«To σκεπτικό πίσω από τα ινστιτούτα για τον Κομφούκιο – αυτή τη διεθνή αλυσίδα πολιτιστικών κέντρων που διοικείται από έναν βραχίονα της κινεζικής κυβέρνησης – είναι κατανοητό» γράφει σε άρθρο του στο CNN o Τάο Σίε, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στη Σχολή Αγγλικών και Διεθνών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Πεκίνου.
«Με εξαιρετική οικονομική ανάπτυξη στις τελευταίες τρεις δεκαετίες, η Κίνα είναι και πάλι στο επίκεντρο της διεθνούς κοινότητας. Στα πρώτα χρόνια της μεταρρύθμισης ήταν επιτακτική ανάγκη να φέρει τον έξω κόσμο – ιδιαίτερα την τεχνολογία και τα κεφάλαιά του – στην Κίνα. Σήμερα, είναι επιτακτική ανάγκη να παρουσιάσει μια αναγεννημένη Κίνα στον έξω κόσμο, ιδίως υπό το πρίσμα των μυριάδων στερεοτύπων, των λανθασμένων αντιλήψεων και των στρεβλώσεων για την Κίνα, που εξακολουθούν να είναι διαδεδομένα μεταξύ πολλών ξένων» τονίζει ο Τάο.
«Ενώ η παρουσίαση της κινεζικής γλώσσας και του πολιτισμού στους ξένους είναι μια καλή ιδέα, η επιθετική προσπάθεια μέσω των ινστιτούτων για τον Κομφούκιο αποδείχθηκε προβληματική. Το Χανμπάν – το όργανο της κινεζικής κυβέρνησης που διοικεί αυτά τα ινστιτούτα – συχνά δίνει την εντύπωση ότι διεξάγει μια παγκόσμια ιδεολογική εκστρατεία» συνεχίζει το άρθρο.
«Με εξαιρετική οικονομική ανάπτυξη στις τελευταίες τρεις δεκαετίες, η Κίνα είναι και πάλι στο επίκεντρο της διεθνούς κοινότητας. Στα πρώτα χρόνια της μεταρρύθμισης ήταν επιτακτική ανάγκη να φέρει τον έξω κόσμο – ιδιαίτερα την τεχνολογία και τα κεφάλαιά του – στην Κίνα. Σήμερα, είναι επιτακτική ανάγκη να παρουσιάσει μια αναγεννημένη Κίνα στον έξω κόσμο, ιδίως υπό το πρίσμα των μυριάδων στερεοτύπων, των λανθασμένων αντιλήψεων και των στρεβλώσεων για την Κίνα, που εξακολουθούν να είναι διαδεδομένα μεταξύ πολλών ξένων» τονίζει ο Τάο.
«Ενώ η παρουσίαση της κινεζικής γλώσσας και του πολιτισμού στους ξένους είναι μια καλή ιδέα, η επιθετική προσπάθεια μέσω των ινστιτούτων για τον Κομφούκιο αποδείχθηκε προβληματική. Το Χανμπάν – το όργανο της κινεζικής κυβέρνησης που διοικεί αυτά τα ινστιτούτα – συχνά δίνει την εντύπωση ότι διεξάγει μια παγκόσμια ιδεολογική εκστρατεία» συνεχίζει το άρθρο.
Το νέο «Μεγάλο Αλμα προς τα Εμπρός»
«Μέχρι τα τέλη του 2013 υπήρχαν ήδη 440 ινστιτούτα για τον Κομφούκιο και 646 μικρότερες αίθουσες διδασκαλίας για τον Κομφούκιο σε 120 χώρες. Δεδομένου ότι το πρώτο ινστιτούτο ιδρύθηκε το 2004 στη Νότια Κορέα, αυτό δεν είναι τίποτα λιγότερο από ένα πολιτιστικό «Μεγάλο Αλμα προς τα Εμπρός» με στόχο τους ξένους.
Οι ηγέτες της Κίνας φαίνεται να έχουν προσυπογράψει την άποψη ότι παρ’ όλο που η Κίνα διαθέτει ήδη τρομερή σκληρή δύναμη – με οικονομικούς και στρατιωτικούς όρους – δεν θα θεωρηθεί ως μια πραγματικά παγκόσμια δύναμη, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, μέχρι να αποκτήσει μια εξίσου τρομερή ήπια ισχύ. Τα στοιχεία της κινεζικής ήπιας δύναμης που αναφέρονται συχνά από τους ξένους, όταν τους ρωτούν για τις απόψεις τους για την Κίνα, περιλαμβάνουν το Σινικό Τείχος, την Απαγορευμένη Πόλη, τα γιγαντιαία πάντα, το Κουνγκ Φου και την Οπερα του Πεκίνου» προσθέτει ο Τάο.
Οι ηγέτες της Κίνας φαίνεται να έχουν προσυπογράψει την άποψη ότι παρ’ όλο που η Κίνα διαθέτει ήδη τρομερή σκληρή δύναμη – με οικονομικούς και στρατιωτικούς όρους – δεν θα θεωρηθεί ως μια πραγματικά παγκόσμια δύναμη, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, μέχρι να αποκτήσει μια εξίσου τρομερή ήπια ισχύ. Τα στοιχεία της κινεζικής ήπιας δύναμης που αναφέρονται συχνά από τους ξένους, όταν τους ρωτούν για τις απόψεις τους για την Κίνα, περιλαμβάνουν το Σινικό Τείχος, την Απαγορευμένη Πόλη, τα γιγαντιαία πάντα, το Κουνγκ Φου και την Οπερα του Πεκίνου» προσθέτει ο Τάο.
Και τονίζει: «Αλλά με την εξαίρεση των γιγαντιαίων πάντα, είναι όλα πολιτιστικά προϊόντα της αρχαίας Κίνας. Αυτό που στερείται πραγματικά η Κίνα δεν είναι ο πολιτισμός per se, αλλά μια σύγχρονη κουλτούρα που μπορεί εύκολα να βρει απήχηση στους ανθρώπους σε όλον τον κόσμο. Αντί να προωθεί τα αμφιλεγόμενα ινστιτούτα για τον Κομφούκιο, που ερμηνεύονται από ορισμένους σαν ένα σημάδι πολιτιστικής αποικιοκρατίας από μια ανερχόμενη Κίνα, η κινεζική κυβέρνηση θα κέρδιζε περισσότερα προσελκύοντας ξένους στην Κίνα μέσω υποτροφιών, ερευνητικών επιχορηγήσεων και πολιτιστικών προϊόντων».
Υποταγή σε γονείς, δασκάλους και αξιωματούχους
Ο κομφουκιανισμός ήταν η κυρίαρχη και πολύ συντηρητική ιδεολογία της Κίνας για το μεγαλύτερο μέρος της κινεζικής ιστορίας μέχρι το 1911. Αποτελείται από ένα σύνολο αξιών, κανόνων και πρακτικών που προέρχονται κυρίως από τις διδασκαλίες του φιλοσόφου-διδασκάλου Κομφούκιου (551-470 π.Χ.) Οι βασικοί άξονες του κομφουκιανισμού είναι η υποταγή στους ανωτέρους (γονείς, δασκάλους, κρατικούς αξιωματούχους, ιερείς κ.ά.).
«Στην πραγματικότητα, μερικά από τα βασικά στοιχεία του κομφουκιανισμού – όπως η προτεραιότητα του κράτους επί του ατόμου, η ιεραρχική διαστρωμάτωση της κοινωνίας και ο σεβασμός προς τις Αρχές – είναι προφανώς αντίθετα με τις κυρίαρχες τάσεις του σύγχρονου κόσμου. Ο Κομφούκιος και οι σκέψεις του δέχθηκαν επίθεση ως οπισθοδρομικές και ως εμπόδιο για τον εκσυγχρονισμό της Κίνας κατά τη διάρκεια της Πολιτιστικής Επανάστασης (1966-1976). Ως αποτέλεσμα, ο κομφουκιανισμός είχε περιθωριοποιηθεί. Αναβίωσε και προωθείται από τους κινέζους ηγέτες κατά την τελευταία δεκαετία» γράφει ο Τάο.
«Στην πραγματικότητα, μερικά από τα βασικά στοιχεία του κομφουκιανισμού – όπως η προτεραιότητα του κράτους επί του ατόμου, η ιεραρχική διαστρωμάτωση της κοινωνίας και ο σεβασμός προς τις Αρχές – είναι προφανώς αντίθετα με τις κυρίαρχες τάσεις του σύγχρονου κόσμου. Ο Κομφούκιος και οι σκέψεις του δέχθηκαν επίθεση ως οπισθοδρομικές και ως εμπόδιο για τον εκσυγχρονισμό της Κίνας κατά τη διάρκεια της Πολιτιστικής Επανάστασης (1966-1976). Ως αποτέλεσμα, ο κομφουκιανισμός είχε περιθωριοποιηθεί. Αναβίωσε και προωθείται από τους κινέζους ηγέτες κατά την τελευταία δεκαετία» γράφει ο Τάο.
Και καταλήγει: «Πάντως το κλειδί για τη σημερινή ήπια ισχύ της Κίνας είναι ο εκσυγχρονισμός του κινεζικού πολιτισμού αντί του μάρκετινγκ της αρχαίας κληρονομιάς της. Τέτοιος πολιτισμικός εκσυγχρονισμός περιλαμβάνει όχι μόνο πιο ελκυστικά πολιτιστικά προϊόντα και επιχειρηματικές καινοτομίες, αλλά και θεμελιώδεις μεταρρυθμίσεις στην κινεζική πολιτική. Για να παραφράσω τα σοφά λόγια του Κομφούκιου, ίσως οι κινέζοι ηγέτες θα πρέπει να ανησυχούν λιγότερο για το ότι διαθέτουν μικρή ήπια ισχύ στο εξωτερικό και περισσότερο για την οικοδόμηση μιας ευημερούσας, ελεύθερης και δίκαιης κοινωνίας στο εσωτερικό».
HeliosPlus
