Ο Φιντέλ Κάστρο, 86 ετών και άρρωστος, έχει αποσυρθεί από την δημόσια ζωή της Κούβας, Ο 81χρονος αδερφός του Ραούλ δήλωσε ότι η παρούσα θητεία του στην προεδρία, που λήγει το 2018, θα είναι και η τελευταία. Ποιος λοιπόν θα διαδεχθεί τους Κάστρο στην εξουσία της Κούβας στην οποία κυριαρχούν για περισσότερο από μισό αιώνα;
Οι αδερφοί Κάστρο έχουν αποφασίσει τον διάδοχό τους: είναι ο Μιγκέλ Ντίας-Κανέλ ο οποίος πρόσφατα προήχθη σε υπ’ αριθμόν δύο του Ραούλ Κάστρο _ ισχυρό δείγμα ότι προορίζεται για την προεδρία του νησιού.
Ο 52χρονος Ντίας-Κανέλ είναι ελάχιστα γνωστός στο εξωτερικό. Ξεκίνησε την πολιτική του σταδιοδρομία από την Κομμουνιστική Νεολαία της γενέτειράς του Σάντα Κλάρα και πριν από 10 χρόνια, η «ιδεολογική του σταθερότητα» του χάρισε μια θέση στο Πολιτικό Γραφείο του κόμματος. Η τελευταία του προαγωγή εγγράφεται στην «σταδιακή και οργανωμένη μετάβαση» στη νεότερη γενιά, σύμφωνα με τα λόγια του Ραούλ Κάστρο.
Το BBC ρώτησε γι’ αυτόν στη Σάντα Κλάρα. Η γειτόνισσά του Ελα Πέρες θυμάται ότι στα 10 χρόνια που ο Ντίας-Κανέλ διετέλεσε κυβερνήτης της επαρχίας αυτής, από την ηλικία 33 ετών, «διέθετε επίσημο αυτοκίνητο αλλά δεν το χρησιμοποιούσε για προσωπικές του υποθέσεις. Περπατούσε ή πήγαινε με το ποδήλατο».
Στη Σάντα Κλάρα δόθηκε η τελευταία μάχη της κουβανέζικης επανάστασης το 1958, όταν την κατέλαβαν ο Τσε Γκεβάρα και ο Καμίλο Σιενφουέγος και 12 ώρες αργότερα, ο τότε πρόεδρος Φουλχένσιο Μπατίστα εγκατέλειψε τη χώρα. Όμως όπως και οι περισσότεροι Κουβανοί σήμερα, ο Ντίας-Κανέλ γεννήθηκε μετά την επανάσταση.
Η ιδεολογική του αφοσίωση είναι δεδομένη. Αλλά το σοσιαλιστικό μοντέλο της Κούβας υφίσταται προσαρμογές προς το καπιταλιστικότερο από τη δεκαετία του ’90. Η καριέρα του Ντίας-Κανέλ απογειώθηκε στο πρώτο κύμα ανοίγματος προς την ιδιωτική πρωτοβουλία και ο ίδιος αφήνει να εννοηθεί ότι είναι υπέρ πιο περίπλοκων μεταρρυθμίσεων προκειμένου να αυξηθεί η παραγωγικότητα, να μειωθούν οι εισαγωγές και τελικά να καταργηθεί το μισητό σύστημα με το διπλό νόμισμα.
Ο Ραούλ Κάστρο επιμένει ότι οι μεταρρυθμίσεις θα εφαρμοστούν σταδιακά παρά «την πίεση όσων επιμένουν ότι πρέπει να προχωρήσουμε με πιο γρήγορους ρυθμούς».
Δεν είναι ακόμη σαφές προς τα πού ακριβώς κλίνει ο Ντίας-Κανέλ, ούτε αν θα αποδειχθεί μια κουβανέζικη εκδοχή του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ φέρνοντας το τέλος του κομμουνισμού στη χώρα.
Οποιος πάρει τα ηνία της Κούβας από τον Ραούλ Κάστρο θα έχει δύσκολο έργο. Κατά καιρούς, διάφορα ονόματα έχουν ακουστεί ως πιθανοί διάδοχοι των Κάστρο όμως στην πορεία «κάηκαν». Το μόνο βέβαιο είναι ότι η γενιά της επανάστασης αποχωρεί από τα πράγματα και επιθυμεί να βεβαιωθεί ότι το κομμουνιστικό σύστημα θα διατηρηθεί στη χώρα.