Ο Μπερκίν Ελβάν ήταν μόλις 14 ετών όταν τραυματίστηκε σοβαρά στο κεφάλι από δακρυγόνο που εκτόξευσε εναντίον του αστυνομικός, στο απόγειο των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων του περασμένου Ιουνίου στην Κωνσταντινούπολη. Ο νεαρός Αλεβίτης είχε βγει από το σπίτι για να αγοράσει ψωμί. Το αίμα του πυροδότησε, με τον πλέον δραματικό τρόπο, νέο κύκλο αγώνων για δικαιώματα και ελευθερία στην επικράτεια του αυταρχικού «σουλτάνου» Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Εχοντας περάσει 269 ημέρες σε κωματώδη κατάσταση, ο 15χρονος πια Μπερκίν εξέπνευσε την περασμένη Τρίτη. Αθελά του βρέθηκε εν μέσω των βίαιων συγκρούσεων, απρόκλητα δέχθηκε την επίθεση της αστυνομίας, πεθαίνοντας αναζωπύρωσε τις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις. Λίγες μόλις εβδομάδες πριν από τις κρίσιμες δημοτικές εκλογές της 30ής Μαρτίου και με το πολιτικό σύστημα να συνταράσσεται από τις διαρκείς αποκαλύψεις για διαφθορά, η αντίδραση του τούρκου πρωθυπουργού είναι σταθερή: αστυνομική βία, περιφρόνηση του κράτους δικαίου και απόδοση ευθυνών σε «διεθνή σκοτεινά κέντρα εξουσίας».
Θρήνος και οργή κατέκλυσαν τους δρόμους της Κωνσταντινούπολης. Με συνθήματα όπως «Φασιστική κυβέρνηση, Ερντογάν δολοφόνος!» δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές συνόδευσαν το φέρετρο του αγοριού στην εργατική συνοικία όπου έζησε. Συμβολικές κηδείες και διαδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν και σε άλλες μεγάλες πόλεις όπως η Αγκυρα και η Σμύρνη. Το καθεστώς απάντησε πάλι με ωμή βία και αιματοχυσία.
«Ο Μπερκίν Ελβάν έγινε το σύμβολο της αθωότητας και της αδικίας για τους διαδηλωτές. Η αστυνομία έχει σκοτώσει ή τραυματίσει πολλούς ανθρώπους στη διάρκεια των διαδηλώσεων αλλά αυτή τη φορά το θύμα ήταν ένα παιδί 14 ετών» είπε στο «Βήμα» ο 28χρονος ερευνητής πανεπιστημίου Οζάν Τσαγλαγιάν, ο οποίος συμμετέχει ενεργά στις διαδηλώσεις στην Κωνσταντινούπολη.
«Κάθε ημέρα που ο Μπερκίν ξέφευγε από τον θάνατο έδινε ελπίδα σε εμάς. Γι’ αυτό η κηδεία του που θεωρείται η πιο ισχυρή συλλογική απάντηση κατά της βίας του Ερντογάν συγκέντρωσε πολλές χιλιάδες ανθρώπους διαφορετικών πολιτικών καταβολών και κοινωνικο-οικονομικού επιπέδου» συμπλήρωσε ο Οζάν.
Οταν το αγόρι εισήχθη στο νοσοκομείο ζύγιζε 45 κιλά –όταν πέθανε μόλις 16. Ποια ήταν η απάντηση του Ερντογάν σε αυτήν την τραγωδία; Σαν να μη συνέβη. Είπε απλώς ότι ο θάνατος του Μπερκίν «δεν θα επηρεάσει αρνητικά την οικονομία». Και ο δολοφόνος του παιδιού παραμένει ασύλληπτος.
Με τη δυσαρέσκεια εναντίον της κυβέρνησής του να έχει αναζωπυρωθεί, σίγουρα τώρα δεν είναι η ώρα για να τα «σπάσει» με την αστυνομία, την οποία φρόντισε προσφάτως να «αναδιοργανώσει» κατά βούληση. «Οκτώ άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στις ταραχές για το πάρκο Γκεζί και περισσότεροι από δέκα τυφλώθηκαν από δακρυγόνα και πλαστικές σφαίρες. Δεν έχω ακούσει όμως και δεν έχω δει ποτέ αστυνομικό να τιμωρείται για βασανιστήρια ή βία» είπε ο 35χρονος «Ερκάν Εμίν», ιδιοκτήτης εταιρείας ψηφιακής διαφήμισης στην Κωνσταντινούπολη, που ζήτησε από «Το Βήμα» να μη χρησιμοποιηθεί το πραγματικό του όνομα.
«Ο πρωθυπουργός δήλωσε ότι η αστυνομία έκανε «εξαιρετική δουλειά» στο να αποτρέπει τις διαδηλώσεις. Αυτή και μόνο η φράση εξηγεί καλά το πώς οι αστυνομικοί προστατεύονται από το κράτος. Οι τακτικές της αστυνομίας επίσης έχουν αλλάξει τον τελευταίο χρόνο. Τώρα στοχεύουν με όπλα τα κεφάλια των διαδηλωτών. Η αστυνομική βία αυξάνεται καθημερινώς ενώ η πλειονότητα των διαδηλωτών είναι ειρηνική. Αυτό συμβαίνει επειδή η αντίσταση διογκώνεται πιο γρήγορα από όσο θα περίμενε κανείς» προσέθεσε ο «Ερκάν» ο οποίος, όπως μας εξήγησε, έχει συμμετάσχει σχεδόν σε όλες τις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις που έχουν λάβει χώρα στην Κωνσταντινούπολη από τον περασμένο Μάιο.


Οργή λαού


#ΟΜπερκίνΕλβάν ΕίναιΑθάνατος

Περισσότεροι από 14 εκατομμύρια άνθρωποι έκαναν σχόλιο που αφορούσε στον Μπερκίν Ελβάν στο Τwitter μέσα σε δύο ημέρες –την Τρίτη, ημέρα θανάτου του 15χρονου, και την Τετάρτη. Ενα μόλις hashtag, το #BerkinElvanOlumsuzdur (#ΟΜπερκίνΕλβάνΕίναιΑθάνατος) αναπαρήχθη 11,9 εκατομμύρια φορές. Στην Τουρκία υπάρχουν 12 εκατομμύρια χρήστες του Τwitter.
Μεγάλα λόγια και έργα βιτρίνας

Στην εξουσία από το 2002, το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) παρουσιαζόταν ως φάρος εκδημοκρατισμού και σταθερότητας, προωθώντας την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ –που σκόνταψε στις ενστάσεις Γερμανίας και Γαλλίας. Η προεκλογική εκστρατεία του Ερντογάν το 2011 επικεντρώθηκε στην οικονομία και σε εξαγγελθέντα μεγάλα έργα αμφίβολης χρησιμότητας –σύμβολα «εθνικού κύρους». Ολα αυτά πλήττονται από την απώλεια του ηθικού πλεονεκτήματος, την αιματηρή καταστολή και τις πρώτες ρωγμές στην οικονομία.

Γκιουνάι Χιλάλ Αϊγκιούν
«Οπαδοί του Ερντογάν θεωρούν τη διαφθορά φυσιολογική»

«Η αστυνομία χρησιμοποιεί τα δακρυγόνα για να σκοτώσει ή να τραυματίσει ειρηνικούς διαδηλωτές» λέει στο «Βήμα» η Γκιουνάι Χιλάλ Αϊγκιούν, δημοσιογράφος στην τουρκική εφημερίδα «Today’s Zaman».

Πώς επηρεάζει ο θάνατος του Μπερκίν Ελβάν τις πολιτικές εξελίξεις στην Τουρκία;
«Πρόκειται για το νεαρότερο θύμα της αστυνομικής βίας από τότε που άρχισαν οι διαδηλώσεις στο πάρκο Γκεζί, τον περασμένο Ιούνιο. Ο αστυνομικός που τον χτύπησε δεν έχει αναγνωριστεί, όπως δεν έχει αναγνωριστεί ο αστυνομικός που χτύπησε και σκότωσε με τον ίδιο τρόπο τον 22χρονο Αμπντουλάχ Τσομέρτ στις αρχές Ιουνίου. Τα δακρυγόνα υποτίθεται ότι πρέπει να εκτοξεύονται από συγκεκριμένη απόσταση με γωνία 45 μοιρών, με σκοπό να εκλύουν το χημικό και να διαλύουν βίαια πλήθη. Εδώ στην Τουρκία, η αστυνομία τα χρησιμοποιεί κατά ειρηνικών διαδηλωτών και ως όπλο στοχεύοντας ανθρώπους. Ο θάνατος του Μπερκίν συνέπεσε με τις αντιδράσεις κατά της κυβέρνησης Ερντογάν για το σκάνδαλο διαφθοράς που έχει ξεσπάσει από τις 17 Δεκεμβρίου. Ενώ ο τουρκικός λαός είναι έξαλλος με αυτά τα σκάνδαλα, ήρθε και ο θάνατος του 15χρονου Μπερκίν. Σχεδόν δύο εκατομμύρια άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους την ημέρα της κηδείας του σε πολλές πόλεις της χώρας. Είναι ένας συνδυασμός θρήνου για το παιδί και διαμαρτυρίας κατά της βίας και των σκανδάλων».
Πώς εξηγείτε το ότι ορισμένες δημοσκοπήσεις δίνουν στον Ερντογάν ποσοστό περίπου 40%;
«Υπάρχει ακόμη μία μερίδα του κοινού στην Τουρκία, που αμφισβητεί την αυθεντικότητα των συνομιλιών που έχουν διαρρεύσει, παρότι ο Ερντογάν έχει επιβεβαιώσει μερικές. Αυτοί οι άνθρωποι πιστεύουν ότι οι διαρροές είναι αποτέλεσμα συνωμοσίας των αντιπάλων του πρωθυπουργού. Οσο για τη διαφθορά, σύμφωνα με ορισμένες δημοσκοπήσεις, η πλειοψηφία του πληθυσμού (πάνω από 60%) πιστεύει ότι η κυβέρνηση είναι μπλεγμένη σε υποθέσεις χρηματισμού και δωροδοκίας. Ωστόσο, το παράδοξο είναι ότι ορισμένοι πιστεύουν πως «κάθε κυβέρνηση με κάποιο τρόπο εμπλέκεται σε τέτοιες υποθέσεις, αλλά τουλάχιστον αυτή υπηρετεί τη χώρα». Δηλαδή, για ένα μέρος του τουρκικού πληθυσμού η διαφθορά και οι μίζες είναι φαινόμενα «φυσιολογικά» και «ανεκτά»».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ