Φωτογράφος: Λευτέρης Σιαράπης (Studio ∆ΟΛ)
Styling: Κωνσταντίνα Λειβαδίτη
Grooming: Μόρφη Μενεμενόγλου
Τον συναντώ λίγες ηµέρες πριν από το τέλος των παραστάσεων του έργου «Μόνος µε τον Αµλετ» στο θέατρο Κιβωτός. Ο Αιµίλιος Χειλάκης µοιάζει ακούραστος, µε µια πυρετώδη ανησυχία: ένα συνεχές καλλιτεχνικό εκκρεµές. Οι πρόβες για τη «Λυσιστράτη» σε παραγωγή του Εθνικού Θεάτρου και σκηνοθεσία Μιχαήλ Μαρµαρινού έχουν ξεκινήσει. Την ίδια στιγµή ο ίδιος από τη νέα χρονιά αλλάζει στέγη και µεταφέρει τον επιτυχηµένο του «Ταρτούφο» στο θέατρο Τζένη Καρέζη. Το κινητό του τηλέφωνο χτυπά συνεχώς: διαδικαστικά, ερωτήσεις, συνεννοήσεις. «Αυτά έχει η παραγωγή παραστάσεων» δικαιολογείται. «Υπάρχει πολλή κουζίνα, σπας πολλά αβγά πριν βγεις στη σκηνή». «Ανάγκη για διακοπές δεν έχετε;» τον ρωτώ. «Ανάγκη; Απόλυτη. ∆ικαίωµα δεν έχω».
Πουκάµισο, €437, και παντελόνι, €524, Dsquared2 (Eponymo E>More). Καστόρινα brogues, Clarks (Clarks The Mall Athens).
Κωµωδία µε «Λυσιστράτη» του Αριστοφάνη για φέτος το καλοκαίρι. Το φοβάστε καθόλου; «∆ουλεύοντας µε τον Μιχαήλ Μαρµαρινό έχεις την ασφάλεια ότι η παράσταση στην οποία παίζεις δεν πρόκειται να υποπέσει σε κάτι καιροσκοπικό. Η αλήθεια είναι ότι ο Αριστοφάνης πολλές φορές έχει γίνει πεδίο κακών δοκιµών. Με την επίφαση ότι στιγµάτιζε τα κακώς κείµενα της εποχής του, στη µεταφορά του στο τώρα άρχισε να εκφυλίζεται µέσα από µια ακατάσχετη βωµολοχία. Λες και το ζητούµενο είναι πώς να σιχτιρίσεις πιο πολύ επάνω στη σκηνή. Οι αναλογίες εκείνης της εποχής µε το σήµερα είναι πολλές, θα συµφωνήσω. Για µένα, πάντως, ο Αριστοφάνης µοιάζει µε ένα τραγούδι του Ζαµπέτα: λυπηµένοι στίχοι σε µια χαρούµενη µουσική. Και η “Λυσιστράτη” µιλά για µια ουτοπία. Οι γυναίκες, οι οποίες τότε δεν είχαν καν δικαίωµα ψήφου, αναλαµβάνουν τη διοίκηση. Και µόνο η ιδέα ήταν αστεία. Σκεφτείτε το. Αλλά µέσα στο αστείο λέγονται πολύ πικρά πράγµατα και αυτό ο θείος Αριστοφάνης το γνώριζε πολύ καλά». Η Λυσιστράτη κάλεσε σε σεξουαλική αποχή για να σταµατήσει το κακό. Εσείς σε τι θα καλούσατε; «Αποχή από τον παλιό κακό µας εαυτό. Ο Ελληνας έχει βαθιά πίστη ότι κάποια στιγµή θα ξαναγυρίσει στα χρόνια πριν από την κρίση. Ουσιαστικά θα πρέπει να αντιληφθούµε ότι η ευµάρεια έχει να κάνει περισσότερο µε το παράδειγµα του µέρµηγκα παρά του τζίτζικα, για να πάµε πίσω και στον Αίσωπο. Πρέπει να γίνουµε πιο συνεπείς µε το αποτέλεσµα των κόπων µας, να θυµηθούµε βασικές αρχές: να επιβιώσουµε και να απαιτήσουµε πίσω τις αστικές δηµοκρατίες. Νοµίζω γυρίζουµε ξανά στην εποχή που γράφτηκαν τα µεγάλα πολιτικά συστήµατα».
Μα δεν ζούµε σήµερα το τέλος των ιδεολογιών; «Με έναν τρόπο, ναι. Αλλά πιστεύω στους κύκλους της Ιστορίας. Και επειδή βρισκόµαστε στο τέλος των ιδεολογιών, νοµίζω ότι πλησιάζουµε εκεί όπου θα γεννηθούν ξανά από την αρχή. Επιστρέφουµε σε µια νέου τύπου φεουδαρχική οικονοµία. ∆ηµιουργούνται νέοι κολίγοι. Ναι, κάποιος νέος Μαρίνος Αντύπας θα ξαναγεννηθεί. Εµείς απλώς ας είµαστε παρόντες για να θυµηθούµε παλιούς µύθους».
Πριν από κάποιον καιρό υπήρξαν δηµοσιεύµατα που ήθελαν τις παραστάσεις του Εθνικού Θεάτρου να βρίσκονται στον αέρα λόγω έλλειψης χρηµάτων… «Μα θα µου έκανε εντύπωση αν δεν ήταν. Στον αέρα βρίσκονται τα πάντα αυτή τη στιγµή σε αυτή τη χώρα. Το Εθνικό Θέατρο χρηµατοδοτείται από το κράτος και η κρατική διοίκηση πάσχει. Το µόνο που µπορώ να πω είναι ότι το Εθνικό Θέατρο βρίσκεται σε χέρια που µπορούν να το διοικήσουν καλλιτεχνικά και οικονοµικά µε τον καλύτερο τρόπο. Θα τον περάσουµε τον σκόπελο. ∆εν το εύχοµαι απλά, νοµίζω ότι θα γίνει».
Αν στην καλοκαιρινή περιοδεία συναντήσετε τον Αλέξη Τσίπρα, τι θα του πείτε; «∆εν έχεις να πεις κάτι σε κάποιον που διοικεί. Καµιά φορά τον λυπάσαι κιόλας. Η εξουσία πρέπει να ασκείται σαν µια υπηρεσία του κράτους προς τον πολίτη και αυτό δεν υπάρχει. Το θέµα δεν είναι, λοιπόν, ο Τσίπρας. Νοµίζω ότι εκείνο που πρέπει να αντιληφθούµε όλοι είναι ότι όποιος και να έρθει δεν πρόκειται να αλλάξει τίποτα σε αυτή τη χώρα, επειδή απλούστατα η κεντρική εξουσία δεν είναι εθνική πλέον. Υπάρχει ένα ευφυολόγηµα που χρησιµοποιώ συχνά: οι εθνικές εκλογές είναι τελικά εκλογές τοπικής αυτοδιοίκησης. ∆εν ψηφίζουµε πρωθυπουργό, αλλά δήµαρχο και νοµάρχη, ο οποίος θα διαµοιράσει τα κονδύλια που θα του δώσουν, αν του τα δώσουν».
Την ιστορία του Φεστιβάλ Αθηνών πώς τη βιώσατε; «Με την αποποµπή του Γιώργου Λούκου, µε τον τρόπο που αυτή έγινε, το φεστιβάλ έχασε κάτι από τον διεθνή χαρακτήρα του. Μακάρι ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος να τον ξαναχτίσει. ∆εν µπορώ να πω κάτι για τον Γιαν Φαµπρ, αλλά για αυτό το τίποτα, το οποίο διευθύνει πολιτιστικά τη χώρα µας, µπορώ να πω πολλά. Ο σοσιαλισµός ενέχει µια κρατική µέριµνα επάνω στην ιδιωτική πρωτοβουλία, δεν είναι ρεβανσισµός. ∆εν είναι δυνατόν να µην υπάρχει ένα σχέδιο επάνω στην πολιτιστική πολιτική. Είµαι πολύ θυµωµένος γιατί τους ψήφισα. Ουσιαστικά τα ίδια κάνουν µε τους προηγούµενους, αλλά ίσως µε ακόµη πιο ανόητο τρόπο. Ας βγουν να µας πουν “Παιδιά, συγγνώµη. Ακριβώς τα ίδια θα κάνουµε. Είµαστε σαµαροβενιζελογεωργοπαπανδρεϊκοί. Οπότε, µην κάθεστε και συζητάτε πολιτική στα καφενεία”».
Ηθοποιός, σκηνοθέτης και παραγωγός. Η τελευταία ιδιότητα δεν σας περιορίζει καλλιτεχνικά; «Θέλω να είµαι παρών στο συµβάν. Γι’ αυτό ανέλαβα να κάνω παραγωγές. Κανένας νοήµων, τεχνοκράτης παραγωγός δεν θα αναλάµβανε να ανεβάσει τον “Ταρτούφο”. Αλλά κάποια στιγµή σκέφτηκα: “Θέλετε να δείτε τον Αιµίλιο Χειλάκη ως ηθοποιό; ∆εν θέλετε να δείτε και αυτό που σας προτείνει;”. To ταµείο φυσικά και µε αγχώνει, γιατί η παράσταση πρέπει να πάει καλά, ώστε να µπορέσουν να πληρωθούν οι συνεργάτες σου».
Καταλαβαίνετε τους ρόλους καλύτερα όταν τους ερµηνεύετε ή όταν σκηνοθετείτε; «Ωραία λάθος ερώτηση! Ενας λόγος για τον οποίο αγαπώ τον Μιχαήλ Μαρµαρινό είναι επειδή µου έµαθε ότι δεν πρέπει να παίζεις τον ρόλο, αλλά την παράσταση. Αυτό που µετρά είναι η αισθητική µιας παράστασης και βάσει αυτής της αισθητικής θα πεις κάποια λόγια που σου αναλογούν και είναι ο ρόλος σου. Γιατί ένας ρόλος δεν γεννά από µόνος του τίποτα στον θεατή. Εµένα δεν µε ενδιαφέρει πλέον ποιον θα ερµηνεύσω».
Εχετε αποβάλει δηλαδή τον ναρκισσισµό του ηθοποιού… «Το να θέλεις να παίξεις τον Αµλετ, τον Ταρτούφο, τον Οθέλλο – αναφέρω ρόλους που έχω ερµηνεύσει – είναι ωραίο όνειρο. Με ποιους όµως θα παίξεις αυτούς τους ρόλους τελικά; Σε ποια κοινή αισθητική των πραγµάτων θα λειτουργήσεις; Αυτή η λογική του πρωταγωνιστή είχε δηµιουργήσει κλειστά κυκλώµατα ηθοποιών. Εβλεπες σε µια παράσταση ο ένας να παίζει εξαιρετικά και οι υπόλοιποι χάλια».
Στον διαχωρισµό µεταξύ ποιοτικού και εµπορικού πιστεύετε; «Προσωπικά θέλω να κάνω παραστάσεις µε συγκεκριµένη αισθητική που να κόβουν εισιτήρια. Ζούµε σε µια χώρα που για ένα µέρος του κοινού η συνθήκη είναι “Πάω στο θέατρο για να δω τον τάδε ηθοποιό”. ∆εν πάνε για να δουν το έργο, ούτε καν την ερµηνεία. Προσπαθώ, εφόσον υπάρχουν άνθρωποι που λένε “Θέλω να πάω να δω τον Χειλάκη”, να τους βάλω µια γλυκιά “τρικλοποδιά”. “Ηρθατε για φωτογραφία; Ε, δείτε και έναν Ταρτούφο”».
Με την τηλεόραση γιατί είστε επικριτικός; «Στην τηλεόραση πρέπει να παίξεις ακολουθώντας δύο βασικές τεχνικές υποκριτικής: ρεαλισµό και νατουραλισµό. Συγγνώµη, συγγνώµη, συγγνώµη ζητώ από τον κόσµο που µε είδε στα σίριαλ που έχω παίξει, αλλά εγώ αυτές τις τεχνικές δεν τις έχω διδαχτεί και τις ψιλοέκανα. Οσο µεγαλώνεις, δεν θέλεις να ψιλοκάνεις τα πράγµατα. Προτιµώ να µείνω σπίτι µου. Κάποιοι δεν το καταλαβαίνουν και λένε “Σνοµπάρει ο Χειλάκης την τηλεόραση, ενώ αυτή τον έκανε γνωστό”. Ωραία, ας το λένε. Βαριέµαι κιόλας και να κάθοµαι να το συζητάω».
Στην κριτική πιστεύετε; «Πόσες κριτικές θα δηµοσιευθούν για µια παράσταση; Είκοσι; Πενήντα; Εκατό; Οταν όµως έχουν έρθει να δουν την παράσταση 20.000 θεατές, αντιλαµβάνεσαι ότι αυτές οι 100 κριτικές αντιπροσωπεύουν το 0,5% των θεατών. Γιατί η κριτική τελικά είναι γνώµη ενός ανθρώπου. Οταν το συνειδητοποιήσεις αυτό, λες “Πάµε παρακάτω”».
Και στη «Λυσιστράτη» παίζετε µε τη σύζυγό σας Αθηνά Μαξίµου. Πώς είναι η συµβίωση µεταξύ δύο καλλιτεχνών στο σπίτι; «Θα κάνατε την ερώτηση αυτή σε ένα ζευγάρι γιατρών; Ανθρωποι συνηθισµένοι είµαστε, που θέλουν να µαγειρέψουν, που πάνε στο σουπερµάρκετ, που συµβιώνουν και κάνουν µια δουλειά. Μην πάµε να βγάλουµε ίντριγκα».
Ευχαριστούμε το καφέ-μπαρ/εστιατόριο Τhe Sowl (Ηρακλειδών 10, Θησείο) για τη φιλοξενία.
