Εφθασαν στις Ηνωμένες Πολιτείες από την Κεντρική και Νότια Αμερική χωρίς χαρτιά, διασχίζοντας τον Ρίο Γκράντε ή περπατώντας μέσα από την έρημο της Αριζόνας. Μετανάστευσαν ακολουθώντας τους γονείς τους, ενόσω ήταν ακόμη παιδιά – πολλοί μάλιστα δεν έχουν καμία ανάμνηση από τη ζωή στις πατρίδες των γονέων τους. Πήγαν στο αμερικανικό Δημοτικό, στο Γυμνάσιο και πολλοί από αυτούς σπουδάζουν σε αμερικανικά πανεπιστήμια. Ζουν στα μεγάλα αστικά κέντρα, εργάζονται, πληρώνουν φόρους. Ωστόσο από νομικής απόψεως… δεν υπάρχουν. Ο λόγος για τους περί το ένα εκατομμύριο παράνομους μετανάστες ηλικίας ως 31 ετών, οι οποίοι έφθασαν στις ΗΠΑ ως παιδιά και μεγάλωσαν ως αμερικανοί πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Σε αυτούς τους νέους ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα δίνει τώρα την ευκαιρία να αποκτήσουν «νομική υπόσταση», δηλαδή άδεια παραμονής και εργασίας, για δύο χρόνια με δυνατότητα ανανέωσης.
Από τις 15 Αυγούστου, λιγότερο από τρεις μήνες πριν από τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου, βρίσκονται πλέον σε εφαρμογή οι πιο φιλελεύθερες μεταναστευτικές ρυθμίσεις της τελευταίας δεκαετίας. Ως αποτέλεσμα, χιλιάδες νέοι σχηματίζουν ουρές έξω από κοινοτικά κέντρα για να υποβάλουν την αίτηση που θα τους δώσει μια θέση στον (αμερικανικό) ήλιο. Πρόκειται για νέους και νέες που πληρώνουν φόρους αλλά δεν έχουν δικαίωμα σε επιδόματα. Εγγράφονται στα πανεπιστήμια αλλά δεν έχουν δικαίωμα σε υποτροφίες ή εκπαιδευτικά δάνεια του αμερικανικού Δημοσίου. Εχουν πρόσβαση στο σύστημα Υγείας αλλά μόνο αν πληρώσουν τα ιατρικά έξοδα από την τσέπη τους. Δεν είναι αμερικανοί υπήκοοι αλλά δεν μπορούν και να επιστρέψουν στις χώρες προέλευσης των γονέων τους, αφού τίποτε δεν τους συνδέει με αυτές.
«Περιμέναμε δέκα χρόνια»
Βρισκόμαστε στο Κουίνς της Νέας Υόρκης, στην περιοχή Τζάκσον Χάιτς, όπου το ποσοστό των μεταναστών από τη Λατινική Αμερική αγγίζει το 70% του πληθυσμού. Η κοινωνική οργάνωση «Make the Road New York» παρέχει δωρεάν ενημέρωση και νομικές συμβουλές σε νεαρούς μετανάστες που επιθυμούν να υποβάλουν αίτηση για να ενταχθούν στις νέες ρυθμίσεις. Σε μια αίθουσα χωρητικότητας εκατό ανθρώπων έχουν μαζευτεί περισσότεροι από εξακόσιους.
«Νιώθω σαν να μην έχω καμία πατρίδα. Ηρθα από το Εκουαδόρ όταν ήμουν δέκα ετών και από τότε δεν έχω φύγει ποτέ από τις ΗΠΑ. Θεωρώ τον εαυτό μου Αμερικανίδα. Δεν νιώθω ότι ανήκω στο Εκουαδόρ, δεν γνωρίζω ούτε έναν άνθρωπο εκεί» λέει στο «Βήμα» η 20χρονη Μάιρα Τσάβες, η οποία περιμένει υπομονετικά στην ουρά κρατώντας στην αγκαλιά τον τρίχρονο αδερφό της, Αντι.
«Ο Αντι είναι τυχερός, γεννήθηκε σε αμερικανικό έδαφος. Αυτό σημαίνει ότι γίνεται αυτομάτως αμερικανός υπήκοος. Εγώ, αντιθέτως, νομικά είναι σαν να μην υπάρχω. Δεν μπορώ να βγάλω δίπλωμα οδήγησης, δεν μπορώ να αποκτήσω ιατρική ασφάλιση, δεν μπορώ να λάβω εκπαιδευτικά δάνεια για τις σπουδές μου. Δεκάδες φίλοι και γνωστοί μου όταν αρρωσταίνουν απλώς κάθονται σπίτι τους και περιμένουν να γίνουν καλά. Δεν μπορούν να πάνε στο νοσοκομείο γιατί δεν μπορούν να πληρώσουν. Είναι σαν να επιστρέφουμε στον προηγούμενο αιώνα» προσθέτει η κυρία Τσάβες.
«Η νομιμοποίηση της παραμονής και της εργασίας θα είναι μόνο για δύο χρόνια. Και η χρονική συγκυρία, μόλις δυόμισι μήνες πριν από τις εκλογές, δεν είναι τυχαία. Ωστόσο πρόκειται για μια εξαιρετικά φιλελεύθερη στροφή στη μεταναστευτική πολιτική, για την οποία αγωνιζόμαστε εδώ και δέκα ολόκληρα χρόνια» εξηγεί μιλώντας στο «Βήμα» η Αννα Μαρία Αρτσίλα, εκτελεστική διευθύντρια της οργάνωσης «Make the Road New York».

Βοήθεια, οι Ρεπουμπλικανοί
Οι προεδρικές εκλογές γεμίζουν τους νεαρούς μετανάστες με αμφιβολία. Ο πρόεδρος Ομπάμα προσπάθησε αρχικά να θεσπίσει το λεγόμενο «Dream Act» (Νόμος Ονειρο) που θα έδινε στους μετανάστες που μεγάλωσαν στις ΗΠΑ τη δυνατότητα να λάβουν την αμερικανική υπηκοότητα. Ωστόσο ο νόμος δεν πέρασε από το Κογκρέσο, το οποίο ελέγχεται από τους Ρεπουμπλικανούς. Συνεπώς, ο πρόεδρος κατέφυγε στις νέες ρυθμίσεις που απλώς προστατεύουν τους νεαρούς μετανάστες από την απέλαση, χωρίς όμως να τους δίνουν υπηκοότητα.
«Ο μεγαλύτερος φόβος μου είναι ότι αν εκλεγεί ο ρεπουμπλικανός υποψήφιος Μιτ Ρόμνεϊ οι νέες ρυθμίσεις μπορεί να ανατραπούν εν μια νυκτί. Ολοι εμείς που υπαγόμαστε στις ρυθμίσεις δεν έχουμε δικαίωμα ψήφου» τονίζει μιλώντας στο «Βήμα» η 22χρονη Μέριλιν Ρόδας, η οποία έφθασε όταν ήταν εννέα ετών στις ΗΠΑ από την Κολομβία. Εργάζεται ως γραμματέας με στόχο να συγκεντρώσει το αναγκαίο ποσό για να σπουδάσει Ψυχολογία σε αμερικανικό πανεπιστήμιο.
«Βλέπουμε δύο αντίστροφες τάσεις στην αμερικανική κοινωνία. Από τη μία, ο πρόεδρος προωθεί τέτοιους είδους φιλελεύθερες ρυθμίσεις. Από την άλλη, Πολιτείες όπως η Αριζόνα και η Αλαμπάμα θέσπισαν προσφάτως ακραία συντηρητικές μεταναστευτικές νομοθεσίες σε πολιτειακό επίπεδο. Απαιτούν νόμιμα έγγραφα ακόμη και για την εγγραφή παιδιών στο… Δημοτικό. Τα εξωθούν στο περιθώριο ήδη από τα πέντε τους χρόνια!» τονίζει μιλώντας στο «Βήμα» η νεοϋορκέζα κοινωνική λειτουργός Τζέσικα Τάουμπε, η οποία εργάζεται εδώ και οκτώ χρόνια σε κοινωνικές οργανώσεις για τα δικαιώματα των μεταναστών.


Ζωή με αξιοπρέπεια
Οι «ονειροπόλοι» που έμειναν εκτός
Η 23χρονη Κατρίν Ταμπάρες έφτασε στις ΗΠΑ από την Κολομβία όταν είχε ήδη κλείσει τα δεκαέξι, με αποτέλεσμα να μην έχει δικαίωμα να ενταχθεί στις νέες διατάξεις. Ανήκει σε μια ειδική κατηγορία νέων που ονομάζονται «Dreamers» (Ονειροπόλοι). Πρόκειται για όλους όσους δεν υπάγονται στις ρυθμιστικές διατάξεις του Ομπάμα αλλά θα υπάγονταν στις ευνοϊκές ρυθμίσεις του «Dream Act», αν είχε εγκριθεί από το Κογκρέσο. Η κυρία Ταμπάρες, όπως λέει στο «Βήμα», δεν σταματά να ονειρεύεται μια ζωή με αξιοπρέπεια για όλους τους παράνομους μετανάστες και γι’ αυτό εργάζεται ως εθελόντρια παρέχοντας δωρεάν ενημέρωση και συμβουλές σε μετανάστες που εντάσσονται στις ρυθμίσεις του Ομπάμα.
«Υπάρχουν δικηγόροι που ζητούν 1.000-2.000 δολάρια για μία αίτηση! Το ποσό είναι απαγορευτικό για έναν παράνομο μετανάστη. Εμείς, αντιθέτως, συνεργαζόμαστε με δικηγόρους και παρέχουμε την υπηρεσία εντελώς δωρεάν», λέει στο «Βήμα» η κυρία Ταμπάρες.
Η νομική συνδρομή είναι απαραίτητη για να προστατευθούν οι μετανάστες που υποβάλλουν αίτηση. «Για παράδειγμα, όλοι όσοι υποβάλλουν αίτηση οφείλουν να δώσουν τα δακτυλικά τους αποτυπώματα. Αυτό συνεπάγεται πλήρη έλεγχο του ιστορικού τους από τη στιγμή που έφτασαν στις ΗΠΑ ως σήμερα. Αν κάποιος έχει διαπράξει οποιαδήποτε παράβαση, όπως για παράδειγμα οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ, το σύστημα θα διασταυρώσει τα στοιχεία και θα οδηγήσει σε αυτόματη απέλαση!» καταλήγει η κυρία Ταμπάρες.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ