Εμπόδια και ελπίδες στον νέο Δρόμο του Μεταξιού

Θετικές αλλά και αρνητικές συνέπειες θα έχει για την Ευρώπη ο «Δρόμος του Μεταξιού» τον οποίο «κατασκευάζει» η Κίνα με στόχο να αρχίσει να λειτουργεί στη δεκαετία του 2030. Αυτό είναι το συμπέρασμα μιας λεπτομερειακής ανάλυσης του βρετανικού Βασιλικού Ινστιτούτου Ενιαίων Υπηρεσιών (RUSI) σε συνεργασία με κινεζικά κρατικά και πνευματικά ιδρύματα. Η σχετική πολυσέλιδη έκθεση επιδόθηκε την περασμένη εβδομάδα στον βρετανό πρωθυπουργό Ντέιβιντ Κάμερον και στο γραφείο του προέδρου της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ.

«Μέρος της στρατηγικής του Πεκίνου για την ανάπτυξη των δυτικών περιοχών της Κίνας (…) ο Δρόμος του Μεταξιού τελικά θα φέρνει τα προϊόντα της στις αγορές της Ευρώπης» γράφει ο επικεφαλής των αναλυτών καθηγητής Ραφαέλο Παντούτσι. Και συνεχίζει στην εισαγωγή της έκθεσης: «Είναι μοιραίο λοιπόν αυτή η οικονομική δύναμη που θα ενσκήψει στην Ευρώπη να ανατρέψει δυναμικές οικονομίες, κατεστημένες οικονομικές σχέσεις και συνθήκες παραγωγής στην Ευρώπη, γεγονός το οποίο δικαιολογημένα ανησυχεί πολλούς ευρωπαίους βιομηχάνους».

Το κοινωνικό κόστος για την Ευρώπη «ίσως αποδειχθεί πολύ ισχυρότερο από τον σεισμό που προκάλεσε η (αγγλική) βιομηχανική επανάσταση του 19ου αιώνα», σημειώνει η έκθεση των αναλυτών.

Δεν είναι όμως όλα μαύρα για την Ευρώπη. Κάθε άλλο μάλιστα. Οχι μόνο προϊόντα της λεγόμενης υψηλής πολυτελείας της Ευρώπης θα μπορούν «να κάνουν ταξίδι αντίστροφο» αλλά και ένας μεγάλος αριθμός βιομηχανικών προϊόντων των ευρωπαϊκών εργοστασίων «θα μπορεί να ξεχυθεί στις νεοδημιουργούμενες πόλεις» οι οποίες θα αναπτυχθούν στη νοητή γραμμή του «Δρόμου του Μεταξιού».

Εκτός από αυτούς, «μια νέα, ταχύτατα αναπτυσσόμενη μεσαία τάξη στην Κίνα θα είναι ο δυναμικός πελάτης» των ευρωπαϊκών προϊόντων. Κατά τον αρθρογράφο του βρετανικού «Independent», στα μέσα του αιώνα μας «μια αγορά δεκάδων εκατομμυρίων στη Βόρεια – Κεντρική Ασία θα είναι έτοιμη να απορροφήσει ό,τι θα της προσφέρουν, ανταγωνιστικά, κινεζικές και ευρωπαϊκές επιχειρήσεις». Η εφημερίδα αφήνει να εννοηθεί ότι ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο αισιοδοξεί το μέλλον της ευρωπαϊκής οικονομίας θα είναι «θετικό».

Οι αναλυτές του RUSI προχωρούν και στις γεωπολιτικές επιπτώσεις που θα φέρει ο «Δρόμος του Μεταξιού». Ξαφνικά, χωρίς η ίδια να πάρει κάποια μέτρα είτε να αλλάξει πολιτική – ιδεολογική κατεύθυνση, «η Ευρώπη αποκτά έναν απρόβλεπτο ως πρόσφατα συμπαραστάτη –οικονομικό στην αρχή, πολιτικό και ίσως στρατιωτικό/αμυντικό στη συνέχεια», γράφουν. Μια νέα δυναμική διαμορφώνεται στα πρόθυρα της Ευρώπης και «ασφαλώς νέα ρεύματα και νέες (πολιτικές) κατευθύνσεις θα εκδηλωθούν» στα κράτη που την αποτελούν.

Δεν θα μείνει απρόσβλητη και η Ρωσία. Συνεταίρος του Πεκίνου στην υλοποίηση των κινεζικών σχεδίων για τον Δρόμο, προμηθεύοντας την ενέργεια μεταξύ άλλων, το Κρεμλίνο θα ανακτήσει ένα μέρος της επιρροής του στην Ευρώπη, θα αναδιαπραγματευθεί τις σχέσεις του με τους Ευρωπαίους και θα προσπαθήσει να επωφεληθεί οικονομικά από την αναδυόμενη αγορά της «νέας Κεντρικής Ασίας».

Η παρουσία της Κίνας στα πρόθυρα της Ευρώπης θα είναι ο μεγάλος πονοκέφαλος της Αμερικής, ακόμη και αν η Κίνα περιοριστεί στο να δείξει μόνο το οικονομικό και το τεχνολογικό πρόσωπό της. Με την επιρροή της στον αραβικό και στον μουσουλμανικό κόσμο της Μέσης Ανατολής να συρρικνώνεται και με τις νέες συνθήκες που θα δημιουργήσει ο Δρόμος στην Ευρώπη, ούτε το ΝΑΤΟ ούτε η οικονομική και επιστημονική ευρωστία της Αμερικής θα είναι εύκολο να διατηρήσουν τις «ειδικές συμμαχικές σχέσεις» που ενώνουν επί μισό και πλέον αιώνα την Ευρώπη με την Ουάσιγκτον. «Οι ΗΠΑ θα έχουν να αντιμετωπίσουν την Κίνα σε δύο οιονεί μέτωπα: στην Απω Ασία και στην Ευρώπη» σημειώνει επιγραμματικά η έκθεση των αναλυτών.