Ο Ομπάμα «το μη χείρον βέλτιστον» για τη Μέση Ανατολή

Για την ακρίβεια, η «συνάντηση» του προέδρου Μπαράκ Ομπάμα και του συνυποψηφίου του, Μιτ Ρόμνεϊ, την Τρίτη στην διάσκεψη του οργανισμού «Clinton Global Initiative» στη Νέα Υόρκη ήταν η μοναδική – πέρα φυσικά από τα τηλεοπτικά προεδρικά ντιμπέιτ – που θα λάβει χώρα μέχρι τις εκλογές της 6ης Νοεμβρίου.

Υπάρχουν, ωστόσο, ακόμα δύο λόγοι για τους οποίους η εφετινή διάσκεψη του οργανισμού που ίδρυσε ο πρώην πρόεδρος Μπιλ Κλίντον το 2005 για να φέρνει σε επαφή σε ετήσια βάση πολιτικούς και οικονομικούς ηγέτες από όλο τον κόσμο, είχε ιδιαίτερη πολιτική σημασία.

Πρώτον, διότι επίτιμος προσκεκλημένος της ήταν ο πρώτος δημοκρατικά εκλεγμένος πρόεδρος της Αιγύπτου, Μοχάμεντ Μόρσι, ο οποίος μάλιστα συμμετείχε σε ιδιότυπη «συνέντευξη» κατά την τελετή λήξης με τον Μπιλ Κλίντον σε ρόλο… δημοσιογράφου.

Δεύτερον, διότι η διάσκεψη του «Clinton Global Initiative» συνέπεσε με την ομιλία του Μπαράκ Ομπάμα στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, σε μία ταραγμένη περίοδο για τη Μέση Ανατολή, κατά την οποία ο αραβικός κόσμος συγκλονίζεται από αντιαμερικανικές διαδηλώσεις.

Για όλους τους παραπάνω λόγους, δημοσιογράφοι και αναλυτές προσπαθούσαν εδώ και ημέρες να προβλέψουν τη θεματολογία και το ιδιαίτερο στίγμα της κάθε ομιλίας. Το αποτέλεσμα ήταν κάθε άλλο παρά αναμενόμενο. Κατά την προσφιλή του συνήθεια, ο Μιτ Ρόμνεϊ επικέντρωσε την ομιλία του στην ανεργία και στην οικονομία. Όχι, όμως, των ΗΠΑ αλλά της… Μέσης Ανατολής.

Ο Μπαράκ Ομπάμα, από την άλλη, ο οποίος κάθε χρόνο μιλούσε στον εν λόγω οργανισμό για την οικονομία, την ανεργία και την ανάπτυξη, εφέτος αφιέρωσε ολόκληρη την ομιλία του σε ένα και μόνο θέμα: τη σωματεμπορία. Στα παρασκήνια, όπου οι αίθουσες Τύπου έσφυζαν από δημοσιογράφους κάθε εθνικότητας, πολλοί ήταν αυτοί που παρατήρησαν ότι οι δύο ομιλίες δεν έμοιαζαν ούτε να συμφωνούν, ούτε όμως και να διαφωνούν. Ήταν απλώς… ασύνδετες.

Παρά τα πλατιά χαμόγελα και τις θερμές χειραψίες ανάμεσα Μιτ Ρόμνεϊ και στον διοργανωτή της οργάνωσης, Μπιλ Κλίντον, η γλώσσα του σώματος του Ρόμνεϊ φανέρωνε την ιδιαίτερη ψυχολογική του κάτασταση. Μετά την «γκάφα» της προηγούμενης εβδομάδας, κατά την οποία σε βίντεο που μαγνητοσκοπούνταν εν αγνοία του, αποκάλεσε το 47% των Αμερικανών «θύματα» που δεν πληρώνουν ομοσπονδιακούς φόρους εισοδήματος και που «εξαρτώνται από την κυβέρνηση», άδραξε την ευκαιρία της συγκεκριμένης εκδήλωσης για να εξηγήσει την πολιτική του αναφορικά με την εξωτερική οικονομική ενίσχυση των ΗΠΑ προς τον αναπτυσσόμενο κόσμο.

Εξέπληξε, ωστόσο, και πάλι το κοινό, όταν αναφέρθηκε στην Αραβική Άνοιξη, λέγοντας ότι μία από τις βασικές της αιτίες ήταν… η ανεργία. Αποφάσισε μάλιστα να διηγηθεί με τον δικό του τρόπο την ιστορία του Μοχάμεντ Μπουαζίζι, του Τυνήσιου μικροπωλητή που αυτοπυρπολύθηκε τον Δεκέμβριου του 2010 πυροδοτώντας τις εξεγέρσεις της Αραβικής Άνοιξης.

Ο Ρόμνεϊ «αναβίωσε» τμήμα της συζήτησης του Μπουαζίζι με τους αξιωματούχους που κατέσχεσαν το εμπόρευμα του, τον χαστούκισαν και τον προσέβαλαν. ««Γιατί μου το κάνετε αυτό;» είπε ο Μπουαζίζι. «Είμαι ένας απλός άνθρωπος. Θέλω απλώς να δουλέψω»» ήταν η διήγηση του Ρόμνεϊ. «Η δουλειά είναι το κλειδί της βοήθειας προς τον αναπτυσσόμενο κόσμο. Η δουλειά δεν ανέχεται τη διαφθορά», συνέχισε.

Η διήγηση του Ρόμνεϊ ενόχλησε αρκετούς δημοσιογράφους. «Δεν έχει καμία επαφή με την Αραβική Άνοιξη. Για πρώτη φορά μιλά για την Αραβική Άνοιξη σε ομιλία του και δεν κάνει καμία αναφορά στους πολιτικούς και πολιτισμικούς λόγους πίσω από τις εξεγέρσεις. Για τον Ρόμνεϊ τα πάντα μπορούν να συνδεθούν με την ανεργία», ανέφερε μιλώντας στο «Βήμα» η κυρία Τζάνις Χολ, δημοσιογράφος που παρακολουθεί εδώ και χρόνια την πορεία του Ρόμνεϊ και αρθρογραφεί για ιστοσελίδες.

Ο Ομπάμα από την άλλη δεν έκανε καμία απολύτως αναφορά στην εξωτερική ή εσωτερική πολιτική, στην οικονομία ή στον αντίπαλο του και τις επερχόμενες εκλογές. Η ομιλία του άρχισε και ολοκληρώθηκε με ένα μόνο θέμα, τη σωματεμπορία.

Αναφέρθηκε σε συγκεκριμένες ιστορίες θυμάτων και για πρώτη φορά ανακοίνωσε ότι η ετήσια έκθεση για τη σωματεμπορία, την οποία εκδίδει η αμερικανική κυβέρνηση, θα περιέχει πλέον στοιχεία και για τις περιπτώσεις trafficking εντός αμερικανικών συνόρων.

«Η ομιλία του Ρόμνεϊ ήταν περισσότερο προεκλογική. Του Ομπάμα, από την άλλη, ήταν σαν μία δημόσια διακήρυξη ότι το ζήτημα της σωματεμπορίας πρέπει να μπει στην πολιτική ατζέντα», ανέφερε μιλώντας στο «Βήμα» η κυρία Τζέσικα Μίνχας, λίγα λεπτά μετά την ομιλία.

Η εν λόγω τηλεοπτική παραγωγός γυρίζει σειρά ντοκυμαντέρ με θέμα τα ανθρώπινα δικαιώματα και είναι συνιδρύτρια μίας οργάνωσης κατά του trafficking στην Ταϊλάνδη. Η ίδια προσθέτει κάτι που πολλοί δημοσιοράφοι ανέφεραν συγκρίνοντας τις δύο ομιλίες: «Ο Ρόμνεϊ έμοιαζε με CEO που δεν ξέρει καλά το ακροατήριο του, ενώ ο Ομπάμα προσπάθησε να γεφυρώσει το χάσμα ανάμεσα στον πολιτικό και στον πολίτη».

Ένα άλλο στοιχείο που δεν ήταν σύνηθες ήταν οι πολλαπλές θρησκευτικές αναφορές του Ομπάμα κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, οι οποίες κινήθηκαν από τον καλό Σαμαρείτη μέχρι τις ευλογίες του Θεού για όσους εργάζονται ενάντια στο trafficking.

«Οι πολιτικοί ίσως θα έπρεπε να αποφεύγουν τόσες θρησκευτικές αναφορές γιατί το ακροατήριο δεν είναι απαραίτητα θρησκευόμενο», αναφέρει η κυρία Άννα Τερέζ Ντέι, μία ανεξάρτητη δημοσιογράφος που καλύπτει τις εξεγέρσεις του Αραβικού κόσμου για αγγλόφωνα τηλεοπτικά κανάλια, ανάμεσα τους το Aljazeera English, το CNN και το BBC και η οποία βρέθηκε στη Νέα Υόρκη για να καλύψει τις ομιλίες του Ομπάμα, του Ρόμνι και του Αιγύπτιου προέδρου Μόρσι.

«Η αίσθηση στις Αραβικές χώρες είναι ότι οι άνθρωποι σίγουρα δεν είναι ικανοποιημένοι με την κυβέρνηση Ομπάμα. Υπάρχει ένα μεγάλο κενό ανάμεσα στη ρητορική και στην εφαρμογή της πολιτικής του. Ωστόσο, οι αναμνήσεις από την εποχή της κυβέρνησης Μπους είναι ακόμα νωπές. Και συνεπώς η κυβέρνηση Ομπάμα συχνά γίνεται αντιληπτή ως «το μη χείρον βέλτιστον»», καταλήγει η κυρία Ντέι.