Ο Γουέι Ντιλόνγκ είναι 18 ετών και ζει σε μια πόλη της Νότιας Κίνας, τη Λιουζ Xου. Του αρέσουν το μπάσκετ, η χιπ-χοπ μουσική και οι ταινίες του Χόλιγουντ με σούπερ ήρωες. Θέλει να σπουδάσει στον Καναδά σε δύο χρόνια από σήμερα. Ο Γουέι είναι ένας τυπικός έφηβος στη χώρα του: δεν έχει ποτέ ακούσει για το Google ή το Twitter, ενώ όταν άκουσε μια φορά για το Facebook σκέφτηκε ότι είναι ίσως σαν το Baidu, την κινεζική διαδικτυακή μηχανή αναζήτησης.
Εν έτει 2018 μια ολόκληρη γενιά Κινέζων μεγαλώνει με ένα Διαδίκτυο που διαφέρει αισθητά από αυτό που γνωρίζει ο υπόλοιπος κόσμος. Κατά την τελευταία δεκαετία η Κίνα έχει μπλοκάρει το Google, το Facebook, το Twitter και το Instagram, καθώς και χιλιάδες άλλους ξένους ιστότοπους, συμπεριλαμβανομένων των «New York Times» και της κινεζικής Wikipedia. Μια πληθώρα κινεζικών ιστοσελίδων έχουν εμφανιστεί για να εξυπηρετήσουν τις ίδιες λειτουργίες, παρ’ όλο που και αυτές έχουν υποστεί μεγάλη λογοκρισία.
Πολλοί νέοι Κινέζοι έχουν ελάχιστη ιδέα για το τι είναι το Google, το Twitter ή το Facebook, γεγονός που δημιουργεί ένα τεράστιο χάσμα με τον υπόλοιπο κόσμο. Και αφού έχουν εξοικειωθεί με τις εγχώριες εφαρμογές και υπηρεσίες στο Διαδίκτυο, πολλοί δηλώνουν απρόθυμοι να μάθουν τι λογοκρίνεται στη χώρα τους ενώ επιτρέπουν παράλληλα στο Πεκίνο να δημιουργήσει ένα εναλλακτικό σύστημα αξιών που ανταγωνίζεται τη δυτική φιλελεύθερη δημοκρατία.

Η τάση που εξαπλώνεται

Σήμερα η Κίνα εξάγει το μοντέλο του λογοκριμένου Internet και σε άλλες χώρες, όπως το Βιετνάμ, η Τανζανία και η Αιθιοπία, και το γεγονός αυτό δεν το φανταζόταν κανείς στη Δύση.
Σε μια ομιλία του το 2000, ο πρόεδρος Μπιλ Κλίντον υποστήριξε ότι η ανάπτυξη του Διαδικτύου θα καθιστούσε πιο ανοιχτή την κινεζική κοινωνία, όπως και τις ΗΠΑ. «Στον νέο αιώνα, η ελευθερία θα εξαπλωθεί με τα κινητά τηλέφωνα και τα μόντεμ» είχε πει.
Πλέον για τους Αμερικανούς και άλλους δυτικούς γίγαντες του Διαδικτύου η ελπίδα να πάρουν ένα κομμάτι από την τεράστια αγορά της αχανούς χώρας είναι πλέον όνειρο απατηλό. Το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας υπό τον πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ έχει καταστήσει σαφές ότι ο έλεγχος θα είναι ακόμα πιο αυστηρός και είναι χαρακτηριστικό ότι κατά το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους η ρυθμιστική αρχή Διαδικτύου της Κίνας δήλωσε ότι έκλεισε ή ανακάλεσε τις άδειες χρήσης περισσότερων από 3.000 ιστοτόπων.

Η απάθεια των νέων

Δύο οικονομολόγοι από το Πανεπιστήμιο του Πεκίνου και το Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ κατέληξαν εφέτος, ύστερα από έρευνα 18 μηνών, ότι οι κινέζοι φοιτητές δεν ενδιαφέρονται να έχουν πρόσβαση σε ευαίσθητες πληροφορίες πολιτικού περιεχομένου χωρίς λογοκρισία. Σε δύο πανεπιστήμια του Πεκίνου δόθηκαν σε 1.000 φοιτητές ελεύθερα εργαλεία με στόχο να προσπερνούν τη λογοκρισία, όμως διαπίστωσαν ότι σχεδόν οι μισοί φοιτητές δεν τα χρησιμοποίησαν. Μεταξύ εκείνων που το έπραξαν, σχεδόν κανένας δεν μπήκε στον κόπο να περιηγηθεί σε διεθνή πρακτορεία ειδήσεων που ήταν ήδη αποκλεισμένα.
«Τα ευρήματά μας υποδηλώνουν ότι η λογοκρισία στην Κίνα είναι αποτελεσματική όχι μόνο επειδή το καθεστώς δυσχεραίνει την πρόσβαση σε ευαίσθητες πληροφορίες, αλλά και επειδή ευνοεί ένα περιβάλλον στο οποίο οι πολίτες δεν απαιτούν τέτοιες πληροφορίες κατά πρώτο λόγο» γράφουν οι μελετητές.
Τον Μάρτιο, ο κολοσσός των κοινωνικών μέσων μαζικής ενημέρωσης Tencent έκανε μια έρευνα σε περισσότερους από 10.000 χρήστες που γεννήθηκαν το 2000 ή μετά και σχεδόν οκτώ στους 10 δήλωσαν ότι πιστεύουν πως η Κίνα είναι είτε στην καλύτερη εποχή της ιστορίας της είτε γίνεται μια καλύτερη χώρα κάθε μέρα. Σχεδόν το ίδιο ποσοστό νέων δήλωσε ότι ήταν πολύ αισιόδοξοι ή αρκετά αισιόδοξοι για το μέλλον τους.
Πολλοί νέοι στην Κίνα χρησιμοποιούν εφαρμογές και υπηρεσίες όπως το Baidu, την υπηρεσία κοινωνικών μέσων ενημέρωσης WeChat και την πλατφόρμα βίντεο Tik Tok. Οταν όμως βγαίνουν στο εξωτερικό για σπουδές, πρέπει να μάθουν ένα εντελώς διαφορετικό οικοσύστημα στο Διαδίκτυο. Αυτό συνέβη με τον Πέρι Φανγκ 23 ετών, ο οποίος μετακόμισε πριν από δύο χρόνια από την επαρχία Γκουανγκτζού στη Νότια Κίνα για σπουδές μάρκετινγκ στο Σίδνεϊ της Αυστραλίας. Στο Σίδνεϊ έμαθε ένα εντελώς νέο σύνολο ιστοτόπων, όπως το Google, το Facebook, το YouTube και το Snapchat.
Τώρα όταν επιστρέφει στην Κίνα για να επισκεφθεί την οικογένειά του για διακοπές, λέει ότι είναι δύσκολο να μην μπορείς να χρησιμοποιήσεις το Google. Εχει μάθει επίσης να μην ελέγχει ευαίσθητα πολιτικά νέα μπροστά στους γονείς του, που τον επιπλήττουν όταν το κάνει.

HeliosPlus