Βενεζουέλα: Τέσσερις προκλήσεις για τον διάδοχο του Τσάβες

Η ορκωμοσία του Νικολάς Μαντούρο ως μεταβατικού προέδρου της Βενεζουέλας θα πραγματοποιηθεί σήμερα στις 19:00 (τοπική ώρα, 01:30 του Σαββάτου ώρα Ελλάδας), ανακοίνωσε σήμερα ο πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης Ντιοσντάντο Καμπέγιο.

Ο Μαντούρο, 50 ετών, ο οποίος ήταν ο αντιπρόεδρος του Ούγκο Τσάβες, που απεβίωσε την Τρίτη από καρκίνο στο Καράκας, θα ηγηθεί της χώρας ως τις προεδρικές εκλογές, οι οποίες θα οργανωθούν μέσα σ’ ένα μήνα, σύμφωνα με το σύνταγμα.

Όποιος όμως κι αν είναι ο διάδοχος του εκλιπόντος προέδρου της Βενεζουέλας Ούγκο Τσάβες, το σίγουρο είναι πως, σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα Guardian, θα έχει να αντιμετωπίσει τέσσερις μεγάλες προκλήσεις, τέσσερα ακανθώδη ζητήματα εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής, που του άφησε παρακαταθήκη ο 58χρονος ηγέτης.

Στο Καράκας, μια απ’ τις πιο επικίνδυνες πόλεις στον κόσμο, αναλογούν 53 ανθρωποκτονίες ανά 100.000 κατοίκους, ενώ σε όλη τη χώρα η ίδια αναλογία είναι 73 προς 100.000 –η δεύτερη χειρότερη επίδοση στη Λατινική Αμερική μετά την Ονδούρα. Κατά τους δυο πρώτους μήνες του 2013, έχουν σκοτωθεί από τη δράση συμμοριών 2.576 άνθρωποι σε όλη τη Βενεζουέλα. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα Ιnsightcrime, η εγκληματικότητα και η ασφάλεια αποτελούν τον μεγαλύτερο λόγο ανησυχίας του πληθυσμού, κυριαρχώντας ακόμα και του ζητήματος της οικονομίας, με τους πολιτικούς αντιπάλους του Τσάβες του επιρρίπτουν ευθύνες στον πρώην ηγέτη για την αύξηση της εγκληματικότητας. Πράγματι, όπως δείχνουν τα νούμερα, από το 1998 που ανέλαβε τα ηνία της Βενεζουέλας ο Τσάβες, τα ποσοστά εγκληματικότητας διπλασιάστηκαν στο Καράκας. Τις τελευταίες ημέρες η χώρα γνώρισε και φαινόμενα πολιτικής βίας, με την αστυνομία να επιτίθεται έξω από το Ανώτατο Δικαστήριο στο Καράκας σε φοιτητές που απαιτούσαν να μάθουν νέα για την υγεία του Τσάβες, ενώ ένας Κολομβιανός ανταποκριτής έπεσε θύμα ξυλοδαρμού από εξαγριωμένο πλήθος.

Μετά από 14 χρόνια στην εξουσία, ο Τσάβες αφήνει πίσω του μια πολύ πιο ισότιμη κοινωνία, αλλά και μια πολύ λιγότερο ισορροπημένη οικονομία. Ο πληθωρισμός ανέρχεται αυτή τη στιγμή στο 22% ενώ πριν λίγες μέρες η Βενεζουέλα προέβη σε υποτίμηση του εθνικού τηςνομίσματος κατά 32% – η έβδομη υποτίμηση κατά την προεδρία Τσάβες. Δεν υπάρχει μεγάλη εσωτερική παραγωγή και οι επενδύσεις στη χώρα είναι ελάχιστες. Παράλληλα έχει διογκωθεί ένα μεγάλο εξωτερικό χρέος, κυρίως λόγω δανείων από την Κίνα. Η τράπεζα Chinese Development Bank έχει δανείσει στη Βενεζουέλα από το 2008 σχεδόν 35.5 δισεκατομμύρια ευρώ.

Βασικό εξαγώγιμο προϊόν είναι το πετρέλαιο. Το 2012 από τα 640.000 βαρέλια πετρελαίου που έστελνε κάθε μέρα στην Κίνα, τα 300.000 προορίζονταν για την αποπληρωμή του χρέους στο Πεκίνο.

Η αύξηση του πληθωρισμού και των κρατικών δαπανών έχουν δημιουργήσει μεγάλο δημοσιονομικό έλλειμμα: το 2012 η Βενεζουέλα είχε έσοδα 88.5 δισεκατομμύρια ευρώ και δαπάνες 134 δισεκατομμύρια ευρώ.

Η «πολιτικοποίηση» που επιβλήθηκε επί Τσάβες στη στελέχωση των ενόπλων δυνάμεων, των δημοσίων υπηρεσιών, της δικαστικής εξουσίας και των δημόσιων επιχειρήσεων που εκμεταλλεύονται το πετρέλαιο, έχουν δημιουργήσει κοινωνικά μια αντιμαχόμενη κατάσταση «εμείς κι αυτοί» με τους πιο λαϊκούς «τσαβιστές» να έρχονται αντιμέτωποι με τους «Αντιτσαβικούς» -στην πλειονότητα τους άνθρωποι μεσαίας κι υψηλής τάξης. Επίσης, ολοένα κι αυξάνονταν επί Τσάβες τα φαινόμενα λογοκρισίας στα ΜΜΕ και την τέχνη, σε μια προσπάθεια του πρώην ηγέτη να ασκεί έλεγχο ώστε να περνάνε στο λαό μόνο οι φιλοκυβερνητικές απόψεις.

Στη κυβέρνηση, ο μεταβατικός πρόεδροςΝικολάς Μαδούρο προβάλλεται ως διάδοχος του προέδρου και κύριος υποψήφιος του κόμματος για τις προεδρικές εκλογές, υπάρχει όμως κι ο πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης, Διοσδάδο Καμπέγιο, πρώην στρατιωτικός, που συνδεόταν με μακρά φιλία με τον Τσάβες. Οχι πως η αντιπολίτευση δεν έχει κι αυτή τα δικά της προβλήματα, πάντως ο κυβερνήτης της πλούσιας πολιτείας Μιράνδα, ο Ενρίκε Καπρίλες, έχει επιβληθεί ως αδιαμφισβήτητος ηγέτης της, χάνοντας με σχετικά υψηλό ποσοστό ( 44% ) τις προεδρικές εκλογές του Οκτωβρίου του 2012.

Επί προεδρίας Τσάβες η Βενεζουέλα απομακρύνθηκε από τις ΗΠΑ, ενώ ήρθε κοντά με τη Κίνα, τη Ρωσία και την Κούβα των αδελφών Φιντέλ και Ραούλ Κάστρο. Στη πορεία η Βενεζουέλα κατάφερε να αποκτήσει ηγετικό ρόλο στη Λατινική Αμερική, κυρίως λόγω των τεράστιων εξαγωγών της σε πετρέλαιο και την έντονη αντι-ιμπεριαλιστική κι αντιαμερικανική ρητορική του Τσάβες. Κάπου εκεί, ξεκίνησε μια σειρά φιλικών επαφών με καθεστώτα σε χώρες όπως το Ιράν, η Συρία και η Λιβύη. Οι ΗΠΑ ελπίζουν ο νέος ηγέτης της χώρας να γεφυρώσει το χάσμα ανάμεσα στις δυο χώρες που επιβλήθηκε επί Τσάβες, αν και οι περισσότεροι πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν πως ο Μαδούρο, αν εκλεγεί πρόεδρος, δεν θα αλλάξει, τουλάχιστον άμεσα, την εξωτερική πολιτική του προκατόχου του.

Υστατι χαίρε στον Τσάβες

Το τελευταίο «αντίο» στον Ούγκο Τσάβες λένε την Παρασκευή οι πολίτες της Βενεζουέλας, ενώ το «παρών» θα δώσουν σχεδόν όλοι οι ηγέτες της Λατινικής Αμερικής. Αντίθετα, η ΕΕ γυρίζει επιδεικτικά την πλάτη της στο γεγονός, ενώ από την Ισπανία θα παραβρεθεί ο πρίγκιπας – διάδοχος Φίλιππος. Την Παρασκευή ορκίζεται επίσης προσωρινός πρόεδρος ο Νικολάς Μαδούρο.

Μιλώντας στην τηλεόραση της Βενεζουέλας, ο Μαντούρο δήλωσε ότι στην κηδεία θα παραβρεθούν πρόεδροι και αρχηγοί από 55 χώρες, μεταξύ αυτών, οι Λουκασένκο της Λευκορωσίας και Αχμαντινετζάντ του Ιράν.

Στο Καράκας βρίσκονται ήδη η πρόεδρος της Αργεντινής Κριστίνα Φερνάντες, της Βολιβίας Έβο Μοράλες, της Κούβας Ραούλ Κάστρο, της Ουρουγουάης Πέπε Μουχίκα.

Μεταξύ αυτών που μεταβαίνουν στο Καράκας είναι η πρόεδρος της Βραζιλίας Ντίλμα Ρουσέφ, του Μεξικού Πένια Νιέτο, ο πρόεδρος της Κολομβίας Χουάν Μανουέλ Σάντος του Ισημερινού Ραφαέλ Κορέα, της Χιλής Σεμπάστιαν Πινιέρα, του Περού Ολάντα Ουμάλα.

Η Ρωσία και η Κίνα, στενοί οικονομικοί σύμμαχοι της Βενεζουέλας επί Τσάβες θα στείλουν επίσης εκπροσώπους.

Επίσης έγινε γνωστό ότι ο εκλιπών πρόεδρος θα ταριχευθεί. Το θέμα είχε φέρει στην επικαιρότητα αρκετές μέρες πριν η ισπανική εφημερίδα ABC, αποκαλύπτοντας ότι το διάστημα που ο Τσάβες νοσηλευόταν στην Κούβα είχε φτάσει στο νησί ο Μάσιμο Σινιοράτσι, ο άνθρωπος που ταρίχευσε τον πάπα Ιωάννη Παύλο Β’.

Κανείς βεβαίως δεν μπορούσε να συνδέσει την παρουσία του στην πρωτεύουσα της Κούβας με τον Τσάβες, αλλά κανείς δεν μπορούσε και να την διαψεύσει.