Στις 15 Απριλίου 2013, κατά τη διάρκεια του περίφημου Διεθνούς Μαραθωνίου της Βοστώνης, δύο αυτοσχέδιες βόμβες τοποθετημένες σε χύτρες ταχύτητας εξερράγησαν η μία μετά την άλλη δίπλα στη γραμμή του τερματισμού, μετατρέποντας την αμερικανική μεγαλούπολη σε «πολεμική ζώνη». Τρεις άνθρωποι σκοτώθηκαν, μεταξύ των οποίων ένα οκτάχρονο παιδί, περισσότεροι από 260 τραυματίστηκαν και 16 ακρωτηριάστηκαν. Ως δράστες της επίθεσης φέρονται δύο μουσουλμάνοι, αδέλφια τσετσενικής καταγωγής: ο 26χρονος Ταμερλάν Τσαρνάεφ, που σκοτώθηκε τέσσερις ημέρες αργότερα έπειτα από καταδίωξη της αστυνομίας, και ο 20χρονος Τζοχάρ ο οποίος σήμερα βρίσκεται στη φυλακή και αντιμετωπίζει τη θανατική ποινή. Εναν χρόνο μετά την αιματηρή τρομοκρατική επίθεση, η Βοστώνη τιμά τα θύματά της με εκδηλώσεις μνήμης και εορτασμούς που θα κορυφωθούν με τη διεξαγωγή του 118ου Μαραθωνίου τη Δευτέρα του Πάσχα, ο οποίος αναμένεται να φέρει ρεκόρ εσόδων για την τοπική οικονομία.
Οι επιζώντες, οι ακρωτηριασμένοι, οι τραυματίες, όλοι όσοι έζησαν από κοντά τη φρίκη δίνουν εδώ και έναν χρόνο τιτάνιο αγώνα για να επουλώσουν τα βαθιά τραύματά τους, σωματικά και ψυχικά. Οι ιστορίες τους είναι μια ανάβαση σε έναν καθημερινό γολγοθά. Ο αγώνας τους δεν έχει τελειώσει, αλλά ηθικά έχουν ανέβει ήδη στο βάθρο: τερμάτισαν νικητές έναν χρόνο μετά.
Με εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους να επιθυμούν να δείξουν εμπράκτως την υποστήριξή τους προς τους κατοίκους της Βοστώνης, οι θεατές του εφετινού Μαραθωνίου εκτιμάται ότι θα ξεπεράσουν το ένα εκατομμύριο –αριθμός διπλάσιος από τον συνήθη. Θα τρέξουν 35.660 άτομα, δηλαδή 9.000 περισσότερα σε σχέση με πέρυσι –καθίσταται έτσι ο δεύτερος μεγαλύτερος σε συμμετοχή μετά αυτόν του 1996, στους εορτασμούς για τα 100 χρόνια του Μαραθωνίου της Βοστώνης. Τα έσοδα αναμένεται να ξεπεράσουν τα 175 εκατομμύρια δολάρια.
Ο επιζήσας αδελφός Τσαρνάεφ, ο οποίος κρατείται σε ομοσπονδιακό ιατρικό κέντρο φυλακών υψίστης ασφαλείας στη Μασαχουσέτη, αναμένει τη δίκη του τον Νοέμβριο. Είναι αντιμέτωπος με 30 κατηγορίες, οι 16 εξ αυτών επισύρουν τη θανατική ποινή. Οι ανακριτές έχουν συγκεντρώσει, μεταξύ των άλλων, μία ομολογία του από το κρεβάτι του νοσοκομείου και μία έκκλησή του για ισλαμικό ιερό πόλεμο (τζιχάντ) εναντίον των Αμερικανών.
Η κατάσταση της υγείας του δεν είναι γνωστή, αλλά πιστεύεται ότι έχει ξεπεράσει τα σοβαρά τραύματα που προκλήθηκαν κατά τη διάρκεια του ανθρωποκυνηγητού για τη σύλληψή του. Ο Τσαρνάεφ κρατείται σε απομόνωση: δεν επιτρέπεται να έρθει σε επαφή ή να μιλήσει με άλλους φυλακισμένους. Από το κελί του δεν βγαίνει τακτικά και όταν βγαίνει είναι σε έναν πολύ μικρό ανοιχτό χώρο. Οι μόνοι άνθρωποι που τον επισκέπτονται είναι οι δικηγόροι του, ένας ψυχολόγος και σπάνια κάποιοι πολύ στενοί συγγενείς του. Δεν παρακολουθεί τηλεόραση, δεν ακούει ραδιόφωνο, ενώ του επιτρέπεται να γράψει μόνο ένα γράμμα τριών σελίδων και να κάνει ένα τηλεφώνημα την εβδομάδα.
Από τις εφημερίδες και τα περιοδικά που διαβάζει έχουν αφαιρεθεί οι μικρές αγγελίες και οι επιστολές προς τον διευθυντή, καθώς οι Αρχές θεωρούν ότι μπορεί να περιέχουν κωδικοποιημένα μηνύματα άλλων τρομοκρατών προς εκείνον. Παρότι τα στοιχεία συνηγορούν ότι οι δράστες ήταν «μοναχικοί λύκοι» και δεν συνδέονται με εξτρεμιστικές ισλαμικές οργανώσεις, οι ανακριτές εκτιμούν ότι ο Τσαρνάεφ συνιστά κίνδυνο για προσηλυτισμό άλλων ατόμων στον τζιχάντ: συνωμότησε για να σκοτώσει Αμερικανούς, χρησιμοποίησε σχέδια της Αλ Κάιντα για κατασκευή βόμβας και δεν έχει δείξει καμία μεταμέλεια.


Μπέντζαμιν Φρίντμαν
«Μικρή απειλή για τις ΗΠΑ η εγχώρια τρομοκρατία»
«Μεγαλύτερη ζημιά προκάλεσε ο αποκλεισμός της πόλης μετά την επίθεση στον Μαραθώνιο της Βοστώνης παρά η ίδια η επίθεση» είπε στο «Βήμα» ο Μπέντζαμιν Φρίντμαν, συνεργάτης της αμερικανικής δεξαμενής σκέψης Cato, σε θέματα άμυνας και εσωτερικής ασφάλειας και λέκτορας στο Elliot School of International Affairs του Πανεπιστημίου George Washington.
Θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί αυτή η επίθεση από τις μυστικές υπηρεσίες;
«Εκ των υστέρων, μπορούμε να πούμε ότι σχεδόν όλες οι τρομοκρατικές επιθέσεις θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί. Ισως το FBI να είχε κάνει καλύτερη δουλειά στη συγκεκριμένη περίπτωση, αν οι Ρώσοι είχαν δώσει περισσότερες πληροφορίες για τους λόγους που υποπτεύονταν τους Τσαρνάεφ. Από την άλλη, δεν ξέρουμε αν υπήρχε κάτι για να βρει το FBI όταν διεξήγαγε έρευνες –αν υπήρχαν δηλαδή στοιχεία για κάποιο σχέδιο επίθεσης. Ο ριζοσπαστισμός δεν είναι ποινικό αδίκημα. Οι προειδοποιήσεις από τους Ρώσους και άλλα κράτη για ανθρώπους που μπορεί να προκαλέσουν πρόβλημα είναι πολλές. Αν η προειδοποίηση για τους αδελφούς Τσαρνάεφ που έφθασε σε εμάς ήταν όπως και οι υπόλοιπες, περίπου 300, που ήρθαν τον ίδιο χρόνο και στις περισσότερες περιπτώσεις αφορούσαν αθώους, είναι δύσκολο να επιρρίψουμε την ευθύνη στο FBI».

Πόσο κινδυνεύουν οι ΗΠΑ από αυτού του είδους την εγχώρια τρομοκρατία;
«Η εγχώρια τρομοκρατία παραμένει μια μικρή απειλή με όρους θνησιμότητας. Κινδυνεύουμε όμως από την υπερβολή. Μάλλον κάναμε μεγαλύτερη οικονομική ζημιά αποκλείοντας ολόκληρη τη Βοστώνη μετά την επίθεση παρά από ό,τι η ίδια η επίθεση των τρομοκρατών. Μετά την 11η Σεπτεμβρίου είχαμε τη μία προειδοποίηση μετά την άλλη από την κυβέρνησή μας για τέτοιες επιθέσεις ή και για πιο «εκλεπτυσμένες» επιθέσεις, αλλά η τρομοκρατία που έχουμε εδώ –και είναι περιορισμένη –αφορά ενόπλους ή μικρές βόμβες. Η μικρή συχνότητα των επιθέσεων δείχνει τη δυσκολία που έχουν οι εγχώριοι τρομοκράτες των ΗΠΑ να κατασκευάσουν τεχνολογικά προηγμένες βόμβες. Και αυτό είναι καλό».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ