Υπό εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες, με την ανεργία στο υψηλότερο ποσοστό από το 1977 (στους νέους φθάνει το 41,6%) και το δημόσιο χρέος να αγγίζει τα 2 τρισ. ευρώ, ξεπερνώντας το 130% του ΑΕΠ, ο νέος πρωθυπουργός της Ιταλίας Ματέο Ρέντσι παρουσίασε τη δική του «συνταγή» εξόδου από την κρίση: ένα πακέτο μεταρρυθμίσεων με κεντρικό σύνθημα το πολυφορεμένο μότο «λεφτά υπάρχουν» αλλά και βασικό στόχο την ανάπτυξη της τρίτης μεγαλύτερης οικονομίας της ευρωζώνης. Μένει να αποδειχθεί το κατά πόσον όντως «οι Ιταλοί δεν είναι σκράπες», όπως δήλωσε πρόσφατα ο 39χρονος Ρέντσι, αλλά μπορούν να γίνουν… «ο πιο καλός ο μαθητής» της Ευρώπης.
Το παραδέχθηκε ως και η Ανγκελα Μέρκελ στην πρόσφατη συνάντησή της μαζί του. «Είμαστε πολύ εντυπωσιασμένοι με την Ιταλία. Η βούληση της χώρας να προχωρήσει σε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις είναι ένα μήνυμα που υποδεχόμαστε με ανοιχτές αγκάλες» είπε. Ο ξαφνικός… έρωτας της γερμανίδας καγκελαρίου για τον ιταλό πρωθυπουργό εξηγείται αν λάβουμε υπόψη μας την παροιμιώδη μανία των Γερμανών με την έννοια «μεταρρυθμίσεις». Και αυτό ακριβώς βλέπει να παλεύει να επιβάλει με νύχια και με δόντια ο Ρέντσι στην πολύπαθη ιταλική οικονομία: ένα «λαϊκό» πακέτο μεταρρυθμίσεων με στόχο κυρίως την ανακούφιση των μικρομεσαίων νοικοκυριών και όραμα την τιθάσευση των δημόσιων δαπανών.

«Οι τέσσερις άξονες των μεταρρυθμίσεων του Ρέντσι είναι αποπληρωμή εκκρεμών χρεών του κράτους προς ιδιωτικές εταιρείες, στήριξη των μικρομεσαίων παραγωγικών μονάδων, συρρίκνωση της φορολογίας εισοδήματος και των εργοδοτικών εισφορών και ριζική αναδιάρθρωση της Δικαιοσύνης» έγραψε ο ανταποκριτής των «New York Times» στη Ρώμη Τζιμ Γιάρντλεϊ, προχωρώντας κατόπιν στην επισήμανση των δύο κυριότερων «εχθρών» του πρωθυπουργού: ένα κατά κεφαλήν ΑΕΠ που σήμερα είναι χαμηλότερο από ό,τι όταν η Ιταλία εντάχθηκε στο κοινό νόμισμα το 1999 και μια ανεργία που μεταξύ 2008 και 2013 έχει μειώσει τον αριθμό των εργαζομένων κατά 984.000.

«Εχει τον δυναμισμό, τη δημιουργικότητα και την επιμονή για να πετύχει» είπε για τον νεαρό ιταλό ηγέτη ο τέως πρωθυπουργός της Βρετανίας Τόνι Μπλερ, όμως υπάρχουν και αντίθετες απόψεις. Ο οίκος αξιολόγησης Fitch υποστηρίζει ότι η αλλαγή στη «σκυτάλη» της πρωθυπουργίας επιτείνει την πολιτική αστάθεια. Με τον Ρέντσι να αποτελεί τον τέταρτο διαδοχικό πρωθυπουργό από τον Νοέμβριο του 2011, ολοένα και μεγαλώνει η αβεβαιότητα για οποιαδήποτε κυβέρνηση προκύπτει από την παρούσα Βουλή να φέρει εις πέρας διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Αλλά η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία. Και όπως έγραψε και η εφημερίδα «La Stampa», «το νέο αερόπλοιο απογειώθηκε. Η τύχη του θα φανεί σύντομα».

Τζέιμς Γουόλστον
Θυμίζει σκύλο που κυνηγάει λεωφορείο
Τον σκεπτικισμό του για τα ρεαλιστικά περιθώρια επιτυχίας που έχει ο νέος πρωθυπουργός εκφράζει μιλώντας στο «Βήμα» ο Τζέιμς Γουόλστον, καθηγητής στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο της Ρώμης (AUR) και τακτικός αρθρογράφος στη βρετανική εφημερίδα «The Guardian».
Μπορεί ο Ρέντσι να «βγάλει λαγό από το καπέλο του»;
«Είμαι επιφυλακτικός, όπως και ένα μεγάλο μέρος της ιταλικής κοινωνίας. Γιατί μπορεί να είναι ένας στερεοτυπικός Φλωρεντίνος, δηλαδή εξαιρετικός ρήτορας, αλλά δεν παύει να είναι ταυτόχρονα άπειρος πολιτικός που έχει να επιδείξει μόνο μία θητεία ως δήμαρχος. Βέβαια, επειδή ένα νόμισμα έχει πάντα δύο όψεις, αυτή η έλλειψη εμπειρίας ενδέχεται να φέρει φρέσκες ιδέες. Παρ’ όλα αυτά στα μάτια μου ο Ρέντσι έχει να ανέβει έναν γολγοθά, αφού η κατάσταση στο εσωτερικό της Ιταλίας δεν είναι καλή, η φτώχεια μαστίζει τα μεσαία στρώματα και το δημόσιο ταμείο είναι μείον».
Σε ποιους τομείς πρέπει να γίνουν μεταρρυθμίσεις;
«Παντού. Από πού να αρχίσουμε και πού να τελειώσουμε: δουλειές για τους νέους δεν υπάρχουν, η οικονομία έχει τα χάλια της, ενώ επιβάλλεται δραστική μείωση των δαπανών του ιταλικού Δημοσίου, καθώς και μείωση του προσωπικού στις ένοπλες δυνάμεις της χώρας».
Τι απ’ όλα αυτά που αναφέρατε είναι εφικτό;
«Μεταξύ μας, σχεδόν τίποτε. Και θεωρώ ότι οι πιθανότητες επιτυχίας του Ρέντσι είναι λίγες. Θα τολμήσω να τον παρομοιάσω με τον σκύλο που κυνηγάει ένα λεωφορείο. Ωραία, το έφτασε: κέρδισε την πρωθυπουργία. Το θέμα είναι ότι τώρα ο Ρέντσι, όπως και ο σκύλος του ανεκδότου, δεν ξέρει τι ακριβώς να κάνει. Οπότε απομένει να δούμε τι ακριβώς θα πράξει με το «λεωφορείο» που λέγεται Ιταλία».

Οι πέντε κατευθύνσεις

Και δουλειές και απολύσεις

«Φιλελεύθερη» αγορά εργασίας: με τη μεταρρύθμιση ονόματι Jobs Act θα δημιουργηθούν νέες θέσεις σε μια αγορά εργασίας «πιο ευέλικτη». Βασική προϋπόθεση είναι η διευκόλυνση των απολύσεων και η υιοθέτηση λιγότερων προστατευτικών μέτρων όσον αφορά τα πρώτα δύο ή τρία χρόνια δουλειάς, η απλοποίηση του νομικού πλαισίου για την υπογραφή συμβάσεων και η υιοθέτηση ενός γενικού συστήματος κοινωνικής ασφάλισης για περισσότερους κλάδους.
Χειρ βοηθείας στις επιχειρήσεις

Η κυβέρνηση θα διαθέσει 500 εκατ. ευρώ για τη χρηματοδότηση επιχειρήσεων με κοινωνική χρησιμότητα και θα στηρίξει τους επιχειρηματίες που θα ζητήσουν δάνεια από τις τράπεζες. Ο σημαντικότερος φόρος που καταβάλλουν οι επιχειρήσεις θα περιοριστεί κατά 10%, χάρη σε πόρους που θα εξευρεθούν από την αύξηση της φορολόγησης των κατόχων μετοχών ιδιωτικών επιχειρήσεων, όπου από το 20% ο σχετικός φόρος θα αυξηθεί στο 26%.
Λιγότεροι δημόσιοι υπάλληλοι

Το νέο σχέδιο προβλέπει ότι ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων θα μειωθεί κατά 85.000 ως το 2016. Πηγές του υπουργείου Αμυνας αναφέρουν ότι το συνολικό στρατιωτικό προσωπικό θα μειωθεί ως το 2024 από 190.000 σε 150.000 στελέχη και το πολιτικό προσωπικό του υπουργείου Αμυνας από 30.000 σε 20.000 υπαλλήλους.
Φοροαπαλλαγές στα χαμηλά εισοδήματα
Το μέτρο θα ισχύσει από τον Μάιο και θα αφορά τους εργαζομένους με απολαβές ως 25.000 ευρώ μεικτά τον χρόνο. «Η κίνηση αυτή αφορά 10 εκατομμύρια Ιταλούς. Η φορολόγηση των μισθών τους θα μειωθεί κατά 1.000 ευρώ τον χρόνο» δήλωσε ο ιταλός πρωθυπουργός.
Περικοπές στις δημόσιες δαπάνες

Το πρόγραμμα προβλέπει περικοπές 7 δισ. ευρώ για εφέτος, 8 δισ. για το 2015 και συνολικά 34 δισ. ευρώ ως το 2016. Τα 2,2 δισ. ευρώ θα εξοικονομηθούν από τη μείωση των μισθών στελεχών του Δημοσίου και των προμηθειών του κρατικού μηχανισμού, άλλα 2 δισ. από τον περιορισμό της χρηματοδότησης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και άλλα 2 δισ. 200 εκατ. ευρώ από την περικοπή των δαπανών στον αμυντικό τομέα, στην Υγεία και στις συντάξεις.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ