H συζήτηση για τη μετανάστευση στην Ευρώπη έχει πάρει μια ανησυχητική τροπή. Ξεκίνησε με τη δημιουργία ενός συλλήβδην ορισμού (ένα νομικό τέρας) για τον «μετανάστη», που συσκοτίζει τη διαφορά, που βρίσκεται στο επίκεντρο της νομοθεσίας, μεταξύ της οικονομικής και της πολιτικής μετανάστευσης, μεταξύ των ανθρώπων που δραπετεύουν από τη φτώχεια και εκείνων που εκδιώχθηκαν από τα σπίτια τους από τον πόλεμο.

Σε αντίθεση με τους οικονομικούς μετανάστες, εκείνοι που προσπαθούν να ξεφύγουν από την καταπίεση, την τρομοκρατία και τη σφαγή έχουν αναφαίρετο δικαίωμα ασύλου, πράγμα που συνεπάγεται μια άνευ όρων υποχρέωση εκ μέρους της διεθνούς κοινότητας να παρέχει καταφύγιο.

Ακόμη και όταν η διάκριση αναγνωρίζεται, αυτό γίνεται συχνά ως μέρος μιας προσπάθειας να φανεί στους πιο εύπιστους ότι οι άνδρες, οι γυναίκες και τα παιδιά που πληρώνουν χιλιάδες δολάρια για να ταξιδέψουν σε ένα σαπιοκάραβο και να ξεβραστούν στις ακτές της Λαμπεντούζα ή της Κω είναι οικονομικοί μετανάστες.

Αλλά η πραγματικότητα είναι ότι το 80% των ανθρώπων αυτών είναι πρόσφυγες που προσπαθούν να ξεφύγουν από τον δεσποτισμό, τον τρόμο και τον θρησκευτικό εξτρεμισμό σε χώρες όπως η Συρία, η Ερυθραία και το Αφγανιστάν. Γι’ αυτό το διεθνές δίκαιο ορίζει ότι οι περιπτώσεις των αιτούντων άσυλο δεν εξετάζονται όλες μαζί αλλά μία προς μία.
Ακόμη και όταν αυτό γίνεται δεκτό, ανεβαίνει ένα τρίτο προπέτασμα καπνού. Κάποιοι, συμπεριλαμβανομένου του ρώσου υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, ισχυρίζονται ότι οι συγκρούσεις που δημιουργούν αυτούς τους πρόσφυγες μαίνονται μόνο στις αραβικές χώρες που βομβαρδίζονται από τη Δύση.

Εδώ πάλι οι αριθμοί δεν ψεύδονται. Η κορυφαία πηγή προσφύγων είναι η Συρία, όπου η διεθνής κοινότητα έχει αρνηθεί να πραγματοποιήσει τα είδη των στρατιωτικών επιχειρήσεων που απαιτούνται από την «ευθύνη για προστασία» –παρ’ όλο που το διεθνές δίκαιο απαιτεί παρέμβαση όταν ένας τρελός δικτάτορας έχει σκοτώσει 240.000 ανθρώπους στη χώρα του. Η Δύση επίσης δεν βομβαρδίζει την Ερυθραία, μια άλλη σημαντική πηγή προσφύγων.

Αλλος ένας επιζήμιος μύθος, που διαιωνίζεται από συγκλονιστικές εικόνες με πρόσφυγες να συνωστίζονται σε συνοριακούς φράχτες ή να προσπαθούν να ανέβουν σε τρένα στο Καλέ, είναι ότι η «Ευρώπη Φρούριο» δέχεται επίθεση από κύματα βαρβάρων.

Αυτό είναι λάθος σε δύο επίπεδα. Πρώτον, η Ευρώπη απέχει πολύ από το να είναι ο κύριος προορισμός των μεταναστών. Σχεδόν δύο εκατομμύρια πρόσφυγες από τη Συρία και μόνο έχουν κατευθυνθεί προς την Τουρκία και ένα εκατομμύριο έχουν καταφύγει στον Λίβανο, ο πληθυσμός του οποίου ανέρχεται σε μόλις 3,5 εκατομμύρια.

Η Ιορδανία, με πληθυσμό 6,5 εκατομμύρια, έχει λάβει περίπου 700.000.

Δεύτερον, η μειοψηφία των προσφύγων που όντως επιλέγουν τη Γερμανία, τη Γαλλία, τη Σκανδιναβία, το Ηνωμένο Βασίλειο ή την Ουγγαρία δεν είναι εχθροί που έχουν έρθει να μας καταστρέψουν ή ακόμη και να αρμέξουν τους ευρωπαίους φορολογουμένους. Είναι αιτούντες ελευθερία, λάτρεις της Γης της Επαγγελίας μας, του κοινωνικού μοντέλου μας και των αξιών μας.

Στο σύνολό τους, αυτές οι στρεβλώσεις και οι παραισθήσεις είχαν σοβαρές συνέπειες. Κατ’ αρχάς, η Μεσόγειος Θάλασσα έχει σχεδόν εγκαταλειφθεί στους λαθρεμπόρους ανθρώπων. Η Mare Nostrum μετατρέπεται σταδιακά σε έναν απέραντο και υγρό μαζικό τάφο.

Περίπου 2.350 άνθρωποι έχουν ήδη πνιγεί εφέτος.
Για τους περισσότερους Ευρωπαίους όμως αυτοί οι άνθρωποι είναι λίγο περισσότερο από στατιστικά στοιχεία, ακριβώς όπως οι γυναίκες και οι άνδρες που έχουν επιβιώσει από το ταξίδι παραμένουν άγνωστοι και δυσδιάκριτοι, μια απειλητική ανώνυμη μάζα.

Τα άτομα αυτά –των οποίων η πορεία προς την Ευρώπη μοιάζει με εκείνη της πριγκίπισσας Ευρώπης που έφτασε από την Τύρο στην πλάτη του Δία πριν από αρκετές χιλιετίες –απορρίπτονται ολοκληρωτικά. Πράγματι, τείχη κατασκευάζονται για να τους κρατήσουν έξω. Το αποτέλεσμα είναι η δημιουργία άλλης μιας ομάδας ανθρώπων που στερούνται βασικών δικαιωμάτων.

Η Ευρώπη, παρενοχλημένη από τους ξενόφοβους και βουτηγμένη στην αυτοαμφιβολία, έχει γυρίσει την πλάτη της στις αξίες της. Πράγματι, έχει ξεχάσει τι είναι. Η καμπάνα χτυπάει όχι μόνο για τους μετανάστες αλλά και για μια Ευρώπη της οποίας η ανθρωπιστική κληρονομιά καταρρέει μπροστά στα μάτια μας.



Ο Μπερνάρ Ανρί-Λεβί είναι ένας από τους ιδρυτές του κινήματος «Nouveaux Philosophes» (Νέοι Φιλόσοφοι).

HeliosPlus