Το «Κόμμα του Πούτιν» στην Ευρώπη

Το μοναδικό που είναι ξεκάθαρο για τη Συρία είναι το ότι δεν υπάρχει καμία καλή λύση. Και δεν υπάρχει από εκείνη τη μαύρη Τετάρτη του Αυγούστου του 2013, όταν η πολεμική μηχανή του προέδρου Μπασάρ αλ Ασαντ πέρασε –μέσω της χρήσης χημικών όπλων –την «κόκκινη γραμμή» που είχε τραβήξει ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα, προσδιορίζοντας ότι το πέρασμά της θα προκαλούσε μια στρατιωτική απάντηση από την πλευρά της Αμερικής. Η μετριοπαθής αντιπολίτευση εξακολουθούσε να αντιστέκεται και το Ισλαμικό Κράτος δεν είχε ακόμη αναδυθεί. Παρ’ όλα αυτά με μια συγκλονιστική απόφαση της τελευταίας στιγμής ο πρόεδρος Ομπάμα αρνήθηκε να επέμβει.

Αυτό το λάθος δεν μπορεί να διαγραφεί. Αλλά μέσα στην κόλαση όλων των κακών λύσεων που προσφέρονται για τη Συρία, κάποιες είναι χειρότερες από άλλες. Και αυτή που μηχανεύτηκε ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν είναι η πιο καταχθόνια από όλες. Οι ρωσικές επιδρομές εστιάστηκαν σε στόχους γύρω από τις πόλεις Ιντλίμπ, Χομς και Χάμα, περιοχές όπου, σύμφωνα με ανεξάρτητους παρατηρητές, δεν έχουν εγκατασταθεί τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους. Αυτό σημαίνει ότι ο κύριος στόχος των ρωσικών επιθέσεων είναι η αποδυνάμωση ολόκληρης της αντιπολίτευσης, συμπεριλαμβανομένης και της δημοκρατικής, που μάχεται εναντίον του καθεστώτος Ασαντ. Κατ’ επέκταση, ο στόχος της ρωσικής παρέμβασης δεν είναι να συμβάλει στον «αγώνα κατά της τρομοκρατίας», όπως υποστηρίζουν οι προπαγανδιστές του Κρεμλίνου, αλλά να διασώσει μια δικτατορία την οποία οι αμερικανικές και οι γαλλικές Αρχές κατηγορούν πως φέρει την ευθύνη για περισσότερους από 250.000 θανάτους από το 2011. Η στάση του καθεστώτος τροφοδότησε αναμφίβολα και την τρομακτική άνοδο του Ισλαμικού Κράτους, παρέχοντας έτσι στον Ασαντ ένα ατού στην αναζήτησή του για διεθνή υποστήριξη και στη Ρωσία ένα φύλλο συκής.

Κατέπλευσε στη Λαττάκεια το καταδρομικό «Moskva»

Ο Πούτιν δεν κρύβει τις προθέσεις του όσον αφορά τη Συρία. Μια είδηση στην οποία αναφέρθηκαν τα ρωσικά Μέσα αλλά περιέργως πέρασε απαρατήρητη στη Δύση είναι το γεγονός ότι το καταδρομικό κατευθυνόμενων πυραύλων «Moskva» με τα δεκάδες αντιαεροπορικά συστήματά του βρίσκεται πλέον στη Λαττάκεια.

Αλλά το Ισλαμικό Κράτος δεν έχει αποκτήσει ακόμη αεροπορικές δυνάμεις που πρέπει να εξουδετερωθούν. Αντιθέτως, το Κρεμλίνο προφανώς θα εκλάβει ως θεμιτό στόχο κάθε αεροσκάφος που θα μπορούσε να περάσει πάνω από εδάφη που θεωρεί πως τελούν υπό τον έλεγχό του. Και, επειδή το καθένα από αυτά τα αεροσκάφη θα φέρει υποχρεωτικά τη σημαία των Ηνωμένων Πολιτειών, της Βρετανίας, της Γαλλίας, της Τουρκίας, ή άλλου μέλους της Συμμαχίας που μάχεται εναντίον του Ισλαμικού Κράτους, δεν είναι δύσκολο να φανταστούμε πως η εμπλοκή της Ρωσίας θα μπορούσε να οδηγήσει σε διεθνή κλιμάκωση του εμφυλίου πολέμου της Συρίας.

Ευτυχώς δεν έχουμε φθάσει ακόμη εκεί. Αλλά ας μην υποκρινόμαστε ότι οι ρωσικές στρατιωτικές επιχειρήσεις, οι οποίες ως σήμερα έχουν ως αποκλειστικό στόχο να επιβληθεί η Ρωσία στον εναέριο χώρο της Συρίας και να προστατέψει τα συμφέροντά της επί του συριακού εδάφους, ενισχύουν τις προσπάθειες με στόχο την ήττα του Ισλαμικού Κράτους.

Ο Πούτιν δεν είναι απλώς ένας πυροσβέστης ο οποίος βάζει φωτιές. Είναι ένας παλαιάς κοπής ιμπεριαλιστής. Η στάση του όσον αφορά τη Συρία σχεδιάστηκε εν μέρει για να αποσπαστεί η προσοχή από τον διαμελισμό της Ουκρανίας. Και οι κεκαλυμμένες απειλές κατά των κρατών της Βαλτικής, της Πολωνίας, της Φινλανδίας και της Τουρκίας αποκαλύπτουν μια επιθετική στρατηγική που έχει ως κύριο στόχο της την αποδυνάμωση της Ευρώπης.

Οι Ευρωπαίοι πρέπει να αντιληφθούν το σχέδιο του Πούτιν προτού να είναι πολύ αργά. Στη Γαλλία το τροπάριο του κατευνασμού (όσον αφορά τη στάση της Ρωσίας) τείνει να μετατραπεί σε εθνικό σύνθημα –από το ακροδεξιό Εθνικό Μέτωπο ως στοιχεία της άκρας Αριστεράς αλλά και μεταξύ ενός ολοένα αυξανόμενου αριθμού κυρίαρχων πολιτικών προσώπων όλων των αποχρώσεων. Πράγματι, το Κρεμλίνο έχει επιμελώς αναδείξει κομματικούς γραμματείς σε όλη την Ευρώπη. Ενα αόρατο πλέγμα δεσμών έχει σχηματίσει αυτό που θα μπορούσε να ονομαστεί «Κόμμα του Πούτιν» στην Ευρώπη.

Αν το Κόμμα του Πούτιν παρέσυρε μόνο τους συνήθεις ευρωπαίους λαϊκιστές δημαγωγούς, από τον Νάιτζελ Φάρατζ στη Βρετανία ως τον Βίκτορ Ορμπαν στην Ουγγαρία, αυτό θα ήταν αρκετά κακό. Αλλά όταν ακόμη και ηγέτες που θεωρούνται υπεύθυνοι πολιτικοί, όπως ο ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι, αρχίζουν να δικαιολογούν τις ενέργειες του Πούτιν, η Ευρώπη κινδυνεύει να απολέσει την ασφάλεια πάνω στην οποία οικοδομήθηκε η ευημερία της.

Ο κ. Μπερνάρ Ανρί-Λεβί είναι ένας από τους ιδρυτές του κινήματος «Nouveaux Philosophes» (Νέοι Φιλόσοφοι).