Επί σχεδόν τρεις δεκαετίες, ένα παλιό σοβιετικό επιβατικό αεροπλάνο ήταν παρατημένο σε ένα μικρό αεροδρόμιο στην ενδοχώρα της Σιβηρίας. Η χρόνια εγκατάλειψη και οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες είχαν μετατρέψει το Τupolev Tu –104A σε ένα σκουριασμένο απομεινάρι του ένδοξου, δίχως αμφιβολία, τεχνολογικού παρελθόντος της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Έως τη στιγμή που η Μαρία Καρμάνοβα, μία νεαρή μαθηματικός και λάτρις της αεροπορίας, έμαθε πως το παλιό και παροπλισμένο Tupolev βρίσκεται στο αεροδρόμιο του Μπερντσκ, μερικά χιλιόμετρα μακριά από το Νοβοσιμπίρσκ, την πόλη όπου διαμένει, και αποφάσισε να το ανακατασκευάσει.
Κάτοχος διδακτορικού διπλώματος στα Μαθηματικά, η 31χρονη Καρμάνοβα εργάζεται στο Ινστιτούτο Sobolev του Ακαντεμγκοροντόκ, μιας από τις αποκαλούμενες «πόλεις των επιστημών» της Ρωσίας. Η ενασχόλησή της με τoυς αιθέρες άρχισε χάρη στα πολλά και πολύωρα αεροπορικά ταξίδια που πραγματοποίησε ανά τον κόσμο για να παραβρεθεί και να συμμετάσχει σε επιστημονικά συνέδρια. Εστιάζοντας κυρίως στα επιτεύγματα των αεροναυπηγών και των μηχανικών της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, η Καρμάνοβα ταξίδεψε στις επικράτειες της πρώην Ε.Σ.ΣΔ για να τα εντοπίσει και να τα πιλοτάρει –αεροσκάφη όπως το Lisunov Li-2, το Ilyushin Il-14, το Antonov An-12 αλλά και ελικόπτερα – το Mil Mi-2 και το Mi-17. Μέχρι που ανακάλυψε ότι κοντά στο σπίτι της υπήρχε ένα Tupolev Tu-104A, γνωστό στις χώρες της Δύσης και ως «η καμήλα».
Εν θρυλικό αεροσκάφος
Το Tupolev Tu-104 ήταν ένα από τα πιο θρυλικά αεροπλάνα της εποχής του. Πρωτοπαρουσιάστηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1950 και για σύντομο χρονικό διάστημα, τη διετία 1956-1958, ήταν το μοναδικό λειτουργικό επιβατικό αεροσκάφος στον κόσμο, σύμβολο της τεχνολογικής ισχύος των Σοβιετικών εκείνη την περίοδο. Με δυνατότητα μεταφοράς έως και 115 επιβάτες και τυπική ακτίνα 2.778 χλμ. το Tupolev Tu-104 ήταν το καμάρι της σοβιετικής αεροπορίας έως και τις αρχές της δεκαετίας του ’70. Όσον αφορά την ιστορία του αεροσκάφους που επιθυμεί να αποκαταστήσει η Μαρία Καρμάνοβα, παραδόθηκε στην Aeroflot, τον σοβιετικό και μετέπειτα ρωσικό αερομεταφορέα, το 1958 και παρέμεινε σε χρήση για διάστημα 20 ετών πετώντας αρχικά από το διεθνές αεροδρόμιο της Μόσχας Βνούκοβο προς προορισμούς πέρα από τα όρια του λεγόμενου, τότε, από τους Δυτικούς, Σιδηρού Παραπετάσματος.
Στη συνέχεια η έδρα του μεταφέρθηκε στο αεροδρόμιο του Πούλκοβο κοντά στην Αγία Πετρούπολη (Λένινγκραντ εκείνη την περίοδο) και μετά στο αεροδρόμιο Τολματσέβο του Νοβοσιμπίρσκ, πριν αποσυρθεί, το 1978, και εγκαταλειφθεί στο μικρό αεροδρόμιο του Μπερντσκ όπου αξιοποιήθηκε από τα μέλη της τοπικής αερολέσχης για την εκπαίδευση αλεξιπτωτιστών και χειριστών ανεμοπτέρων.
Προσγειωμένες προσδοκίες
Η Καρμάνοβα πληροφορήθηκε την ύπαρξη του εν λόγω αεροσκάφους το 2009 και παρότι δεν είχε ασχοληθεί ποτέ ξανά με την αποκατάσταση αεροσκαφών αποφάσισε να αφοσιωθεί στην φιλοδοξη προσπάθεια, δίχως, μάλιστα, να διαθέτει ούτε καν τα σχέδια κατασκευής του. Ξεκίνησε συγκεντρώνοντας πληροφορίες για το κόκπιτ του αεροσκάφους. Ακολουθώντας τη συμβουλή μελών της αερολέσχης του Μπερντσκ, απευθύνθηκε στην Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας της Δυτικής Σιβηρίας μέσω της οποίας μπόρεσε να έρθει σε επαφή με έναν πρώην συγκυβερνήτη αεροσκαφών τύπου Τupolev Tu –104A.
Σημαντική υπήρξε και η συμβολή ενός πρώην μηχανικού της Aeroflot, ο οποίος πέρα από τις πολλές και εξειδικευμένες γνώσεις του, πρόσφερε στην Καρμάνοβα πολλά από τα τεχνικά εγχειρίδια του αεροσκάφους. Αμέσως μόλις κατάφερε να σχηματίσει μια ιδέα για το πιλοτήριο του Tupolev και τα εξαρτήματά του, η Καρμάνοβα ξεκίνησε να αναζητά, μέσω του Διαδικτύου, όλα όσα είχαν είτε κλαπεί είτε καταστραφεί. Και έτσι, κομμάτι κομμάτι και με αποκλειστικά δικά της έξοδα άρχισε να αποκαθιστά το αεροσκάφος.
Η ρωσίδα μαθηματικός, ωστόσο, δεν πετάει στα σύννεφα και οι προσδοκίες της, όσον αφορά το τελικό αποτέλεσμα των προσπαθειών της, είναι προσγειωμένες στην πραγματικότητα. «Φυσικά, το όνειρό μου είναι να κάνω αυτό το αεροσκάφος να πετάξει ξανά. Αλλά αυτό θα απαιτούσε πάρα πολλά χρήματα, πλήθος γραφειοκρατικών διαδικασιών και πολλές ώρες τεχνικών εργασιών οι οποίες δεν νομίζω πως θα πραγματοποιηθούν στο άμεσο μέλλον», ανέφερε η ίδια στην ανταποκρίτρια του CNN στη Ρωσία, προσδιορίζοντας πως κύριος στόχος της, τουλάχιστον προς το παρών, είναι η αποκατάσταση των ηλεκτρικών συστημάτων του αεροσκάφους έτσι ώστε να αρχίσουν να λειτουργούν ξανά, έπειτα από δεκαετίες, τα φώτα και τα σύστημα επικοινωνίας.
Δεδομένου ότι το αεροσκάφος είναι ήδη επισκέψιμο κατά την άνοιξη και το καλοκαίρι, η Μαρία Καρμάνοβα ευελπιστεί να το μετατρέψει σε μουσείο στους χώρους του αεροδρομίου του Μπερντσκ.
