Αν ο λυρικός ποιητής και υµνωδός των ολυµπιονικών της αρχαιότητας Πίνδαρος (522 – 443 π.Χ.) ζούσε στις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα, δεν χωρεί αµφιβολία ότι πριν από 100 χρόνια, και συγκεκριµένα το καλοκαίρι του 1912, θα έγραφε «ολυµπιόνικο» αφιερωµένο στον Κωστή Τσικλητήρα.
Τον κορυφαίο έλληνα άλτη άνευ φοράς, ο οποίος έγραψε ιστορία στους Ολυµπιακούς Αγώνες της Στοκχόλµης κατακτώντας το χρυσό µετάλλιο στο µήκος (µε επίδοση 3,37 µ.) και το χάλκινο στο αντίστοιχο αγώνισµα του ύψους (µε 1,55 µ.). Τον τότε 24χρονο (γεννήθηκε το 1888 στην Πύλο της Μεσσηνίας) λυγερόκορµο Τσικλητήρα τον οποίο οι σουηδοί αθλητές σήκωσαν στα χέρια και πέταξαν τρεις φορές ψηλά φωνάζοντας στα σουηδικά «Ζήτω, ζήτω, ζήτω στην Ελλάδα!».
«Το δυναµόµετρο της νέας ελληνικής ψυχής», όπως χαρακτηρίστηκε από τον Τύπο της εποχής ο… σαραντάπηχος (ύψος 1,92 µ.) πρωταθλητής.
Αυτές οι επιτυχίες του στη Στοκχόλµη, σε συνδυασµό µε το γεγονός ότι τέσσερα χρόνια νωρίτερα, στους Ολυµπιακούς Αγώνες του Λονδίνου το 1908, είχε κατακτήσει άλλα δύο µετάλλια (ασηµένια) στο µήκος και στο ύψος άνευ φοράς, ανέδειξαν τον Τσικλητήρα σε αθλητή-προσωπικότητα της ελληνικής κοινωνίας σε µια πολύ δύσκολη για το έθνος εποχή.
Ετσι, δίκην πινδαρικής ωδής, ήταν ο ποιητής Γεώργιος Σουρής που έγραψε στην εφηµερίδα «Ρωµηός» προς τιµήν του Τσικλητήρα: «Μέσα στην πλήξη της ζωής και µες στην αηδία / τρις χαιρετώ τους αθλητάς / όπου µας ήλθαν κατ’ αυτάς από τη Σουηδία. Τι χαρά που την επήρα για τον Τσικλητήρα»!
Ηταν 24 Ιουλίου 1912 όταν ο Τσικλητήρας επέστρεψε από τη Στοκχόλµη µε τα δύο ολυµπιακά µετάλλια κρεµασµένα στο στήθος και οι Αθηναίοι τον αποθέωσαν. Η επιστροφή έγινε τέσσερις εβδοµάδες µετά τον αγώνα, λόγω συµµετοχής του Τσικλητήρα και σε µίτινγκ στη Γερµανία και στη Γαλλία.
Η υποδοχή ήταν ενθουσιώδης και ο κόσµος που περίµενε στον σιδηροδροµικό σταθµό τον ολυµπιονίκη-σύµβολο της αθλητικής λεβεντιάς τον σήκωσε στα χέρια και τον µετέφερε στην πρώτη άµαξα της µεγάλης ποµπής που εν µέσω της Οµονοίας κατέληξε στο γυµναστήριο του συλλόγου του, του Πανελληνίου ΓΣ. Εκεί ο Τσικλητήρας δέχθηκε τα συγχαρητήρια της κυβέρνησης µε το δώρο της (αγαλµατίδιο της Νίκης), τα συγχαρητήρια του δήµου µε το δώρο του (αγαλµατίδιο της Αθηνάς) και την ευαρέσκεια του ΣΕΓΑΣ, που τότε λεγόταν ΣΕΑΓΣ.
Ο Πανελλήνιος ΓΣ τού έκανε δώρο χρυσούν ωρολόγιον στο οποίο αναγραφόταν η ηµεροµηνία της νίκης του στο µήκος (25 Ιουνίου). Οσο για τα περίφηµα ολυµπιακά πριµ της εποχής; Πολλές ήταν οι προσφορές εργασίας για τον Τσικλητήρα, εντός και εκτός της χώρας. Τελικά αποδέχθηκε τη θέση που του πρόσφερε η Τράπεζα Αθηνών και εντάχθηκε στο προσωπικό της, καθώς είχε σπουδάσει στην Εµπορική Ακαδηµία της εποχής. Στα πρακτικά της συνέλευσης του Πανελληνίου ΓΣ αναφέρεται για τον αντίκτυπο της µεγάλης νίκης στους Ολυµπιακούς της Στοκχόλµης: «Πανταχόθεν από πάντα τον πεπολιτισµένον κόσµον ο σύλλογος εδέχθη συγχαρητήρια διά την νίκην ταύτην, ήτις απέδειξεν ότι η µικρά Ελλάς δεν υστέρησε της πάλαι προγονικής δόξης, αλλά αναδείξασα τον Τσικλητήρα αθλητή εφάµιλλον των αρχαίων, εκέρδισε την δόξαν της ισχύος και εξησφάλισε την τιµήν και την αθανασίαν».
Οι χαρές και οι πανηγυρισµοί όµως δεν κράτησαν πολύ. Στις 18 Σεπτεµβρίου 1912 κηρύχθηκε επιστράτευση λόγω του ελληνοτουρκικού πολέµου και ο Τσικλητήρας, ενώ θα µπορούσε να εκµεταλλευθεί τις αθλητικές περγαµηνές του και να µείνει στα µετόπισθεν, ζήτησε να πάει στη γραµµή πυρός.
Εκεί δυστυχώς προσβλήθηκε από µηνιγγίτιδα και απεβίωσε στις 10 Φεβρουαρίου 1913, σε ηλικία µόλις 25 ετών, παρά τις προσπάθειες των κορυφαίων γιατρών της εποχής. Η χώρα ολόκληρη έκλαψε την απώλεια του µεγάλου πρωταθλητή-συµβόλου της ελληνικής ψυχής, τον οποίο τα τέσσερα ολυµπιακά µετάλλια κατατάσσουν στους κορυφαίους του 20ού αιώνα.
Να σηµειωθεί ακόµη ότι ο Τσικλητήρας αναδείχθηκε 19 φορές πανελληνιονίκης στα άλµατα µήκους και ύψους άνευ φοράς, ενώ εκτός από τον στίβο ασχολήθηκε επιτυχώς και µε το ποδόσφαιρο και την υδατοσφαίριση.
Στη µνήµη του Κωστή Τσικλητήρα ο Πανελλήνιος είχε αρχίσει να διοργανώνει από το 1963 το διεθνές µίτινγκ στίβου «Τσικλητήρεια», το οποίο έπειτα από διακοπή πολλών ετών αναβίωσε το 1998 µε πρωτοβουλία του τότε προέδρου του συλλόγου κ. Μίνωα Κυριακού. Επίσης ο ∆ήµος Αθηναίων έχει δώσει σε έναν δρόµο πίσω από το Παναθηναϊκό Στάδιο το όνοµα του Τσικλητήρα.
Από τα έπαθλά του έχουν διασωθεί ελάχιστα και αυτά χάρη στον ανιψιό του, τέως αρεοπαγίτη κ. Ηρακλή Τσικλητήρα , δεδοµένου ότι το σπίτι που διέµενε στην Αθήνα είχε επιταχθεί από τους Γερµανούς.
1908 Το ολυμπιακό άστρο του Κωστή Τσικητήρα έλαμψε για πρώτη φορά στο Λονδίνο, όταν ο εκ Πύλου ορμώμενος 20χρονος τότε έλληνας πρωταθλητής κέρδισε τα ασημένια μετάλλια στο μήκος άνευ φοράς με επίδοση 3,23 μ. και στο ύψος άνευ φοράς με 1,55 μ. Πρώτος και στα δύο αγωνίσματα ήταν ο περίφημος αμερικανός πολυολυμπιονίκης Ρέι Εουρι με αντίστοιχα άλματα στα 3,33 μ. και 1,57 μ.
1912 Στους Ολυμπιακούς της Στοκχόλμης ο Τσικλητήρας κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο στο μήκος άνευ φοράς με 3,37 μ., ενώ ήταν τρίτος στο ύψος με 1,55 μ. όπου πρώτευσε με 1,63 μ. ο Αμερικανός Πλατ Ανταμς (δεύτερος στο μήκος με 3,36 μ.).
23 διακρίσεις Εκτός από τα 4 μετάλλια σε δύο διαδοχικές διοργανώσεις Ολυμπιακών Αγώνων (Λονδίνο 1908 και Στοκχόλμη 1912), ο Τσικλητήρας αναδείχθηκε 19 φορές πανελληνιονίκης στα άλματα άνευ φοράς, ενώ εκτός από τον στίβο ασχολήθηκε με το ποδόσφαιρο και την υδατοσφαίριση. Και παντού τα κατάφερνε περίφημα.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
