Ο Πούτιν πάει σινεμά

Το υπουργείο Πολιτισμού της Ρωσίας έδωσε στη δημοσιότητα μια λίστα με τις εγκεκριμένες υποθέσεις ταινιών που θα υποστηριχθούν οικονομικά από το κράτος το 2015.

Τα εγκεκριμένα θέματα –τα οποία κυμαίνονται από την εξύμνηση των οικογενειακών αξιών της Ρωσίας ως τον ρόλο της Κριμαίας και της Ουκρανίας στη ρωσική ιστορία –αλληλοκαλύπτονται εν μέρει με εκείνα ενός διαγωνισμού σεναρίου που εγκαινίασε το κράτος τον Φεβρουάριο. Ο διαγωνισμός αυτός καλεί σεναριογράφους να υποβάλουν σενάρια πατριωτικών ταινιών για να κερδίσουν 100.000 ρούβλια (1.435 ευρώ).

«Πρόκειται για πάγια τακτική προκειμένου να λάβει κάποιος κρατική υποστήριξη» δήλωσε ο Βιατσεσλάβ Τελνόφ, διευθυντής του τμήματος κινηματογράφου στο υπουργείο Πολιτισμού. «Επιλέγουμε τα θέματα τα οποία, κατά την άποψή μας, χρειάζονται επιπλέον ενθάρρυνση. Πέρυσι, για παράδειγμα, επικεντρωθήκαμε στη δημιουργία έργων για την επέτειο της νίκης στον Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο. Είναι συνεπώς λογικό ένα από τα θέματα του 2015 να αφορά την Κριμαία».

Με τον όρο Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο οι Ρώσοι εννοούν το ανατολικό μέτωπο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στο οποίο συγκρούστηκε η Σοβιετική Ενωση με τη ναζιστική Γερμανία και τους συμμάχους της.

Η λίστα με τα εγκεκριμένα θέματα ταινιών που θα μπορούν να λάβουν κρατική χρηματοδότηση είναι η εξής:

1. Ιστορίες επιτυχίας που εμπνέουν (μεταξύ άλλων στη βιομηχανία, στις επιχειρήσεις και στην κοινωνική εργασία).

2. Η Κριμαία και η Ουκρανία στη χιλιετή ιστορία του ρωσικού κράτους.

3. Η στρατιωτική δόξα της Ρωσίας: νίκες και νικητές.

4. Αναφορές σε ταινίες: η νέα ζωή των κλασικών.

5. Σύγχρονοι ήρωες στον αγώνα κατά του εγκλήματος και της διαφθοράς.

6. Μια κοινωνία χωρίς σύνορα: η αυτοπραγμάτωση ανθρώπων με αναπηρίες.

7. Επέτειοι: η 100ή επέτειος των γεγονότων του 1917, η 25η επέτειος του πραξικοπήματος του Αυγούστου 1991.

8. Οι οικογενειακές αξίες ως η βάση της κοινωνίας.

9. Ρωσία, μια πολυεθνική χώρα.

Από πέρυσι, το ρωσικό κράτος χρησιμοποιεί όλο και περισσότερο τον πολιτισμό για να ενισχύσει τον πατριωτισμό και τις παραδοσιακές αξίες στη χώρα. Ως αποτέλεσμα, παραγωγές που περιλαμβάνουν απόψεις αντίθετες με την πολιτική γραμμή της κυβέρνησης ή εκείνες που παρουσιάζουν τη Ρωσία με αρνητικό τρόπο αντιμετωπίζουν όλο και μεγαλύτερη δυσκολία να λάβουν κρατική υποστήριξη.

Τον Νοέμβριο ο ρώσος υπουργός Πολιτισμού Βλαντίμιρ Μεντίνσκι ανακοίνωσε ότι ο λόγος που αρνήθηκε να χρηματοδοτήσει το Artdocfest –το μεγαλύτερο διεθνές φεστιβάλ ντοκιμαντέρ της Ρωσίας –ήταν οι πολιτικές απόψεις του διευθυντή του φεστιβάλ Βιτάλι Μάνσκι. «Ούτε το παραμικρό σχέδιο του Μάνσκι, περιλαμβανομένου του Artdocfest, δεν θα λάβει δεκάρα όσο είμαι υπουργός Πολιτισμού» είχε δηλώσει τότε ο Μεντίνσκι. «Ο Μάνσκι έχει εκστομίσει τόσο πολλές δηλώσεις εναντίον του κράτους που θα τον αφήσουμε να πραγματοποιήσει το φεστιβάλ με δικά του έξοδα, δεν μας πειράζει. Δεν απαγορεύουμε την πραγματοποίηση του φεστιβάλ».

Αιτία του αποκλεισμού του από την κρατική χρηματοδότηση ήταν ότι τον Μάρτιο του 2014 ο Μάνσκι είχε προσθέσει το όνομά του σε ανοιχτή επιστολή που τοποθετούνταν κατά της ρωσικής στρατιωτικής παρουσίας στην Κριμαία και την οποία υπέγραφαν περισσότερα από 100 μέλη της ρωσικής ένωσης κινηματογράφου Kino Soyuz.

Στο Internet και στα κοινωνικά μέσα δικτύωσης η λογοκρισία του Κρεμλίνου είναι πιο άμεση. Δύο φορές τον χρόνο το Twitter αποκαλύπτει αυτοβούλως ποιες κυβερνήσεις ανά την υφήλιο ζητούν προσωπικές πληροφορίες των χρηστών ή απαιτούν την αφαίρεση συγκεκριμένων «τιτιβισμάτων». Η τελευταία έκθεση διαφάνειας του Twitter, που δόθηκε στη δημοσιότητα τον Φεβρουάριο, περιλαμβάνει μία ακόμη χώρα –τη Ρωσία του Πούτιν. «Στη Ρωσία, περάσαμε από το να μην έχουμε λάβει ποτέ κάποιο αίτημα στο να λάβουμε περισσότερα από 100 αιτήματα για προσωπικές πληροφορίες χρηστών» ανακοίνωσε η εταιρεία.

Η Ρωσία υπέβαλε επίσης στο Twitter 91 αιτήματα για να απομακρυνθεί περιεχόμενο που ήταν επικριτικό για την κυβέρνηση

Το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και άλλες οργανώσεις καταγγέλλουν τη ρωσική κυβέρνηση ότι λογοκρίνει τους πολίτες της. Αλλά πριν από τις 30 Ιουνίου 2014 η ρωσική κυβέρνηση δεν είχε ζητήσει ποτέ από το Twitter προσωπικές πληροφορίες χρηστών που ζουν στη Ρωσία.

Κορυφαίο θύμα λογοκρισίας ο Αλεξέι Ναβάλνι, προσωπικότητα της αντιπολίτευσης και μπλόγκερ κατά της διαφθοράς ο οποίος διοργάνωσε αντικυβερνητική διαδήλωση τον Ιανουάριο. Η Ρωσία ζήτησε από τις αμερικανικές εταιρείες κοινωνικής δικτύωσης να μπλοκάρουν ό,τι ανέβαινε για τη διαδήλωση (το Facebook δέχθηκε να μπλοκάρει τη σελίδα του Ναβάλνι εντός Ρωσίας).