«Ο άνδρας μου, όπως τόσοι άλλοι, είχε πρόβλημα με τους φόρους του» λέει μιλώντας προς «Το Βήμα» η Τιτσιάνα Μαρόνε, χήρα του Τζουζέπε Καμπανιέλο, ο οποίος περιλούστηκε με βενζίνη και αυτοπυρπολήθηκε στις 28 Μαρτίου έξω από εφορία της Μπολόνια στην Ιταλία. Στο σημείωμα αυτοκτονίας του εξήγησε ότι ήταν απελπισμένος λόγω των οικονομικών προβλημάτων του και των εκκρεμοτήτων του με την εφορία.

«Το περίμενα ότι αργά ή γρήγορα θα επικοινωνούσε μαζί μου κάποιος από την Ελλάδα» είναι η πρώτη κουβέντα που μας είπε η 48χρονη Τιτσιάνα. «Ο σύζυγός μου δεν ήθελε να αποφύγει τους φόρους του. Είχε κάθε διάθεση να τους πληρώσει, αλλά δεν είχε τη δυνατότητα να δώσει τόσο πολλά. Το ποσό ήταν πολύ υψηλό. Η εφορία δεν έλαβε υπόψη ότι δεν είχε απέναντί της έναν άνθρωπο πλούσιο. Ο Τζουζέπε έψαξε ακόμη και με δικηγόρο τι μπορούσε να γίνει, αλλά δεν βρήκε λύση» μας λέει τηλεφωνικά από την Ιταλία.

Ο 58χρονος Τζουζέπε υπέστη εγκαύματα τρίτου βαθμού στο 95% του σώματός του και εξέπνευσε εννέα ημέρες αργότερα. Αν και παντρεμένος με την Τιτσιάνα επί 27 χρόνια, δεν της είχε πει τίποτα. «Σ’ εμένα δεν είχε κάνει κουβέντα για τα προβλήματά του. Είχα υποβληθεί πρόσφατα σε δύο σοβαρές εγχειρήσεις και προφανώς δεν ήθελε να με ανησυχήσει. Δεν είχα ιδέα. Τα έμαθα όλα μετά και έπεσα από τα σύννεφα. Ο Τζουζέπε ήταν καλός άνθρωπος. Δεν κατάφερε να πληρώσει την εφορία και ντρεπόταν, φοβόταν την εικόνα που θα σχημάτιζε γι’ αυτόν η οικογένειά του» λέει.
Η Τιτσιάνα και άλλες «χήρες της κρίσης» ίδρυσαν μια οργάνωση ονόματι «Vedove Bianche», δηλαδή «Λευκές Χήρες». «Λευκές χήρες» αποκαλούσαν κάποτε στην Ιταλία τις γυναίκες των οποίων ο σύζυγος ήταν μετανάστης στην Αμερική και αυτές ζούσαν ουσιαστικά σαν χήρες χωρίς να έχουν θάψει τον άνδρα τους, εξ ου και το «λευκές».
Η εναρκτήρια πράξη των «Vedove Bianche» ήταν μια διαδήλωση τον Μάιο στην Μπολόνια κατά την οποία απαίτησαν την ηθική δικαίωση των αυτοχείρων συζύγων τους και τη στήριξη των οικογενειών τους από το κράτος. Οι γυναίκες που έλαβαν μέρος κρατούσαν άσπρες σημαίες – οι περισσότερες χειροποίητες – , χρώμα το οποίο επέλεξαν για να τονίσουν ότι δεν πρόσκεινται σε κανένα πολιτικό κόμμα. Ενα από τα συνθήματα στην πορεία εκείνη ήταν το «Η Ιταλία δεν θέλει να έχει το τέλος της Ελλάδας».
«Την ημέρα της κηδείας του Τζουζέπε γνώρισα μια γυναίκα που είχε παρόμοια εμπειρία και εκείνη μου έβαλε την ιδέα να οργανώσουμε κάτι στη μνήμη του άνδρα μου και όλων όσοι αυτοκτόνησαν λόγω της κρίσης. Ετσι προέκυψε η πορεία των «Vedove Bianche» στις 4 Μαΐου στην Μπολόνια. Είμαστε χήρες ανθρώπων που εργάζονταν μια ζωή. Οι σύζυγοί μας δεν ήταν απατεώνες» λέει με παράπονο η Τιτσιάνα. Μαζί της διαδήλωσαν γυναίκες όπως η Λουτσίλα Ραφανίνι, χήρα του Γκαμπριέλε Κροάτο που αυτοκτόνησε πέρυσι σε ηλικία 56 ετών, η οποία έχει κάνει τατουάζ το πρόσωπο του συζύγου της στο εσωτερικό μέρος του μπράτσου της. Ή η Τζόρτζια Φρασάκο, κόρη του 59χρονου επιχειρηματία Μάριο Φρασάκο από τη Ρώμη ο οποίος αυτοπυροβολήθηκε στο στήθος τον περασμένο Απρίλιο. Η μικρή επιχείρησή του, που κατασκεύαζε εξαρτήματα από αλουμίνιο, έβαλε λουκέτο και οι 10 υπάλληλοι που απασχολούσε παραμένουν άνεργοι.
Οι οικονομικές δυσκολίες των οικογενειών των αυτοχείρων είναι δυσβάσταχτες και προστίθενται στις ψυχολογικές. «Εγώ δεν γνωρίζω ακόμα τι θα χρειαστεί να πληρώσω, πώς θα διευθετηθεί το θέμα των χρεών του άνδρα μου προς την εφορία. Θα περάσουν μήνες προτού ξεκαθαρίσουν όλα αυτά» μας λέει η Τιτσιάνα, η οποία δεν είχε αποκτήσει παιδιά με τον Τζουζέπε. Η ίδια δεν εργαζόταν, ζούσαν από τη δουλειά του συζύγου της. Σήμερα βρίσκεται σε απελπιστική κατάσταση. «Δεν έχω κανένα εισόδημα και δεν έλαβα καμία βοήθεια από τις υπηρεσίες πρόνοιας. Με βοηθούν οικονομικά η μητέρα μου και μερικοί συγγενείς» λέει. Η οργάνωση «Vedove Bianche» βρίσκεται ακόμα στα σπάργανα. «Προς το παρόν έχει μάλλον παγώσει γιατί τόσο εγώ όσο και οι υπόλοιπες πρέπει να λύσουμε τα πολύ σοβαρά προσωπικά οικονομικά μας προβλήματα. Μιλάμε όμως πολύ στο τηλέφωνο. Αν κάποια θέλει να μου μιλήσει, είμαι πάντα πρόθυμη» συνεχίζει η Τιτσιάνα που κάνει χρέη άτυπης προέδρου των «Vedove Bianche».

Νόμος της σιωπής στη δημοκρατική Ευρώπη
«Θέλουν να μας κλείσουν το στόμα»

Πρόθεσή τους είναι να προωθήσουν την οργάνωση όσο το δυνατόν περισσότερο τους επιτρέψουν τα προσωπικά τους δράματα. «Πρέπει να υψώσουμε τη φωνή μας» λέει. «Εχουμε παρατηρήσει ότι στην Ιταλία σήμερα γίνεται μια προσπάθεια να μη μιλάμε για τις αυτοκτονίες λόγω της κρίσης. Ομως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πρόκειται για ανθρώπους που αυτοκτόνησαν, δεν είναι αριθμοί. Αυτά τα πράγματα πρέπει να λέγονται. Δεν μπορεί να ζούμε στη δημοκρατική Ευρώπη και να μας κλείνουν το στόμα. Εχουμε το ιερό καθήκον να μην το επιτρέψουμε».
Και καταλήγει: «Την κρίση την έφεραν οι πολιτικοί, εκείνοι τη δημιούργησαν, και εμείς πληρώνουμε τις επιπτώσεις της. Οι πολίτες στην Ιταλία, στην Ελλάδα και αλλού πρέπει να μιλάμε για την κρίση και για τις επιπτώσεις της».
Εκθεση της Eures
Η ανεργία σκοτώνει…
  • Οι αυτοκτονίες λόγω της κρίσης είναι ένα θέμα που γίνεται όλο και πιο πιεστικό όσο βαθαίνει και παρατείνεται η κρίση. Το 2012 ξεκίνησε με τους χειρότερους οιωνούς στην Ιταλία: κάθε τέσσερις μέρες ένα άτομο βάζει τέλος στη ζωή του λόγω οικονομικών δυσκολιών.
  • Σύμφωνα με έκθεση της Eures, υπηρεσίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με τίτλο «Αυτοκτονίες στην Ιταλία τον καιρό της κρίσης», το 2010 οι άνεργοι ιταλοί αυτόχειρες ήταν 362 έναντι 357 το 2009 και 260 το 2008. Τη μεγαλύτερη αύξηση εμφανίζουν όσοι είχαν μια δουλειά και την έχασαν – 288 το 2010, 272 το 2009 και γύρω στους 200 τις προηγούμενες χρονιές – ενώ λιγότερο σημαντική είναι η αύξηση των αυτοχείρων ανάμεσα σ’ εκείνους που αναζητούν πρώτη δουλειά αλλά δεν βρίσκουν.
  • Οσον αφορά τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους μικροεπιχειρηματίες, 336 αυτοκτόνησαν στην Ιταλία το 2010 και 343 το 2009. Η έκθεση της Eures τονίζει τον «πολύ αυξημένο κίνδυνο αυτοκτονιών» σ’ αυτή την κατηγορία επαγγελματιών που είναι ευθέως εκτεθειμένοι στις επιπτώσεις της κρίσης. Εντονότερες αυτοκτονικές τάσεις έχουν οι άνδρες μεταξύ 45 και 65 ετών.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ