Λίγα εικοσιτετράωρα προτού αναλάβει καθήκοντα, στις 30 Αυγούστου, ο νέος αρχηγός του γενικού επιτελείου της Τουρκίας στρατηγός Γιασάρ Μπουγιούκανιτ, προαναγγέλθηκαν οι σημαντικές αλλαγές που δρομολογούνται στις ένοπλες δυνάμεις της γειτονικής χώρας.
H προωθούμενη μεταρρύθμιση, βασικοί άξονες της οποίας αφέθηκαν να διαρρεύσουν στον τουρκικό Τύπο πιθανότατα από την ίδια τη στρατιωτική ηγεσία, έχει δύο βασικούς πυλώνες:
Πρώτον, τη συρρίκνωση των χερσαίων δυνάμεων κατά 30%, όπως εξήγγειλε ο στρατηγός Μπουγιούκανιτ σε πρόσφατη συνέντευξή του στην τουρκική αμυντική επιθεώρηση «Defence and Aerospace».
Το σχέδιο αυτό προβλέπει τη δημιουργία μικρότερων και πιο ευέλικτων μονάδων, όπως πράττουν άλλωστε όλοι οι νατοϊκοί στρατοί. Στο πλαίσιο των αλλαγών διατηρούνται μονάδες επιπέδου ταξιαρχίας και τάγματος, και παράλληλα καταργούνται ή συμπτύσσονται μεραρχίες και ταξιαρχίες, πάνω στις οποίες στηριζόταν η παλιά δομή των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων. Ο στρατηγός Μπουγιούκανιτ έσπευσε πάντως να ξεκαθαρίσει ότι η όποια απώλεια ισχύος λόγω της ποσοτικής συρρίκνωσης των δυνάμεων θα καλυφθεί από την ποιοτική αναβάθμιση του τουρκικού οπλοστασίου με σύγχρονα μέσα.
Δεύτερον, την εκ βάθρων αναδιοργάνωση των ενόπλων δυνάμεων, με στόχο την πλήρη εφαρμογή της διακλαδικότητας.
Οι σημαντικότερες αλλαγές αφορούν την ενσωμάτωση της Στρατιάς του Αιγαίου στην 1η Στρατιά στην Κωνσταντινούπολη και την υπαγωγή των αρχηγείων στρατού ξηράς, αεροπορίας και ναυτικού σε ένα μεικτό γενικό επιτελείο, στο πρότυπο των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων. Οι επικεφαλής των τριών Οπλων θα υπάγονται, όταν ολοκληρωθεί η διοικητική αναδιάρθρωση, στο γενικό επιτελείο ως βοηθοί του αρχηγού. Το σχέδιο αλλαγών προβλέπει επίσης τη δημιουργία δύο κεντρικών στρατιωτικών διοικήσεων: μία στη Δυτική Τουρκία και μία στην Ανατολική. Εκτός από τη Στρατιά Αιγαίου, καταργείται και η 3η Στρατιά, με την ανάθεση της περιοχής ευθύνης της στη 2η Στρατιά, που έχει έδρα τη Μαλάτια.
Το σχέδιο αλλαγών προβλέπει επίσης τη συγκέντρωση υπό την κεντρική διοίκηση του γενικού επιτελείου των διευθύνσεων πληροφοριών, σχεδιασμού, διοικητικής μέριμνας και εκπαίδευσης. Σε επίπεδο γενικού επιτελείου διασπάται σε δύο υπηρεσίες η Διεύθυνση Αρχών και Σχεδιασμού, ενώ παράλληλα δημιουργείται μια κεντρική Διεύθυνση Οικονομικού.
Ολες αυτές οι αλλαγές αναμένεται να τεθούν σταδιακά σε εφαρμογή ως το 2014, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από το σχέδιο υπό την επωνυμία «Δύναμη 2014», το οποίο επεξεργαζόταν η Διεύθυνση Επιχειρήσεων του γενικού επιτελείου εδώ και αρκετά χρόνια, πριν από το 2002. Σύμφωνα με πληροφορίες, υπήρξε σθεναρή αντίσταση στο σχέδιο αλλαγών από υψηλόβαθμους αξιωματικούς και, προκειμένου να προωθηθεί, φημολογείται ότι έγιναν «καρατομήσεις» στελεχών.
Σε πολιτικό επίπεδο, αξίζει να αναφερθεί το γεγονός ότι τις αποφάσεις αυτές, οι οποίες αφορούν τόσο σημαντικές για την άμυνα της Τουρκίας αλλαγές σε μια τόσο κρίσιμη διεθνή συγκυρία, λαμβάνει μόνη της η στρατιωτική ηγεσία, χωρίς τη συμμετοχή της κυβέρνησης, αναδεικνύοντας την αδυναμία της πολιτικής εξουσίας έναντι των στρατιωτικών και την ιδιομορφία του τουρκικού πολιτικού συστήματος.
H προσοχή της στρατιωτικής ηγεσίας της γειτονικής χώρας το επόμενο διάστημα θα βρίσκεται στραμμένη στις εξελίξεις στο Κουρδικό και στη Μέση Ανατολή. Ως εκ τούτου η όποια προσπάθεια αναβάθμισης της στρατιωτικής ισχύος της Τουρκίας θα αφορά κυρίως τα ανατολικά σύνορά της και λιγότερο τα δυτικά.
Τις τελευταίες ημέρες πυκνώνουν οι πληροφορίες για βομβαρδισμό στόχων των κούρδων ανταρτών του PKK εντός του ιρακινού εδάφους από την τουρκική αεροπορία και το πυροβολικό, σε συνδυασμό μάλιστα με ανάλογες επιχειρήσεις θερμής καταδίωξης εκ μέρους του Ιράν ανταρτών που δρουν στο δικό του έδαφος και καταφεύγουν στο γειτονικό Ιράκ. Την ίδια ώρα εντείνονται οι στρατιωτικές επιχειρήσεις εντός των τουρκικών συνόρων, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες έχει ήδη συγκεντρωθεί στη Νοτιοανατολική Τουρκία στρατιωτική δύναμη 250.000 ανδρών.
H πρόθεση του στρατηγού Μπουγιούκανιτ να δώσει βαρύτητα στο Κουρδικό φάνηκε εξαρχής. Εχοντας εξασφαλίσει εκ των προτέρων τον διορισμό του στη θέση του αρχηγού του γενικού επιτελείου, συμμετείχε στις συνεδριάσεις του Ανωτάτου Στρατιωτικού Συμβουλίου στις αρχές του μήνα από θέση ισχύος και διαμόρφωσε τη δική του ομάδα στενών συνεργατών, ενώ στη νευραλγικής σημασίας θέση του αρχηγού της χωροφυλακής τοποθετήθηκε ο Σαμπαχατίν Ισίκ Κοσάνερ, ένας στρατηγός με μακρά προϋπηρεσία στο κουρδικό μέτωπο. Τέλος, αποφασίστηκαν η αναβάθμιση των ειδικών δυνάμεων με την ανάθεση της διοίκησής τους σε αντιστράτηγο και όχι σε υποστράτηγο, όπως γινόταν ως σήμερα, και η σταδιακή αύξηση των αριθμού των ανδρών τους, οι οποίοι αποτελούν την πλέον επίλεκτη δύναμη του τουρκικού στρατού κατά των ανταρτών.
Επιφυλακτική στάση τηρεί η Αθήνα
Στην Αθήνα, πηγές του Πενταγώνου τηρούν επιφυλακτική στάση όσον αφορά την εξαγγελία για κατάργηση της Στρατιάς του Αιγαίου, αιχμής του δόρατος, μαζί με την αεροπορία, της τουρκικής πολεμικής μηχανής έναντι της Ελλάδας. Τονίζουν μάλιστα ότι η κατάργηση της Στρατιάς του Αιγαίου δεν αίρει τον επιθετικό προσανατολισμό της διάταξης των τουρκικών δυνάμεων, αλλά πρόκειται απλώς για μια δομική αλλαγή σε ανώτερο επίπεδο.
