ΤΟ ΒΗΜΑ / The New York Times
Ο Μωυσής υποτίθεται πως έκανε ό,τι μπορούσε για να το αποφύγει: όταν ο Θεός τον κάλεσε να οδηγήσει τους Ισραηλίτες, ο Μωυσής πρόβαλε μια σειρά από δικαιολογίες για το ότι δήθεν δεν ήταν κατάλληλος γι’ αυτό που τον διέταξε. «Είμαι ασήμαντος, δεν είμαι καλός ομιλητής, δεν είμαι γενναίος». Ωστόσο η δουλειά εναποτέθηκε στα δικά του χέρια. Και παρ’ όλο που διέθετε κάποια χαρακτηριστικά που δεν αρμόζουν σε ηγέτη, όπως η παθητικότητα και η μεμψιμοιρία, τα κατάφερε. Εγινε ένας μεγάλος ηγέτης αλλά –ταυτόχρονα –και ένα υπόδειγμα «διστακτικού ηγέτη». Η Βίβλος είναι γεμάτη με τέτοια παραδείγματα διστακτικών ηγετών. Η Ιστορία επίσης –με τον πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα να είναι το πιο πρόσφατο.
Το κύριο χαρακτηριστικό ενός διστακτικού ηγέτη είναι το ότι είναι διχασμένος μέσα του όσον αφορά μια απόφαση που πρέπει να πάρει. Νιώθει αναγκασμένος να κάνει πράγματα που κατά βάθος δεν επιθυμεί. Και αυτός ο εσωτερικός διχασμός έχει θετική αλλά και αρνητική μορφή. Ο μη επιτυχημένος διστακτικός ηγέτης δεν έχει κίνητρο για να εκτελέσει τις εργασίες που του έχουν ανατεθεί. Ο μη επιτυχημένος διστακτικός ηγέτης δεν παθιάζεται με κάτι και ό,τι κάνει το κάνει με μισή καρδιά.
Από το Αφγανιστάν στο Ισλαμικό Κράτος
Πάρτε για παράδειγμα την απόφαση του Ομπάμα να στείλει στρατό στο Αφγανιστάν την ίδια στιγμή που ανακοίνωνε την ημερομηνία της αποχώρησης των στρατευμάτων από τη χώρα. Αν ο αμερικανός πρόεδρος προσεγγίσει την εκστρατεία εναντίον του Ισλαμικού Κράτους, την οποία μόλις ανακοίνωσε, με τον τρόπο που προσέγγισε την περίπτωση του Αφγανιστάν, τότε σύντομα θα αναγκαστεί να υποχωρήσει τη στιγμή που η ιρακινή κυβέρνηση υποπέσει στο πρώτο της λάθος ή όταν ο ιρακινός στρατός αποτύχει να συντρίψει τους τζιχαντιστές.
Από την άλλη, ο επιτυχημένος διστακτικός ηγέτης έχει κίνητρο που πηγάζει από την ίδια του τη συνείδηση. Αναγκάζεται να αποδεχθεί το γεγονός πως παρ’ όλο που δεν επέλεξε ο ίδιος τη μοίρα του είναι το καθήκον του και θα το εκτελέσει μέχρι τέλους.
Ενας διστακτικός ηγέτης είναι ρεαλιστής σχετικά με τους στόχους του. Ο Ομπάμα δεν γίνεται να έχει την αυταπάτη πως θα λύσει ξαφνικά όλα τα θεμελιώδη προβλήματα της Μέσης Ανατολής, αλλά τουλάχιστον μπορεί να υποβαθμίσει την ISIS, όπως ακριβώς έκανε με την Αλ Κάιντα.
Ο σκεπτικισμός, το πείσμα και η συνεργασία
Επίσης ένας διστακτικός ηγέτης είναι σκεπτικιστής. Υπάρχει λόγος που ο Ομπάμα δεν ήθελε εξαρχής να αναμειχθεί με τη σύρραξη αυτή στο Ιράκ, καθώς η δύναμή του να επηρεάσει τον ρου της Ιστορίας στην ευρύτερη περιοχή είναι περιορισμένη. Ωστόσο μερικές φορές ένας διστακτικός ηγέτης μπορεί να πάρει σοφές αποφάσεις, ακριβώς επειδή γνωρίζει καλά τους περιορισμούς του.
Αλλο ένα χαρακτηριστικό ενός διστακτικού ηγέτη είναι το πείσμα. Μερικές φορές, όταν καταπιάνεσαι με μια δουλειά που δεν σου αρέσει, απλώς βάζεις το κεφάλι κάτω και συνεχίζεις να πορεύεσαι προς τα μπροστά. Και δεν ανησυχείς για το κατά πόσο θα καταρρεύσεις ψυχολογικά λόγω αυτής της προπολεμικής ευφορίας, ακριβώς επειδή ποτέ στην πραγματικότητα δεν ένιωθες καλά γι’ αυτό που πας να κάνεις.
Τέλος, ένας διστακτικός ηγέτης είναι συνεργάσιμος. Ποτέ του δεν ήθελε τη δουλειά που του ανατέθηκε, οπότε είναι πρόθυμος να τη μοιραστεί με κάποιον άλλον. Ο αραβικός κόσμος μπορεί να είναι σίγουρος ότι ο Ομπάμα δεν έχει καμία απολύτως βλέψη πάνω στην ευρύτερη περιοχή, επειδή είναι πασιφανές πως ο αμερικανός πρόεδρος νίπτει τας χείρας του και επιθυμεί να ξεμπερδέψει με αυτή τη δουλειά το συντομότερο δυνατόν.
Ολοι έχουν αρχίσει να σταθμίζουν τα υπέρ και τα κατά της στρατηγικής του Ομπάμα. Στην πράξη η στρατηγική αυτή θα διαφοροποιηθεί. Αλλά ο κύριος παράγοντας είναι ο ίδιος ο άνθρωπος που την εκπονεί. Και αυτή είναι μία από τις πλέον επίπονες δοκιμασίες όλης της προεδρικής θητείας του σημερινού ηγέτη της Αμερικής. Αν καταφέρει και τη φέρει εις πέρας, θα γίνει ένας επιτυχημένος διστακτικός ηγέτης. Οι πιο δύσκολες νίκες είναι πάντοτε ενάντια στον ίδιο μας τον εαυτό.

HeliosPlus