορές συμφερόντων και στρατηγικής μεταξύ των περιφερειακών δυνάμεων –της Ρωσίας, του Ιράν, της Σαουδικής Αραβίας και της Τουρκίας –που εμπλέκονται στα μέτωπα της φωτιάς.

Νατάνα Ντελόνγκ-Μπας
«Χρειάζονται επιθέσεις, πραγματικές λύσεις και προβολή της ηθικής χρεοκοπίας του ISIS»

«Το 2016 θα αποτελέσει αναμφίβολα μια αποφασιστική περίοδο στη μάχη κατά του Ισλαμικού Κράτους κατά την οποία είτε θα εξουδετερωθεί μέσω της εκτενούς και στρατηγικής συνεργασίας (της διεθνούς κοινότητας) είτε θα συνεχίσει να επεκτείνεται, αυξάνοντας την ισχύ του, καταλαμβάνοντας νέα εδάφη και εξασφαλίζοντας οικονομική υποστήριξη. Δεν υπάρχει μια γρήγορη λύση για το ISIS. Απαιτείται μια πολυεπίπεδη στρατηγική που θα συνδυάζει τη μεθοδική, αποτελεσματική και ολοκληρωμένη στρατιωτική δράση με την προβολή της ηθικής, πνευματικής και θεολογικής χρεοκοπίας της ιδεολογίας του και, το κυριότερο, την εξεύρεση πραγματικών λύσεων για πραγματικούς ανθρώπους σε τοπικό επίπεδο, πέρα από την υπογραφή συνθηκών και συμφωνιών μεταξύ κυβερνήσεων».
Αυτά δηλώνει μιλώντας στο «Βήμα» η Νατάνα Ντελόνγκ-Μπας, καθηγήτρια Ισλαμικών Σπουδών στο Κολέγιο της Βοστώνης και αντιπρόεδρος του Αμερικανικού Συμβουλίου για τη Μελέτη των Ισλαμικών Κοινωνιών, ερωτώμενη για την εξέλιξη της μάχης της διεθνούς κοινότητας κατά του Ισλαμικού Κράτους.
Σύμφωνα με την αμερικανίδα ακαδημαϊκό, για να ηττηθούν οι τζιχαντιστές του «χαλιφάτου», όλοι όσοι εμπλέκονται σε αυτόν τον πόλεμο θα πρέπει να εστιάσουν πρωτίστως στους ανθρώπους. «Η ειρήνη και η σταθερότητα αρχίζουν από τους ανθρώπους –άτομα και κοινότητες θα πρέπει να είναι σε θέση να εναντιώνονται με επιτυχία στο Ισλαμικό Κράτος. Και οι άνθρωποι θα είναι ικανοί να το κάνουν αυτό μόνο αν πιστεύουν ότι οι ίδιοι και οι οικογένειές τους θα επιζήσουν. Κατ’ επέκταση πρέπει να διασφαλιστεί η προσωπική τους ασφάλεια. Σε αυτό το σημείο, δεδομένου ότι το Ισλαμικό Κράτος έχει δείξει ολική έλλειψη σεβασμού για την ανθρώπινη ζωή, στρατιωτική υποστήριξη που θα επιτρέπει στους ανθρώπους να συνεχίσουν τις καθημερινές υποχρεώσεις της ζωής είναι απαραίτητη. Θα ήθελα να υπενθυμίσω ότι στον πυρήνα αυτής της πάλης βρίσκονται άνθρωποι και ότι ειδικά τα παιδιά φέρουν το βάρος παιχνιδιών εξουσίας και αποφάσεων που λαμβάνουν ενήλικοι. Κανενός τα παιδιά δεν θα πρέπει να μεγαλώνουν σε μια εμπόλεμη ζώνη ή να φοβούνται για τη ζωή τους καθώς πηγαίνουν στο σχολείο ή φεύγουν από το σπίτι τους ή απλώς παίζουν με τους φίλους τους. Κανένα παιδί δεν πρέπει να φοβάται μην πουληθεί ως σκλάβος ή μην πέσει θύμα σεξουαλικής κακοποίησης».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ