Το Βήμα, The New York Times
Έχοντας επανακαταλάβει την πλατεία Ταξίμ στην Κωνσταντινούπολη έπειτα από πολύωρη μάχη με τους αστυνομικούς που έκαναν χρήση δακρυγόνων, πολλοί από τους καταβεβλημένους διαδηλωτές άνοιξαν μπουκάλια της μπίρας Efes και τα ύψωσαν σε μία περιπαικτική πρόποση προς τιμή του τούρκου πρωθυπουργού Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος πρόσφατα προώθησε νομοθεσία που επιβάλλει αυστηρούς περιορισμούς στην κατανάλωση αλκοόλ.
Ακόμη και στην Ισπάρτα, μία θρησκευτικά συντηρητική επαρχία που παραδοσιακά υποστηρίζει τον Ερντογάν, μία μικρή ομάδα κατοίκων με αλκοολούχα ποτά στο χέρι, συγκεντρώθηκαν έξω από το γραφείου του τοπικού κυβερνήτη, ο οποίος είναι σύμμαχος του τούρκου πρωθυπουργού στην εκστρατεία του κατά του αλκοόλ και φώναζαν «Στην υγειά σου Ταγίπ!».
Η κατανάλωση αλκοόλ δεν είναι το μοναδικό ζήτημα το οποίο τέθηκε επί τάπητος στις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις που συνταράσσουν τη Τουρκία τις τελευταίες ημέρες.
Αντανακλά μία ευρύτερη δυσαρέσκεια των διαδηλωτών προς την αυξανόμενη αυταρχικότητα της τουρκικής κυβέρνησης. Επίσης «μιλά» στην καρδιά της τουρκικής ταυτότητας, καθώς και οι δύο πλευρές το χαρακτήρισαν ως μία σύγκρουση των ισλαμικών και κοσμικών αξιών. Ενώ οι διαδηλωτές αντιμετωπίζουν τους περιορισμούς στην κατανάλωση αλκοόλ ως προσβολή των κοσμικών αξιών της σύγχρονης Τουρκίας, ο Ερντογάν δήλωσε ότι η «θρησκεία απαιτεί» την επιβολή περιορισμών στο αλκοόλ.
Μάλιστα αναφέρθηκε στον Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, τον ιδρυτή της Τουρκίας και λάτρη του αλκοόλ, ως «μεθύστακα» και σε μία σειρά δημόσιων εμφανίσεων του, κατηγόρησε τους διαδηλωτές ότι παίρνουν μαζί τους μπίρες στα τζαμιά. Στην πόλη Ισπάρτα, διάσημη για τα ρόδα της που χρησιμοποιούνται σε λοσιόν και αρώματα, οι κάτοικοι είναι πιθανότερο να πιουν ένα αφέψημα από σιρόπι τριαντάφυλλου με πάγο, παρά ένα ποτήρι ρακί.
«Δεν πρόκειται για τη θρησκεία» είπε ο δήμαρχος Γιουσούφ Γκουναϊντίν, ο οποίος, όπως και πολλοί κάτοικοι, απέχει από το αλκοόλ. «Για εμάς πρόκειται περισσότερο για τους μεθυσμένους, τους καβγάδες, τη βία ενάντια στις γυναίκες». Αλλά, προσέθεσε, «φυσικά στο Ισλάμ απαγορεύεται η κατανάλωση αλκοόλ». Ο Τουράν Ερόγλου, υπεύθυνος του μπαρ Μπαρτσελόνα, ενός από τα λίγα σημεία που μπορεί να πιει κανείς αλκοόλ στην Ισπάρτα είπε:
«Πηγαίνουμε πίσω στην εποχή του σουλτάνου Μουράτ του Δ’ όταν το αλκοόλ είχε απαγορευτεί. Το ΑΚΡ μας πηγαίνει πίσω. Αυτό συνέβαινε μόνο στο Ιράν. Τώρα συμβαίνει στη Τουρκία.»
Στη Τουρκία οι επιλογές στον τρόπο ζωής –μαντίλα ή όχι, αλκοόλ ή όχι –είναι συχνά πολιτικοποιημένες. Η Τζένι Γουάιτ, ανθρωπολόγος στο πανεπιστήμιο της Βοστόνης των Ηνωμένων Πολιτειών, η οποία πρόσφατα δημοσίευσε ένα βιβλίο που εξετάζει τις αλλαγές που συντελέστηκαν στην Τουρκία του Ερντογάν, περιγράφει την κατανάλωση αλκοόλ στη χώρα ως ένα «εξόχως φορτισμένο πολιτισμικό χαρακτηριστικό κοινωνικής τάξης, τρόπου ζωής και πολιτικών αξιών».
Πρόσφατα σε ένα μπαρ στην ευρωπαϊκή πλευρά της Κωνσταντινούπολης, όχι μακριά από την πλατεία Ταξίμ, η Ντουιγού Ντουμάν είπε ότι ήταν τόσο εξοργισμένη με την κυβέρνηση της που σκεφτόταν να μεταναστεύσει στις Ηνωμένες Πολιτείες. «Η αντίληψη για τη Τουρκία έχει αλλάξει πολύ με αυτή την κυβέρνηση» σχολίασε η 36χρονη Ντουμάν, πίνοντας ουίσκι και ενώ ένα τραγούδι των Bon Jovi ακουγόταν από τα ηχεία του μπαρ. «Και τώρα γίνεται χειρότερη».
Ο 25χρονος Τσαγρί Ταζγκέλ, που εργάζεται σε μία εταιρεία λογισμικού, είπε ότι οι διαδηλώσεις αποκαλύπτουν τα πολλά προβλήματα της χώρας. «Η Τουρκία είναι μία χώρα κυρίως αμόρφωτων και αγράμματων ανθρώπων με έντονο το θρησκευτικό αίσθημα και αυτό ακριβώς αντιπροσωπεύει το ΑΚΡ. Δεν είναι αυτή η κυβέρνησή μου. Τελικά θα φύγω από αυτή τη χώρα».
