Πανεπιστημιακοί, συγγραφείς και πολιτικοί αποτίουν φόρο τιμής σε έναν από τους κορυφαίους διανοουμένους της Βρετανίας, τον κοινωνιολόγο και θεωρητικό Στιούαρτ Χολ, ο οποίος πέθανε σε ηλικία 82 ετών.
Γνωστός ως ο «νονός της πολυπολιτισμικότητας», ο Χολ άσκησε τεράστια επίδραση στις ακαδημαϊκές, πολιτικές και πολιτισμικές συζητήσεις για πάνω από έξι δεκαετίες.
Γεννημένος στην Τζαμάικα, ήταν καθηγητής κοινωνιολογίας στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο (1979-1997), ολοκληρώνοντας μια πανεπιστημιακή καριέρα την οποία ξεκίνησε ως ερευνητής στο πρώτο κέντρο της Βρετανίας για τις πολιτισμικές σπουδές, που ιδρύθηκε από τον Ρίτσαρντ Χόγκαρτ στο πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ το 1964.
Ο Χολ αργότερα ηγήθηκε του κέντρου και πρωταγωνίστησε στην ανάπτυξη των πολιτισμικών σπουδών ως επιστημονικού πεδίου.
«Ήταν ένας αφοσιωμένος και σημαντικός διανοούμενος της νέας αριστεράς, που ενσάρκωσε το πνεύμα του Ανοιχτού Πανεπιστημίου: την διαφάνεια, και την προσβασιμότητα. Ηταν πρωταθλητής για την κοινωνική δικαιοσύνη και για την δύναμη της εκπαίδευσης να φέρει θετικές αλλαγές στις ζωές των ανθρώπων», δήλωσε ο Μάρτιν Μπιν, πρύτανης του Ανοιχτού Πανεπιστημίου.
Η επιρροή του έγινε αισθητή πολύ έξω από τις σφαίρες της ακαδημαϊκής κοινότητας. Το συγγραφικό έργο του σχετικά με την φυλή, το φύλο, την σεξουαλικότητα και την ταυτότητα, καθώς και οι δεσμοί μεταξύ των φυλετικών προκαταλήψεων και των ΜΜΕ στη δεκαετία του 1970, θεωρήθηκε πρωτοποριακό.
«Για μένα ήταν ένας ήρωας. Ενας μαύρος άνθρωπος που ανυψώθηκε πάνω και πέρα από τους περιορισμούς που επέβαλε ο ρατσισμός, και ένας από τους κορυφαίους θεωρητικούς της γενιάς του», είπε η Νταϊάν Αμποτ, βουλευτής των Νέων Εργατικών.
Αργότερα, στη δεκαετία του 1980, συνδέθηκε στενά με το περιοδικό «Μαρξισμός Σήμερα». Η κριτική που άσκησε το περιοδικό στον Θατσερισμό – έναν όρο που λέγεται ότι τον επινόησε ο Χολ – αμφισβήτησε την παραδοσιακή αριστερή σκέψη, που έκρινε ότι ο πολιτισμός προσδιορίζεται αποκλειστικά από τις οικονομικές δυνάμεις, μια άποψη που επηρέασε αργότερα τους ηγέτες του Εργατικού Κόμματος Νιλ Κίνοκ και Τόνι Μπλερ.
Σε μία από τις τελευταίες συνεντεύξεις του, πριν από δύο χρόνια στον Guardian, ο Χολ εξέφρασε απαισιοδοξία για την πολιτική γενικά και για το Εργατικό Κόμμα συγκεκριμένα. «Η Αριστερά έχει μπει σε μπελάδες. Δεν έχει ιδέες, δεν έχει δική της ανεξάρτητη ανάλυση, και ως εκ τούτου δεν έχει κανένα όραμα. Δεν έχει καμία αίσθηση ότι η πολιτική είναι εκπαιδευτική, ότι η πολιτική αλλάζει τον τρόπο με τον οποίον βλέπουν οι άνθρωποι τα πράγματα», είπε.
Ενα ντοκιμαντέρ για τη ζωή του από τον κινηματογραφιστή Τζον Ακομφρα παρουσιάστηκε στις βρετανικές αίθουσες τον Σεπτέμβριο με τίτλο «The Stuart Hall Project».
«Ο Στιούαρτ Χολ ήταν ένα ποπ είδωλο με μυαλό, του οποίου η εικονοκλαστική παρουσία στην πιο δημόσια απ’ όλες τις πλατφόρμες – την τηλεόραση – υποδήλωνε με κάθε τρόπο τις «απίθανες πιθανότητες»», είπε ο σκηνοθέτης.
Συνδυάζοντας εκτενές αρχειακό υλικό από τηλεοπτικές συνεντεύξεις και βίντεο, το ντοκιμαντέρ εκθέτει τις ιδέες του Χολ, με μουσική υπόκρουση τις συνθέσεις του Μάιλς Ντέιβις.


«Αντιλαμβάνεσαι πόσο κεντρική ήταν η φωνή του Χολ στην διαμόρφωση της προοδευτικής συζήτησης της εποχής μας – γύρω από τη φυλή, το φύλο και τη σεξουαλικότητα – και πώς μια ολοένα και πιο συντηρητική κουλτούρα έχει περιθωριοποιήσει, τα τελευταία χρόνια, την λεπτή κατανόηση του Χολ για αυτή τη χώρα», έγραψε ο δημοσιογράφος Τιμ Ανταμς, σχολιάζοντας την ταινία στον Observer.
Το βιβλίο του Χολ «Η διαμόρφωση της νεωτερικότητας» κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Σαββάλας.