Ισπανίδα «σταυροφόρος» εναντίον των εξώσεων

Η δράση της διχάζει. Ορισμένοι βουλευτές του Λαϊκού Κόμματος του ισπανού πρωθυπουργού Μαριάνο Ραχόι την έχουν αποκαλέσει ανερυθρίαστα «ναζίστρια». Στην άλλη άκρη, οι άνθρωποι τους οποίους βοηθάει να μη χάνουν τα σπίτια τους τη χαρακτηρίζουν «άγγελο που κατέβηκε από τον ουρανό για να τους σώσει». Η Αντα Κολάου είναι η επικεφαλής μιας οργάνωσης, της Πλατφόρμας Πληγέντων από Εξώσεις και Κατασχέσεις (Plataforma de Afectados por la Hipoteca ή PAH), που δραστηριοποιείται σε όλη την Ισπανία βοηθώντας απλούς ανθρώπους να επαναδιαπραγματευθούν το δάνειό τους με την τράπεζα που τους το έχει παράσχει προκειμένου να μη χάσουν το σπίτι τους ή να βρουν στέγη αν έχουν υποστεί τη βαρβαρότητα της έξωσης.

Η οργάνωση, που δημιουργήθηκε στη Βαρκελώνη το 2009, αντιτάσσεται στην, όπως λέει, «δρακόντεια» ισπανική νομοθεσία για τα ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια. Σύμφωνα με έναν νόμο-απολίθωμα της φρανκικής δικτατορίας από το 1946, επιτρέπεται στις τράπεζες να προχωρούν σε κατασχέσεις ακόμη κι αν ο δανειολήπτης έχει καθυστερήσει έναν μήνα την καταβολή της δόσης. Επιπλέον, ακόμη κι αν χάσει το σπίτι του, συνεχίζει να το χρωστάει στην τράπεζα –και είναι υποχρεωμένος να πληρώνει μεγάλο μέρος των δόσεων!

«Οταν διοργανώσαμε τις πρώτες μας συναντήσεις με ανθρώπους που είχαν πληγεί από τον νόμο αυτόν, περιμέναμε να δούμε συσσωρευμένη οργή. Αντίθετα, είδαμε θλίψη και ντροπή. Οι άνθρωποι ντρέπονταν να μιλήσουν για το πρόβλημά τους λες και έφταιγαν αυτοί. Γιατί η κυβέρνηση τους είχε πείσει πως εκείνοι ευθύνονταν για τη δυσχερή οικονομική κατάσταση στην Ισπανία. Και το μήνυμα της κυβέρνησης επαναλαμβανόταν καθημερινά στις τηλεοράσεις» λέει στο βρετανικό δίκτυο BBC η βέρα Καταλανή Κολάου.

Νέα στέγη για όσους ξεσπιτώθηκαν

Οπως εξηγεί, αφορμή για να συστήσει την Πλατφόρμα ήταν μια σειρά αυτοκτονίες απελπισμένων πολιτών που έχασαν το σπίτι τους τις χρονιές 2008-2009. Η οργάνωσή της, εκτός της πίεσης που ασκεί καθημερινά στην κυβέρνηση, έχει ιδρύσει ένα εξαιρετικά δραστήριο δίκτυο τοπικών συμβουλίων όπου ο κάθε πολίτης μπορεί να προστρέξει για νομική βοήθεια και συμβουλές. Ηδη υπάρχουν 65 τέτοια μόνο στην Καταλωνία και άλλα 150 σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της ιβηρικής χώρας. Και οι τακτικές τους έχουν αποτέλεσμα, αφού ως σήμερα η Κολάου τονίζει με υπερηφάνεια πως έχει καταφέρει να σταματήσει περίπου 1.000 «τελεσίδικες» εξώσεις Ισπανών από τα σπίτια τους.

Το πιο αξιοσημείωτο επίτευγμα της ΡΑΗ ήταν η συγκέντρωση 1,4 εκατ. υπογραφών υπέρ της Λαϊκής Νομοθετικής Πρωτοβουλίας (Ιniciativa Legislativa Popular ή ILP) που είχε στόχο την αλλαγή της νομοθεσίας με τρία βασικά αιτήματα: την αναστολή υλοποίησης των εξώσεων, τη διαγραφή των οφειλών των πολιτών που έχουν ήδη εκδιωχθεί από τα σπίτια τους και την εξεύρεση φτηνής, επιδοτούμενης ή και δωρεάν κατοικίας για όσους έχουν χάσει το σπίτι τους.

Το «πάγωμα» των κατασχέσεων

Τελικά το νέο νομοσχέδιο που έγινε νόμος του κράτους τον περασμένο Μάιο και βασίστηκε στις προτάσεις της PAH αντιμετωπίστηκε ως θρίαμβος αφού προέβλεπε το «πάγωμα» για δύο χρόνια των κατασχέσεων σε οικογένειες με ετήσιο εισόδημα ως 19.200 ευρώ, με τρία παιδιά ή ένα παιδί κάτω των τριών ετών ή που φιλοξενούν εξαρτώμενα άτομα. Επιπλέον αναγκάζει τις τράπεζες να επαναδιαπραγματευθούν το χρέος και να συμφωνήσουν σε μια έκπτωση 35% αν οι ιδιοκτήτες αποπληρώσουν το δάνειο σε πέντε χρόνια και 20% αν το αποπληρώσουν σε 10 χρόνια.

«Δεν είμαι ιδιαιτέρως έξυπνη, δεν διαθέτω πολιτική δύναμη, είμαι απλώς ένας φυσιολογικός άνθρωπος. Και αυτό θα έπρεπε να τους ανησυχεί γιατί αποδεικνύει πόση δύναμη μπορεί να κρύβει ένας απλός πολίτης» λέει με μετριοπάθεια η Κολάου στο BBC.

Βέβαια η Πλατφόρμα έχει ακόμη πολύ δρόμο να διανύσει σε μια χώρα όπου πάνω από 350.000 οικογένειες έχουν ήδη ξεσπιτωθεί από την αρχή της κτηματομεσιτικής κρίσης στην Ισπανία το 2008. Σήμερα υπάρχουν 3.500.000 άδεια σπίτια σε όλη τη χώρα –σχεδόν το 14% των σπιτιών στην Ισπανία –η πλειονότητα των οποίων ανήκει στις τράπεζες.

Δημοσιεύτηκε στο HELIOS PLUS στις 24 Φεβρουαρίου 2014