ΜΑΔΡΙΤΗ Το πρώτο «χρηματιστήριο» ανταλλαγής ανθρωπίνων οργάνων στην Ευρώπη δημιούργησε η Ισπανία, με σκοπό να αντιμετωπίσει τις ελλείψεις μοσχευμάτων. Ο ισπανικός Εθνικός Οργανισμός Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ) εγκαινίασε πρωτοποριακό πρόγραμμα ανταλλαγής οργάνων από ζώντες και συμβατούς δότες σε μη συγγενικά τους άτομα. Ως σήμερα οι ευρωπαϊκοί νόμοι όριζαν ότι για να γίνει κάποιος δωρητής οργάνου ενόσω βρίσκεται ακόμη στη ζωή θα πρέπει να έχει συγγένεια πρώτου βαθμού με τον δότη.
Το νέο πρόγραμμα είναι ανταποδοτικό. Κάποιος ο οποίος θα ήθελε να δωρίσει όργανο, έναν νεφρό λόγου χάρη, σε συγγενικό του πρόσωπο αλλά δεν είναι συμβατός δότης, θα το δωρίζει σε κάποιον άλλον ο οποίος το έχει ανάγκη και είναι συμβατός λήπτης. Σε αντάλλαγμα θα λαμβάνει ένα όργανο από ένα άλλο ζευγάρι δότη- ασθενούς με παρόμοιο πρόβλημα.
Σκοπός του «χρηματιστηρίου» είναι να μειώσει τις μεγάλες λίστες αναμονής ασθενών που έχουν ανάγκη από μεταμόσχευση και να αυξήσει τα μοσχεύματα που προέρχονται από ζωντανούς δότες και μάλιστα νεαρής ηλικίας. Στην Ισπανία περισσότεροι από τους μισούς δότες νεφρών είναι άνω των 60 ετών, λόγω του ότι ο αριθμός των αιφνίδιων θανάτων νέων ανθρώπων έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια.
« Με το νέο πρόγραμμαη επιθυμία των δοτών να χαρίσουν έναν νεφρό ικανοποιείται ακόμη και αν δεν είναι ιστοσυμβατοί με τον νεφροπαθή οικείο τους.Ταυτόχρονα ένας μεγάλος αριθμός ασθενών μπορεί να σταματήσει την αιμοκάθαρση » λέει ο πρόεδρος του ισπανικού ΕΟΜ Ραφαέλ Μαντεσάν.
Οι επεμβάσεις λήψης του οργάνου και μεταμόσχευσης κανονίζονται πάντοτε την ίδια ημέρα και ώρα, ώστε να μην υπάρχει ενδεχόμενο υπαναχώρησης από κάποια από τις δύο πλευρές.
Πριν από την έναρξη της διαδικασίας, οι πιθανοί δότες ενημερώνονται ενδελεχώς για τους πιθανούς κινδύνους της επέμβασης. Πέρα από το ζήτημα της ιστοσυμβατότητας, εκείνο στο οποίο δίνεται ιδιαίτερη έμφαση είναι η βεβαιότητα ότι ο δότης δεσμεύεται ενσυνείδητα να προβεί σε αυτή την πράξη αλτρουισμού. Ετσι, προτού ληφθεί οποιαδήποτε καταληκτική απόφαση, ο δότης οφείλει να εκθέσει τα κίνητρά του ενώπιον ενός δικαστή και της επιτροπής δεοντολογίας του νοσοκομείου στο οποίο θα γίνει η μεταμόσχευση.
Στην Ελλάδα ο νόμος επιτρέπει τη διενέργεια μεταμόσχευσης από ζώντα δότη μόνο αν αυτός είναι γονέας, αδελφός ή σύζυγος. Οπως σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, απαγορεύεται αυστηρά κάθε οικονομική δοσοληψία στη διαδικασία δωρεάς και λήψης οργάνων. Λόγω του φόβου και της παραπληροφόρησης σε ό,τι αφορά τη μεταθανάτια δωρεά οργάνων, η συντριπτική πλειονότητα των μεταμοσχεύσεων γίνεται με όργανα που προέρχονται από συγγενείς ζωντανούς δότες, τη στιγμή που στον υπόλοιπο κόσμο το 85% των μοσχευμάτων προέρχεται από πτωματικούς δότες.
