Διχάζει η «αποκαθήλωση» ταπισερί του Πικάσο στη Νέα Υόρκη

Μια ταπισερί του Πάμπλο Πικάσο η οποία εκτίθεται στο φημισμένο εστιατόριο «Four Seasons» της Νέας Υόρκης θα αφαιρεθεί τις επόμενες ημέρες επειδή υπάρχουν φόβοι πως ο τοίχος επάνω στον οποίον είναι κρεμασμένη είναι τόσο σαθρός που μπορεί να συμπαρασύρει στην καταστροφή αυτό το σημαντικό έργο τέχνης. Η ταπισερί με τίτλο «Le Tricorne», ηλικίας σχεδόν 100 ετών, φιλοτεχνήθηκε από τον ισπανό ζωγράφο το 1919 στο Λονδίνο και χρησιμοποιήθηκε ως σκηνικό για τις ανάγκες της παράστασης χορού «Το τρίκοχο καπέλο» που ανέβηκε την ίδια εκείνη χρονιά από τα Ρωσικά Μπαλέτα στο Alhambra Theater της βρετανικής πρωτεύουσας.

Η ταπισερί, με θέμα τα τεκταινόμενα μέσα σε μια αρένα ταυρομαχιών, πουλήθηκε από τον ιδρυτή των Ρωσικών Μπαλέτων Σερζ Ντιαγκίλεφ σε έναν ελβετό συλλέκτη έργων τέχνης, για να καταλήξει το 1957 στα χέρια της Φίλις Λάμπερτ, κόρης του Σάμιουελ Μπρόνφμαν, ο οποίος άνοιξε το εστιατόριο δύο χρόνια μετά και τοποθέτησε την ταπισερί στον μεγάλο διάδρομο του «Four Seasons».

«Αρχικά είχαμε σκεφθεί να τοποθετήσουμε το έργο στη μεγάλη τραπεζαρία, αλλά λόγω του απεικονιζόμενου θέματος –δύο άλογα που σέρνουν έναν νεκρό ταύρο –σκεφτήκαμε πως δεν θα ήταν ωραίο να το βλέπουν οι συνδαιτυμόνες του εστιατορίου, οπότε αποφασίστηκε να αναρτηθεί στον κεντρικό διάδρομο» τόνισε σε συνέντευξή της στους «New York Times» η 85χρονη Λάμπερτ.

Η «αποκαθήλωση» θα λάβει χώρα στις 9 Φεβρουαρίου, έπειτα από εισήγηση των μηχανικών του κτηματομεσιτικού κολοσσού RFR Holding (στον οποίο ανήκει το κτίριο, όπου στεγάζεται το εστιατόριο) πως οι ασβεστολιθικοί τοίχοι του, ηλικίας μισού και πλέον αιώνα, χρήζουν επείγουσας επισκευής προκειμένου να μην αρχίσουν να διαλύονται κομμάτι-κομμάτι ή, το χειρότερο σενάριο, να καταρρεύσουν ολοσχερώς.

«Μας ενημέρωσαν ότι η διαδικασία αφαίρεσης της ταπισερί είναι εξαιρετικά επικίνδυνη, επειδή το έργο, έπειτα από τόσα χρόνια, είναι εύθραυστο και μπορεί ανά πάσα στιγμή να κατακερματιστεί σε πολλά κομμάτια» σημειώνει η Πεγκ Μπριν, πρόεδρος του Οργανισμού Συντήρησης Μνημείων της Νέας Υόρκης, επισημαίνοντας ωστόσο και τις υποψίες της για την ξαφνική αυτή «πρεμούρα» να κατέβει από τους τοίχους του «Four Seasons» ένα τόσο σημαντικό έργο τέχνης. «Ενας εκ των ιδρυτών του RFR Holding δεν είναι και ο πιο φανατικός οπαδός της συγκεκριμένης ταπισερί και μάλιστα τον άκουσα να λέει κατά λέξη πως είναι «ένα κουρέλι που δεν έχει θέση στο εστιατόριο»» λέει η Μπριν, κατηγορώντας –χωρίς, ωστόσο, να κατονομάζει ευθέως –ως υπεύθυνο για την κίνηση αυτή τον Εϊμπι Ρόζεν, 53χρονο διευθύνοντα σύμβουλο της κτηματομεσιτικής εταιρείας.

«Με είχε πάρει τηλέφωνο ο Ρόζεν τον περασμένο Νοέμβριο για να μου πει πως ο τοίχος επάνω στον οποίο ακουμπούσε χρειαζόταν επειγόντως επισκευή. Του ζήτησα να μου στείλει, ως όφειλε, την επίσημη έκθεση του μηχανικού του, αλλά μου είπε πως δεν έχει κάτι τέτοιο στα χέρια του. Και όταν τον ρώτησα αν μπορούν να γίνουν οι απαιτούμενες εργασίες επιδιόρθωσης χωρίς να χρειαστεί να κατέβει η ταπισερί, μου απάντησε πως δεν υπάρχει αρκετός χώρος για να δουλέψει το συνεργείο» λέει σήμερα η Μπριν.

Ο Ρόζεν, ένας Γερμανοεβραίος που έχει πολιτογραφηθεί Αμερικανός αφού διαμένει μόνιμα στη Νέα Υόρκη από το 1987, δεν είναι άνθρωπος δίχως καλλιτεχνικές ευαισθησίες. Τα αμερικανικά ΜΜΕ τον παρουσιάζουν ως έναν μανιώδη συλλέκτη και μαικήνα των τεχνών με μια ιδιαίτερη κλίση προς τη μοντέρνα τέχνη και την ποπ αρτ, αλλά και μια ταυτόχρονη υπόγεια απέχθεια προς οτιδήποτε κλασικότροπο και συμβατικό. Ο ίδιος άλλωστε έχει δηλώσει ένθερμος υποστηρικτής εκκεντρικών καλλιτεχνών όπως ο Αμερικανός Τζεφ Κουνς και ο Βρετανός Ντάμιεν Χερστ –και σίγουρα όχι του Πικάσο. Ο Ρόζεν δεν έχει προβεί μέχρι στιγμής σε κάποιο σχόλιο σχετικά με τις κατηγορίες που του προσάπτονται αλλά μάλλον… απαξιοί και θα απαντήσει επί του πρακτέου.

Για την ιστορία, να πούμε πως το «Four Seasons» το 1958 είχε ζητήσει από τον Μαρκ Ρόθκο να φιλοτεχνήσει μια σειρά πίνακες για να τοποθετηθούν στους τοίχους του. Ο Ρόθκο αρχικά δέχθηκε και άρχισε να δουλεύει πάνω στα έργα αυτά με σκοπό, όπως είχε πει προκλητικά, «η θέασή τους να κόβει την όρεξη σε όποιο κάθαρμα δειπνεί μέσα σε αυτό το δωμάτιο!».

Τελικά ο διάσημος ζωγράφος υπαναχώρησε και δεν έφτιαξε ποτέ τους πίνακες απογοητευμένος από την «κλινική» και «βαρετή» ατμόσφαιρα που επικρατούσε, όπως ο ίδιος πίστευε, στο διάσημο εστιατόριο.

Δημοσιεύτηκε στο helios plus στις 5 Φεβρουαρίου 2014