Ενα είδος νέου «απαρτχάιντ», με όρους οικονομικού αποκλεισμού λόγω κρίσης, σημειώνεται στη Νότια Αφρική 19 χρόνια μετά από το τέλος του ρατσιστικού καθεστώτος των λευκών. Θύματά του είναι περίπου 150.000 λευκοί αφρικάανερς που ζουν κάτω από τα όρια της φτώχειας, ενώ με άμεσο υποβιβασμό σε αυτή την οικονομική και κοινωνική κατηγορία απειλούνται εκατοντάδες χιλιάδες άλλοι λευκοί.
Οι αφρικάνερς, οι απόγονοι των λευκών Ολλανδών αποίκων που άρχισαν να φτάνουν μαζικά στη περιοχή από τον 17ο αιώνα, είναι σήμερα περίπου 4,5 εκατομμύρια επί συνόλου 52 εκατομμυρίων Νοτιοαφρικανών.
Σε σχετικό ρεπορτάζ του το BBC τονίζει ότι η διαπίστωση αυτή ακούγεται σχεδόν παράδοξη, αφού οι λευκοί συνεχίζουν να κατέχουν ένα δυσανάλογα μεγάλο τμήμα των πλουτοπαραγωγικών πηγών, των επιχειρήσεων και του χρηματοπιστωτικού τομέα της Νότιας Αφρικής. Οταν, μετά τις εκλογές τυ 1994, οι λευκοί παραχώρησαν την εξουσία στους μαύρους αγωνιστές του Εθνικού Αφρικανικού Κογκρέσου, φρόντισαν να κρατήσουν στα χέρια τους όλους τους κρίσιμους μηχανισμούς της οικονομίας, ακόμα και την κεντρική τράπεζα της χώρας. Ετσι, ακόμη και σήμερα οι λευκοί υπερτερούν των μαύρων σε επίπεδο ζωής, ενώ, παρά τις πολιτικές ελευθερίες, οι μαύροι κάτοικοι στα πρώην γκέτο παραμένουν στο περιθώριο της κοινωνικής ζωής.
Ομως πλέον πρόβλημα επιβίωσης αντιμετωπίζουν και κάποιοι αφρικάανερς. Υπολογίζεται ότι περίπου 400.000 λευκοί – οι περισσότεροι αφρικάνερς – ζουν σε παραγκουπόλεις χωρίς καμία κρατική πρόνοια. Συχνά δεν έχουν ηλεκτρικό ρεύμα ούτε εύκολη πρόσβαση σε πόσιμο νερό, εγκατεστημένοι κοντά σε εστίες μόλυνσης και με την καθημερινή σίτιση τους να εξαρτάται από την αγαθή προαίρεση ανθρωπιστικών οργανώσεων.
Αυτή είναι η εικόνα της «ηλιόλουστης γωνιάς» όπως ονομάζεται η περιοχή των γκέτο όπου στοιβάζονται κάποιοι από τους λευκούς φτωχοδιαβόλους.
Αλλά και πολλοί από τους εύπορους αφρικάνερς ζουν με τον φόβο, καθώς πληθαίνουν τα κρούσματα βίας εναντίον τους. Ένα κύμα δολοφονικών επιθέσεων έχει ξεσπάσει σε αγροτικές περιοχές που κατοικούν εύποροι λευκοί με χαρακτηριστικό παράδειγμα την πόλη Γκέλουικ ( σημαίνει «ευτυχία» στην γερμανογενή γλώσσα των αφρικάνερς ), και όπου εδώ και λίγο καιρό έχουν ήδη δολοφονηθεί τρία άτομα.
«Οι δολοφόνοι δεν έκλεψαν τίποτα. Έμοιαζε με ένα σκόπιμο, στοχευμένο φόνο» δήλωσε ο γιος του ενός από τα θύματα. Μέσα σε μια εικοσαετία ο αριθμός των λευκών αγροτών έχει μειωθεί κατά το ήμισυ, φτάνοντας τα 30.000 άτομα, ενώ σύμφωνα με τον οργανισμό Afriforum στο ίδιο χρονικό διάστημα έχουν σημειωθεί περίπου 2.000 δολοφονίες.
