Ο πρόεδρος της Επιτροπής Αμυνας της αμερικανικής Γερουσίας Τζον Μακ Κέιν δεν φημίζεται για το χιούμορ του, ούτε για τις καλές σχέσεις του με την κυβέρνηση του προέδρου Μπαράκ Ομπάμα, είναι όμως από τους πιο σοβαρούς γερουσιαστές. Για αυτό όταν λέει κάτι, όπως συνομιλώντας την προπερασμένη Τρίτη με έναν σύμβουλό του, καθώς έβγαινε από το γραφείο του, προκαλεί σχόλια και… επέλαση δημοσιογράφων. Ο Μακ Κέιν ακούστηκε να λέει «…αυτό σημαίνει ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί να έχουμε σοβαρό επεισόδιο και τότε…». Δεν ακούστηκε τίποτε περισσότερο, ούτε εξήγησε σε όσους τον ρώτησαν τι εννοούσε και ποιο μπορεί να ήταν αυτό το επεισόδιο. Οσοι αργότερα έψαξαν να βρουν τι είχε υπόψη του ο γερουσιαστής βρήκαν την απάντηση.
Νωρίτερα το πρωί είχε καταθέσει στην Επιτροπή ο βοηθός υπουργός Αμυνας Ντέιβιντ Σίαρς. Θέμα: Oι «επικίνδυνες παραβιάσεις των διεθνών συμβάσεων» από την Κίνα στον ευρύτερο χώρο της Νότιας Θάλασσας της Κίνας. Ο υπουργός απέφυγε να απαντήσει ευθέως σε ερωτήσεις μελών της Επιτροπής «αν απειλούνται» τα αμερικανικά συμφέροντα στην περιοχή, επανέλαβε όμως τρεις φορές ότι «ανησυχεί επειδή δεν μπορεί να αποκλειστεί κάποιο επεισόδιο», παρατήρησε ότι στην περιοχή «διαμορφώνεται μια σοβαρή απειλή» για την Αμερική και τους συμμάχους της αλλά διαβεβαίωσε τους γερουσιαστές ότι «ενισχύονται με κάθε τρόπο οι δυνατότητες (της Αμερικής) να την αντιμετωπίσει».
Το Πεκίνο δημιουργεί στρατιωτικές βάσεις στη Νότια Θάλασσα της Κίνας, λέγει το Πεντάγωνο. Η Κίνα αρνείται ότι «στρατιωτικοποιεί» τη θάλασσά «της». Εκείνο που δεν αρνείται είναι ότι «δημιουργεί» τεχνητά νησιά σε οκτώ υφάλους που βρίσκονται στη θάλασσά «της». Αρχισε «να διαμορφώνει» τη μία μετά την άλλη υφαλο-νησίδα στα τέλη της δεκαετίας του ’80 αλλά από πέρυσι «μεταμορφώνει σε φυσικό περιβάλλον» (!), όπως εξηγεί, δύο από τις μεγαλύτερες. Ωστόσο, φωτογραφίες και βίντεο που συνέλεξαν αμερικανικοί δορυφόροι και κατασκοπευτικά αεροσκάφη και πρόβαλε το δίκτυο CNN την περασμένη εβδομάδα δείχνουν ότι σε ένα τουλάχιστον νησί γίνονται έργα υποδομής. Δημιουργείται λιμάνι, ένας αεροδιάδρομος και είναι υπό κατασκευήν δύο κτίρια. Κατά τους υπολογισμούς της Ουάσιγκτον, η συνολική έκταση των υφάλων-νησιών που κατασκεύασε η Κίνα ξεπερνά τα 8.000 τ.μ. Ο κ. Σίαρς κατέθεσε στην επιτροπή της Γερουσίας ότι ως το 2018 θα είναι έτοιμη μία τουλάχιστον στρατιωτική βάση στην οποία θα μπορούν να λιμενίζονται και μεγάλα πολεμικά σκάφη.
Η «νέα κινεζική επέκταση» ανησυχεί, δικαιολογημένα, την Ουάσιγκτον, όπως και τις χώρες της περιοχής –τις Φιλιππίνες, τη Μαλαισία, το Βιετνάμ, την Ιαπωνία. Η Νότια Θάλασσα της Κίνας ήταν ανέκαθεν μήλον της έριδος λόγω της στρατηγικής σημασίας της. Μέσω αυτής γίνεται το 30% των θαλασσίων μεταφορών εμπορευμάτων και διακινείται ένα μεγάλο ποσοστό πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Η Ουάσιγκτον αντέδρασε έντονα στην «παράνομη κινεζική επέκταση μακριά από τις ακτές» της. Ο πρόεδρος Ομπάμα «εξέφρασε τις σοβαρές ανησυχίες» του στον κινέζο ομόλογό του Σι Τζινπίνγκ, οι υπουργοί Αμυνας και Εξωτερικών κ.κ. Ας Κάρτερ και Τζον Κέρι «έθεσαν ωμά το πρόβλημα» στους κινέζους ομολόγους τους, λέγει ο Λευκός Οίκος, και «σε συνεργασία με συμμάχους και φίλες χώρες της περιοχής» θα προσπαθήσει να εγγράψει το ζήτημα στην ατζέντα της Συνόδου του ASEAN τον Σεπτέμβριο. Δεν έλαβαν ικανοποιητική απάντηση, γράφει η «Wall Street Journal» ως σήμερα και δεν φαίνεται ότι θα λάβουν. Συμπληρώνοντας τα διαβήματα της πολιτικής ηγεσίας το Πεντάγωνο ανακοίνωσε ότι «αρχισε την ενίσχυση της (αμερικανικής) παρουσίας» στην περιοχή με αεροσκάφη F-35, με V-22 και με drones τύπου Globe Hawk.

Αντιπαράθεση
«Απομακρυνθείτε! Εδώ κινεζικό Πολεμικό Ναυτικό!»

Ο Λευκός Οίκος «βλέπει την Κίνα να αμφισβητεί τα αμερικανικά κυριαρχικά δικαιώματα στην περιοχή και ανησυχεί επειδή το Πεκίνο στέλνει εκεί το πρώτο αεροπλανοφόρο του εφοδιασμένο με πολυκέφαλους πυρηνικούς πυραύλους» δήλωσε στο CNN o πρώην υπαρχηγός της CIA Μάικλ Μορέλ. Δεν κρύβει την ανησυχία του: η αντιπαράθεση ΗΠΑ – Κίνας στην περιοχή, λέει, δικαιολογεί «φόβους μήπως οι δύο χώρες συγκρουστούν κάποια στιγμή στο μέλλον».
Δεν είναι αβάσιμοι οι φόβοι του. Ακριβώς την επομένη των δηλώσεων του Μορέλ η Κίνα επιχείρησε «να συσκοτίσει» με ηλεκτρονικά μέσα ένα κατασκοπευτικό μη επανδρωμένο αεροσκάφος (drone) τύπου Globe Hawk το οποίο πετούσε πάνω από «οικειοποιημένη» νησίδα, ανακοίνωσε το Πεντάγωνο. Ο εκπρόσωπός του, Στιβ Γουόρεν, αναφέρθηκε στο «επεισόδιο», όπως το χαρακτήρισε, και δήλωσε ότι οι ΗΠΑ δεν αναγνωρίζουν κινεζική κυριαρχία στα «νέα νησιά», ότι οι πτήσεις υπεράνω τους θα συνεχιστούν και τα σκάφη του αμερικανικού Στόλου «θα συνεχίσουν τις περιπολίες τους αλλά θα κρατούν αποστάσεις τουλάχιστον 12 μιλίων από τα νησιά».
Σημειώθηκε και άλλο «επεισόδιο» –ήταν αυτό που ανησύχησε τον Τζον Μακ Kέιν. Ενα κατασκοπευτικό αεροσκάφος R8-Α πέταξε στις 21 Μαΐου σε ύψος 15.000 ποδιών στην περιοχή αλλά όταν πλησίασε την υφαλο-νησίδα, όπου γίνονται έργα υποδομής, μια φωνή στα αγγλικά το προειδοποίησε: «Απομακρυνθείτε! Εδώ κινεζικό Ναυτικό! Απομακρυνθείτε μη συμβεί καμιά παρανόηση!». Οκτώ φορές επαναλήφθηκε η προειδοποίηση, οκτώ φορές απάντησε ο πιλότος:

«Βρίσκομαι εντός του διεθνούς εναέριου χώρου».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ