Βρυξέλλες, Αποστολή

«Εψαχνα δουλειά ενεργά επί δύο χρόνια. Είχα στείλει εκατοντάδες βιογραφικά και συνοδευτικές επιστολές σε εθνικές κατασκευαστικές εταιρείες. Είχα ανεβάσει το επαγγελματικό μου προφίλ σε διάφορες ιστοσελίδες εύρεσης εργασίας χωρίς τύχη» είπε στο «Βήμα» η Μπιγόνια Σουάρεθ Γκαρθία, μια 26χρονη αρχιτέκτονας από τη βόρεια πόλη Χιχόν της Ισπανίας, της χώρας με το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας μεταξύ των νέων στην Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ). Η Μπιγόνια τελικά στάθηκε τυχερή: κατάφερε να βρει δουλειά μέσω του προγράμματος Υouth Guarantee (YG – Εγγύηση για τη Νεολαία στα ελληνικά), μιας ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας για την αντιμετώπιση της ανεργίας των νέων στην Ευρώπη των «28». Πλέον εργάζεται σε μόνιμη θέση πλήρους απασχόλησης σε αρχιτεκτονικό γραφείο στον τόπο καταγωγής της.

Εκτιμάται ότι το δεύτερο τρίμηνο του 2014 στην Ευρωπαϊκή Ενωση περισσότεροι από πέντε εκατομμύρια νέοι κάτω των 25 χρόνων βρίσκονταν εκτός της αγοράς εργασίας. Αυτό μεταφράζεται σε ποσοστό ανεργίας 21,7% στην ΕΕ και σε 23,2% για τις χώρες της ευρωζώνης. Την ίδια στιγμή περίπου 7,5 εκατομμύρια νέοι Ευρωπαίοι μεταξύ 15 και 24 ετών βρίσκονται εκτός συστημάτων εκπαίδευσης, κατάρτισης αλλά και εκτός της αγοράς εργασίας, οι λεγόμενοι NEETs.
Αυτοί είναι που το πρόγραμμα YG ευελπιστεί να βοηθήσει διασφαλίζοντας ότι μέσω αυτού θα λάβουν μια ποιοτική προσφορά για εργασία, πρακτική άσκηση, υποτροφία ή συνέχεια της εκπαίδευσής τους μέσα σε διάστημα τεσσάρων μηνών αφότου θα εξέλθουν από την επίσημη εκπαίδευση ή θα μείνουν άνεργοι.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διοργάνωσε πρόσφατα ένα συνέδριο στις Βρυξέλλες για την αξιολόγηση των 18 πιλοτικών προγραμμάτων του YG σε επτά κράτη-μέλη (Ισπανία, Ιταλία, Ρουμανία, Ιρλανδία, Βρετανία, Πολωνία και Λιθουανία) δύο χρόνια μετά την επίσημη έναρξή του. Σε αυτά συμμετείχαν 3.000 νέοι. «Το Βήμα» παρακολούθησε τις εργασίες του συνεδρίου.

Φτωχοί προϋπολογισμοί, περιορισμένες προσδοκίες

Τα συμπεράσματα ήταν μόνο επί μέρους ενθαρρυντικά: αν και σε τοπικό επίπεδο τα πιλοτικά προγράμματα επέφεραν κάποια θετικά αποτελέσματα μέσω της συνεργασίας εργοδοτών, συνδικαλιστικών οργανώσεων, γραφείων εύρεσης εργασίας και οργανώσεων των νέων, φάνηκε ότι η μετουσίωση του YG σε εθνική στρατηγική από τα κράτη-μέλη είναι ακόμη μακριά. Και αυτό γιατί η χρηματοδότησή του θα προέρχεται κατά βάση από τους εθνικούς προϋπολογισμούς, συνεπικουρούμενη από πόρους του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ) και του χρηματοδοτικού οργάνου Πρωτοβουλία για την Απασχόληση των Νέων (ΠΑΝ) –χρηματοδότηση από αυτές δικαιούνται οι περιοχές όπου η ανεργία των νέων ξεπερνά το 25%.
Η Επιτροπή εκτιμά ότι στο διάστημα 2014-2020 12,7 δισ. ευρώ από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό θα χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση των επί μέρους YG στρατηγικών, εκ των οποίων τα 6,4 δισ. θα προέρχονται από την ΠΑΝ. Ακόμη 11 δισ. ευρώ θα διατεθούν για μέτρα όπως ο εκσυγχρονισμός των υπηρεσιών εύρεσης εργασίας και για την ενίσχυση της αυτοαπασχόλησης. Ωστόσο το συνολικό κόστος για την εφαρμογή του YG στην ευρωζώνη υπολογίζεται στα 21 δισ. ευρώ τον χρόνο, κάτι που καθιστά ιδιαίτερα δύσκολη την υιοθέτησή του από τα κράτη-μέλη, ειδικά από αυτά τα οποία έχουν πληγεί περισσότερο από την οικονομική κρίση.
Παράδειγμα αποτελεί το πιλοτικό πρόγραμμα στην πόλη Χιχόν στην περιφέρεια της Αστούριας στη Βόρεια Ισπανία, όπου η ανεργία των νέων έφθασε σε δυσθεώρητα επίπεδα: 63,57% μέσα στο 2013. «Η Χιχόν είναι μια βιομηχανική πόλη με ένα σημαντικό λιμάνι και πολλοί νέοι άνθρωποι άφησαν τις σπουδές τους για να εργαστούν εκεί πριν από την κρίση. Τώρα οι περισσότεροι είναι άνεργοι αλλά τουλάχιστον το καλοκαίρι εργάζονται ως σερβιτόροι χάριν του τουρισμού. Αυτό όμως δεν είναι τρόπος για να ζει κανείς και ελπίζω να αλλάξει γρήγορα» μας είπε η Μπιγόνια.

Δύσκολα μπαίνει το σωστό άτομο στη σωστή θέση

Εκτός από μια αρχική βοήθεια από την ΕΕ, η χρηματοδότηση του προγράμματος στη Χιχόν ήταν μόνο τοπική, χωρίς καμία υποστήριξη από την κεντρική κυβέρνηση της Μαδρίτης. Από τους νέους που συμμετείχαν σε αυτό το 23% βρήκε εργασία, το 39% συμμετείχε σε κάποιο πρόγραμμα εκπαίδευσης, ενώ το 77% δήλωσε ότι βρήκε το πρόγραμμα χρήσιμο για την επαγγελματική του πορεία. Δύο σύμβουλοι του προγράμματος εκπαιδευμένοι στα παιδαγωγικά και στην κοινωνική εργασία επισκέπτονταν καθημερινά «στέκια» νέων ακούγοντας τα προβλήματά τους και ενημερώνοντάς τους σχετικά με το πιλοτικό πρόγραμμα. Από αυτούς στο YG εγγράφηκαν 31 άτομα.
«Στη Χιχόν θα συνεχίσει το πρόγραμμα και αυτόν τον χρόνο με διπλάσιο αριθμό συμμετεχόντων (104 συνολικά το προηγούμενο διάστημα) και κάποιοι από αυτούς είναι φίλοι μου. Οπως βρήκα εγώ δουλειά μέσω του προγράμματος, έτσι μπορεί να γίνει και με εκείνους. Αλλά πρέπει να εργαστούν σκληρά και να συμμετέχουν σε όλες τις δραστηριότητες, κάτι που θα τους βοηθήσει με τις μελλοντικές δουλειές τους. Το πρόβλημα είναι η έλλειψη θέσεων εργασίας στην Ισπανία, κάτι που καθιστά δύσκολο να βάλεις το σωστό άτομο στη σωστή θέση» προσέθεσε η Μπιγόνια.
Η ίδια, έπειτα από μια περίοδο πρακτικής άσκησης σε ένα αρχιτεκτονικό γραφείο, τελικά υπέγραψε συμβόλαιο πλήρους απασχόλησης και πλέον τα καθήκοντά της είναι αρκετά κοντά στο αντικείμενο των σπουδών της, κάτι που, όπως μας είπε, «σήμερα είναι εξαιρετικά δύσκολο για οποιονδήποτε, ειδικά αν ανήκεις στον κατασκευαστικό τομέα που τόσο χτυπήθηκε από την κρίση στη χώρα μου».

HeliosPlus