Το καλοκαίρι, στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του, ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ρωτήθηκε από δημοσιογράφο γερμανικής τηλεόρασης αν είναι «προγραμματισμένη πολιτική ή απλώς ένα ρομαντικό όνειρο» η συνθηματολογία για ανασύσταση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Δεν ήταν αβάσιμη η ερώτηση. Λίγες ημέρες νωρίτερα ο αντιστράτηγος και πρώην διοικητής των αμερικανικών δυνάμεων στην Ευρώπη Πολ Βάλελι είχε επισημάνει στο Κογκρέσο ότι «η Τουρκία επιχειρεί να ανασυστήσει την Οθωμανική Αυτοκρατορία εξυπηρετώντας τα δικά της συμφέροντα και αδιαφορώντας για τα συμφέροντα του ΝΑΤΟ ή της Ρωσίας».
«Ο πόθος του Τούρκου»
Φανερά ενοχλημένος από την ερώτηση ο τούρκος πρόεδρος απάντησε ότι είναι «πόθος του κάθε Τούρκου» η Οθωμανική Αυτοκρατορία και ότι ο ίδιος «θα την αναστήσει», προσθέτοντας ότι πολιτικο-ιδεολογικό και αμυντικού χαρακτήρα και όχι κρατικο-εθνικό θα είναι το οθωμανικό δημιούργημα που σχεδιάζει. Η πολιτική της Τουρκίας στη Συρία αλλά και στην Παλαιστίνη, όπως και στο Ιράκ και έναντι του Ιράν, κινείται σε αυτό το πλαίσιο. Η απάντηση δεν εξέπληξε τον δημοσιογράφο. Εκείνο που φαίνεται ότι τον άφησε εμβρόντητο ήταν αυτό που, δίχως να έχει ερωτηθεί, προσέθεσε ο τούρκος ηγέτης. Η Ευρώπη, η Δύση γενικότερα, δεν έχει αντίρρηση στην οθωμανική στρατηγική της Αγκυρας. Μάλιστα «αργά ή γρήγορα θα (την)βοηθήσει».
Μεγαλοστομίες Ερντογάν; Ισως, αλλά ως ένα σημείο. Την περασμένη Δευτέρα στις Βρυξέλλες οι υπουργοί Εξωτερικών των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ «αναγνώρισαν» τον ρόλο της Τουρκίας στην «ασφάλεια» της Μέσης Ανατολής, ενώ ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ εξήγησε ότι η Συμμαχία εκτιμά τον «πολυσύνθετο ρόλο» της Τουρκίας στην περιοχή και «θα της παράσχει πλήρη πολιτική και στρατιωτική υποστήριξη».
Δεν ήταν λόγια του αέρα. Στις 48 ώρες που ακολούθησαν η Βρετανία και η Γερμανία έστειλαν αεροπλάνα στην τουρκική βάση του Ινσιρλίκ, η Ιταλία ανακοίνωσε ότι στέλνει στην Τουρκία αντιαεροπορικό σύστημα Patriot σε αναπλήρωση του αμερικανικού και του γερμανικού συστήματος που για λόγους γενικότερους είχαν αποσυρθεί το καλοκαίρι, η Ισπανία «δεσμεύτηκε» να στείλει στην Τουρκία «υψηλής τεχνολογίας αντιαεροπορικά συστήματα» μετά τις ισπανικές βουλευτικές εκλογές της 20ής Δεκεμβρίου, η Δανία στέλνει εντός του έτους δύο φρεγάτες , η Ολλανδία θα εξασφαλίσει στην Τουρκία «συστήματα αντιμετώπισης των χάκερ» και η Αμερική ανακοίνωσε ότι «θα παραμείνει» στην Ανατολική Μεσόγειο το πολεμικό «Donald Cook» και ότι «θα αυξήσει τον αριθμό των drones κατοπτεύσεων» που εξορμούν από την Τουρκία και τη βρετανική βάση της Κύπρου. Στην Ουάσιγκτον την περασμένη εβδομάδα πολιτικός αξιωματούχος του Πενταγώνου «επιβεβαίωσε» πληροφορίες τουρκικών πηγών σύμφωνα με τις οποίες εξετάζεται η δυνατότητα να αυξηθεί η στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ στην Τουρκία.
Η ρωσική «απάντηση»
Οπως ήταν αναμενόμενο, η Μόσχα απάντησε με το ίδιο νόμισμα στις αποφάσεις του Συμβουλίου Υπουργών του ΝΑΤΟ. Εγκαθιστά προχωρημένης τεχνολογίας αντιαεροπορικό σύστημα S-400 στη βάση Λαττάκεια της Συρίας, δημιουργεί νέα, δεύτερη βάση 25 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του Χομ, ετοιμάζεται να στείλει εντός του Δεκεμβρίου 1.000 άνδρες από μονάδες επίλεκτων ξηράς και Ναυτικού και έστειλε στις ακτές της Συρίας το ισχυρότερο πολεμικό του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας, το καταδρομικό «Μοσκβά» –η Τουρκία, με σύμφωνη γνώμη της Συμμαχίας, απάντησε στέλνοντας στην Ανατολική Μεσόγειο δύο υποβρύχια, το «Ντολκουνάι» και το «Μπουρακρέις». «Είναι κινήσεις ψυχολογικού πολέμου» δήλωσε ο Μπορίς Ποντοπριγκόρα, ως πρόσφατα διοικητής των ρωσικών δυνάμεων στον Βόρειο Καύκασο. Και προσέθεσε: «Το ΝΑΤΟ και η Τουρκία ασκούν πίεση στη Ρωσία για να δουν πώς θα αντιδράσουμε».
Ενταση
Το Μαυροβούνιο στο ΝΑΤΟ, νεύρα στη Μόσχα
Αγνοώντας παλιές διακηρύξεις ότι το ΝΑΤΟ δεν θα επεκταθεί προς Ανατολάς οι υπουργοί Εξωτερικών της Συμμαχίας κάλεσαν την περασμένη Δευτέρα το Μαυροβούνιο να γίνει μέλος του, το 29ο. Είναι η πρώτη φορά μετά το 2009, όταν έγιναν μέλη η Αλβανία και η Κροατία, που γίνεται πρόσκληση σε ευρωπαϊκό κράτος να ενταχθεί στη Συμμαχία. Οπως ήταν επόμενο, η πρόσκληση προκάλεσε την αντίδραση της Μόσχας και ως έναν βαθμό «βάρυνε» την ήδη βαριά ατμόσφαιρα στις σχέσεις Ρωσίας – ΝΑΤΟ. Αλλωστε κανένας δεν απειλεί το Μαυροβούνιο και αν υπάρχει κάποιο πρόβλημα –και όντως υπάρχει, με τη σερβική μειονότητα που περικλείει –αυτό είναι εσωτερικό. Ωστόσο, δεν είναι δυνατόν να ανησύχησε πραγματικά η Μόσχα. Οχι όσο αν η πρόσκληση απευθυνόταν στην Ουκρανία ή στη Γεωργία. Η πρόσκληση στο Μαυροβούνιο μάλλον πρέπει να ενταχθεί στην τακτική των ΝΑΤΟ – ΗΠΑ να προκαλούν και να διατηρούν σε συνεχή ένταση τη Μόσχα. Το Μαυροβούνιο δεν μπορεί να προσφέρει τίποτε στο ΝΑΤΟ. Μάλιστα ο πολιτικός συντάκτης της εφημερίδας «Washington Post» σημειώνει: «Η ένταξη ενός κράτους με πολλά εσωτερικά προβλήματα (…) αποτελεί λάθος. Αυξάνεται ο αριθμός των κρατών που συμμετέχουν καθιστώντας δύσκολη τη λήψη αποφάσεων και (…) δημιουργεί άνευ λόγου εντάσεις» στα Βαλκάνια.
Το Μαυροβούνιο στο ΝΑΤΟ, νεύρα στη Μόσχα
Αγνοώντας παλιές διακηρύξεις ότι το ΝΑΤΟ δεν θα επεκταθεί προς Ανατολάς οι υπουργοί Εξωτερικών της Συμμαχίας κάλεσαν την περασμένη Δευτέρα το Μαυροβούνιο να γίνει μέλος του, το 29ο. Είναι η πρώτη φορά μετά το 2009, όταν έγιναν μέλη η Αλβανία και η Κροατία, που γίνεται πρόσκληση σε ευρωπαϊκό κράτος να ενταχθεί στη Συμμαχία. Οπως ήταν επόμενο, η πρόσκληση προκάλεσε την αντίδραση της Μόσχας και ως έναν βαθμό «βάρυνε» την ήδη βαριά ατμόσφαιρα στις σχέσεις Ρωσίας – ΝΑΤΟ. Αλλωστε κανένας δεν απειλεί το Μαυροβούνιο και αν υπάρχει κάποιο πρόβλημα –και όντως υπάρχει, με τη σερβική μειονότητα που περικλείει –αυτό είναι εσωτερικό. Ωστόσο, δεν είναι δυνατόν να ανησύχησε πραγματικά η Μόσχα. Οχι όσο αν η πρόσκληση απευθυνόταν στην Ουκρανία ή στη Γεωργία. Η πρόσκληση στο Μαυροβούνιο μάλλον πρέπει να ενταχθεί στην τακτική των ΝΑΤΟ – ΗΠΑ να προκαλούν και να διατηρούν σε συνεχή ένταση τη Μόσχα. Το Μαυροβούνιο δεν μπορεί να προσφέρει τίποτε στο ΝΑΤΟ. Μάλιστα ο πολιτικός συντάκτης της εφημερίδας «Washington Post» σημειώνει: «Η ένταξη ενός κράτους με πολλά εσωτερικά προβλήματα (…) αποτελεί λάθος. Αυξάνεται ο αριθμός των κρατών που συμμετέχουν καθιστώντας δύσκολη τη λήψη αποφάσεων και (…) δημιουργεί άνευ λόγου εντάσεις» στα Βαλκάνια.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
