Δύο καταδρομικά του ναυτικού των ΗΠΑ φέρονται, σύμφωνα με αμερικανικά ΜΜΕ, να φτάνουν στις ακτές της Λιβύης μετά την επίθεση στο προξενείο στη Βεγγάζη ενώ ο Αμερικανός πρόεδρος δεσμεύτηκε πως θα οδηγήσει, σε συνεργασία με τις λιβυκές αρχές, «ενώπιον της Δικαιοσύνης» τους υπαίτιους της επίθεσης στην οποία έχασε τη ζωή του και ο πρέσβης στη Λιβύη Κρίστοφερ Στίβενς.

Την ίδια στιγμή, περισσότερες λεπτομέρειες για την ίδια την επίθεση στο προξενείο έρχονται στο φως, αλλά όσα σημεία παραμένουν ακόμη θολά αφήνουν χώρο για συζητήσεις στις ΗΠΑ πως η «έφοδος» μπορεί να μην ήταν αυθόρμητη.

«Μην έχετε αυταπάτες, θα συνεργαστούμε με τις λιβυκές αρχές για να οδηγήσουμε τους υπεύθυνους αυτής της επίθεσης στη Δικαιοσύνη» υπογράμμισε ο Μπαράκ Ομπάμα, σημειώνοντας πως οι σχέσεις της Ουάσινγκτον με την Τρίπολη δεν θα διαταραχθούν και επισημαίνοντας τη δράση του ολιγάριθμου λιβυκού προσωπικού ασφαλείας κατά τη διάρκεια της επίθεσης.

Η τελευταία αναφορά έχει ιδιαίτερη σημασία, τη στιγμή που οι ΗΠΑ προσπαθούν να βρουν ισορροπία μετά τη δολοφονία, καθώς εξαπλώνεται η οργή στον αραβικό κόσμο.

Ο Λευκός Οίκος διέταξε επίσης την ενίσχυση της ασφάλειας των αμερικανικών διπλωματικών αποστολών σε όλο τον κόσμο, όπως επισήμανε ο Ομπάμα. Οσον αφορά την Αίγυπτο, τη δεύτερη χώρα της «Αραβικής Ανοιξης» στην οποία εξοργισμένο πλήθος συγκεντρώθηκε μπροστά στην αμερικανική πρεσβεία -χωρίς όμως ανάλογα περιστατικά βίας,- ο Αμερικανός πρόεδρος επισήμανε οτι θα δημιουργηθεί «πραγματικά σοβαρό πρόβλημα» εάν κάποια στιγμή το Κάιρο δεν προστατεύσει την αμερικανική διπλωματική αποστολή.

Ερωτηθείς εάν θεωρεί την υπό τους Αδελφούς Μουσουλμάνους σημερινή κυβέρνηση της Αιγύπτου ως σύμμαχο όπως εκείνη του Χόσνι Μουμπάρακ, ο Αμερικανός πρόεδρος απάντησε: «Δεν τους θεωρούμε συμμάχους, αλλά δεν τους θεωρούμε και εχθρούς. Πρόκειται για μια νέα κυβέρνηση που προσπαθεί να βρει το δρόμο της, εξελέγησαν με δημοκρατικές διαδικασίες».

Οπως ανέφερε το CNN το πρωί της Πέμπτης, επικαλούμενο δύο Αμερικανούς αξιωματούχους, τα καταδρομικά του ναυτικού των ΗΠΑ USS Laboon και USS MacFaul διατάχθηκαν να κατευθυνθούν προς τις λιβυκές ακτές. Το μεν Laboon βρισκόταν κοντά στην Κρήτη όταν έλαβε τις διαταγές να αλλάξει πορεία και το δε MacFaul βρισκόταν κοντά στα Στενά του Γιβραλτάρ.

Ο Μπαράκ Ομπάμα συνομίλησε τόσο με τον Λίβυο πρόεδρο Μοχάμεντ Μεγκαρίφ, με τον οποίο και συμφωνήθηκε συνεργασία στις έρευνες για την επίθεση στη Βεγγάζη, αλλά και με τον Αιγύπτιο πρόεδρο Μοχάμεντ Μούρσι.

Εικασίες πως η επίθεση «δεν ήταν αυθόρμητη»

Παράλληλα, οι μαρτυρίες των παριστάμενων στην επίθεση στο προξενείο και οι πρώτες αναφορές των Αμερικανών αξιωματούχων ρίχνουν περισσότερο φως στις συνθήκες του περιστατικού που κατέληξε στην πυρπόληση του κτιρίου αλλά δεν λείπουν οι εικασίες στις ΗΠΑ πως η επίθεση «ίσως δεν ήταν αυθόρμητη».

Μέχρι στιγμής σίγουρα θεωρούνται τα εξής: Το βράδυ της Τρίτης, πλήθος συγκεντρώθηκε έξω από το αμερικανικό προξενείο στη Βεγγάζη, φωνάζοντας συνθήματα κατά της ταινίας για τον Μωάμεθ και της Ουάσινγκτον. Κάποια στιγμή, ακούστηκαν πυροβολισμοί που προκάλεσαν στους συγκεντρωμένους την εντύπωση ότι το προσωπικό ασφαλείας του προξενείου τους πυροβολούσε.

Λίγο αργότερα ξεκίνησε η «έφοδος» των συγκεντρωμένων, με χειρομβομβίδες και πολυβόλα στο προξενείο. Μετά από κάποια λεπτά, εμφανίστηκαν και οι φλόγες.

Ενδιάμεσα, και μετά τα πρώτα στάδια κλιμάκωσης του περιστατικού, περίπου 30 Αμερικανοί που βρίσκονταν στο προξενείο έφυγαν με οχήματα προς ασφαλέστερες τοποθεσίες γνωρίζοντας μόνο ότι ένας διπλωματικός υπάλληλος είχε χάσει τη ζωή του και ο πρέσβης Στίβενς αγνοείτο.

Εν τω μεταξύ, το σώμα του 52χρονου πρέσβη βρέθηκε από Λίβυους και παραδόθηκε, χωρίς να έχει αναγνωριστεί, σε κοντινό νοσοκομείο. Μετά τις ανεπιτυχείς προσπάθειες των γιατρών για ανάνηψη, διαπιστώθηκε ο θάνατός του εξαιτίας ασφυξίας.

Το τελευταίο σημείο, το πώς ακριβώς δηλαδή κατέληξε η σορός του Στίβενς από το προξενείο στο νοσοκομείο, εγείρει τα περισσότερα ερωτηματικά.

Ανάμεσα στο πλήθος που είχε συγκεντρωθεί μπροστά στο προξενείο, παριστάμενοι αναγνώρισαν ομάδες που έφεραν οπλισμό και φαίνεται πως ανήκαν στην τοπική ισλαμιστική οργάνωση Ανσάρ αλ Σαρία. Εκφράζεται η εκτίμηση, όπως επί παραδείγματι στην Washington Post, πως η άφιξη αυτών των ομάδων εξέτρεψε εσκεμμένα την πορεία της διαδήλωσης προς βιαιότερη κατεύθυνση.

Αυτόπτες μάρτυρες που επικαλείται το Reuters επιμένουν πως η διαδήλωση ήταν αυθόρμητη. Η κλιμάκωση ξεκίνησε όταν διαδηλωτές που έφεραν όπλα πυροβόλησαν στον αέρα -πράγμα σχετικά συνηθισμένο για τη μετακανταφική Λιβύη, όπου τα όπλα δεν είναι καθόλου δύσκολο να βρεθούν- και παράλληλα κυκλοφόρησαν φήμες μεταξύ των συγκεντρωμένων πως κάποιος από τους διαδηλωτές τραυματίστηκε.

Στις ΗΠΑ, ο συνδυασμός αυτών των θολών σημείων με τη συγκυρία της επίθεσης -ανήμερα της επετείου της 11ης Σεπτεμβρίου- αρκεί να εγείρει ερωτηματικά για το εάν επρόκειτο για οργανωμένη επίθεση: «Ηταν αυθόρμητη πράξη βίας, ήταν κεφαλαιοποίηση της ευκαιρίας που παρουσίασε η διαμαρτυρία, ή ήταν ξεχωριστό από την Αλ Κάιντα;» αναρωτήθηκε ο βουλευτής των Δημοκρατικών Ανταμ Σιφ.

Δεν έλειψαν και οι εκτιμήσεις που εκφράστηκαν με μεγαλύτερη βεβαιότητα: Ο Ρεπουμπλικανός βουλευτής Μάικ Ρότζερς, πρόεδρος της κοινοβουλευτικής επιτροπής πληροφοριών, υποστήριξε πως η «επίθεση φαίνεται να ήταν καλά σχεδιασμένη και οργανωμένη, με τους επιτιθέμενους να κάνουν κινήσεις που έμοιαζαν με στρατιωτικούς ελιγμούς».