Στο σεξιστικό περιβάλλον της υπ’ αριθμόν ένα ακατάλληλης χώρας για να γεννηθεί μια γυναίκα, του Αφγανιστάν, κρύβεται εδώ και αιώνες το «μπάσα πος» («ντυμένη σαν αγόρι»). Αποτελεί αρχαία προϊσλαμική παράδοση στη χώρα (αλλά και στο Πακιστάν) που θέλει τις οικογένειες χωρίς αρσενικό διάδοχο να διαλέγουν μια από τις νεαρότερες κόρες τους και να τη μεταμφιέζουν σε αγόρι.
Οι ελευθερίες των κοριτσιών αυτών είναι σαφέστατα μεγαλύτερες από των συνομήλικων τους, αφού τους επιτρέπεται να πηγαίνουν στο σχολείο, να κυκλοφορούν στο δρόμο ελεύθερα για θελήματα και να συνοδεύουν τις αδερφές τους δημόσια.
Η Μεχράν, ένα εξάχρονο κορίτσι από την Καμπούλ που μεγαλώνει σαν αγόρι, αναπληρώνει το κενό που άφησε η «αδυναμία» της μητέρας της να φέρει στο κόσμο αρσενικό διάδοχο. Η βρετανική εφημερίδα «Guardian» τη συνάντησε να παίζει ποδόσφαιρο με συνομηλίκους της, απεριποίητη και με κοντοκουρεμένα μαλλιά. Αυτή η εμφάνιση σαφώς δεν ταιριάζει με την εικόνα των νεαρών αφγανών κοριτσιών που, με τα φουστάνια τους, τη μαγειρική και τις ρομαντικές ταινίες του Μπόλιγουντ, απαγορεύεται να αθλούνται.
Πάντως, ακόμη και αν η συντηρητική κοινωνία του Αφγανιστάν αρνείται να παραδεχθεί τέτοια φαινόμενα, τόσο οι γιατροί όσο και οι δάσκαλοι παραδέχονται πως τα παιδιά αυτά αποτελούν συχνή εικόνα. Ωστόσο, όταν έρθει η ώρα της εφηβείας, τα κορίτσια αυτά πρέπει να «επιστρέψουν» στη θηλυκή μορφή τους και στους αντίστοιχους περιορισμούς, ώστε να παντρευτούν και εν τέλει να εκπληρώσουν τον ρόλο της σωστής συζύγου.
«Έπρεπε να αλλάξω τις σκέψεις μου και οτιδήποτε μέσα στο μυαλό μου», εξομολογήθηκε μια γυναίκα που έζησε για 20 ολόκληρα χρόνια ως αγόρι.
Αν και έχουν γίνει συστηματικές προσπάθειες από τη Δύση για την βελτίωση των συνθηκών ζωής των γυναικών στο Αφγανιστάν _ 30 δισ. δολάρια δόθηκαν μεταξύ 2006 και 2011 και δημιουργήθηκαν 700 προγράμματα _ φαίνεται πως δεν έχουν πετύχει ακόμη πολλά πράγματα. Ωστόσο, αν το έθιμο αυτό έχει καταφέρει να επιβιώσει, δεν θα πρέπει να μας προβληματίσει τι άλλο ενδεχομένως συμβαίνει «κάτω από τη μύτη μας»;
