Πριν από λίγα χρόνια, εν μέσω της οικονομικής κρίσης, ο Παρασκευάς Παρασκευόπουλος είχε μια ιδέα: να ενώσει ανθρώπους που μοιράζονται το ίδιο πάθος, την ύπαιθρο, και να επιστρέψουν σε αυτήν καλλιεργώντας έναν από τους πιο ωφέλιμους καρπούς της ελληνικής γης, το ρόδι. Σήμερα, τέσσερα χρόνια μετά, βρίσκεται στο τιμόνι μιας πολυμετοχικής εταιρείας, μιας «αυτοδιαχειριζόμενης, κοινωνικής επιχείρησης» όπως μας είπε, της Αλφειός Ρόδι ΑΕ, που μπορεί να αποτελέσει ένα υποδειγματικό μοντέλο επιχειρηματικής ανάπτυξης, αλλά κυρίως που προωθεί κάτι με το οποίο αγαπάμε να πειραματιζόμαστε στην κουζίνα μας. Δύο χιλιάδες στρέμματα με ροδιές σε Πελοπόννησο, Στερεά και Αττική, 207 μέτοχοι και ένα ολοκαίνουργιο εργοστάσιο που ετοιμάζεται να λειτουργήσει οσονούπω και να «στύψει» για τα ποτήρια μας τα ζουμερά ρόδια της ποικιλίας Wonderful είναι παραπάνω από αρκετοί λόγοι για να μιλήσουμε μαζί του.

Εν αρχή η γη

«Αγρότης το πρωί, κοινωνικός βιομήχανος το βράδυ» μου αυτοσυστήνεται χαριτολογώντας. Το ίδιο ισχύει άλλωστε και για τους υπόλοιπους συνεργάτες του που στη μεγάλη τους πλειοψηφία δεν είναι αγρότες, αλλά απολαμβάνουν μια «μυσταγωγική σχέση με την καλλιέργεια και τη γη». Αυτή η χειροπιαστή αίσθηση της δημιουργίας, «τα χρώματα, οι εικόνες και οι μυρωδιές» οδήγησαν τον κ. Παρασκευόπουλο, οικονομολόγο και σύμβουλο ανάπτυξης, πρόεδρο του Εργατικού Κέντρου Θεσσαλονίκης και βουλευτή Επικρατείας τη δεκαετία του 1990, να επιστρέψει στο Καλλιάνι, ένα μικρό χωριό της γενέτειράς του Γορτυνίας, και να σηκώσει τα μανίκια. «Δεν ισχυρίζομαι ότι επιλέγοντας το ρόδι ανακαλύψαμε την Αμερική. Το ρόδι, τα υποπροϊόντα και τα παράγωγά του στον επισιτισμό, τη φαρμακευτική και την κοσμετολογία αθροίζουν εκατοντάδες κωδικούς, πάνω από 800» μου λέει με καμάρι.

Από τη γη στην παραγωγή χυμού

Πέρυσι, τα νωπά τους φρούτα λανσαρίστηκαν στην ελληνική και στην ευρωπαϊκή αγορά, ενώ μόλις πρόσφατα άρχισε η συγκομιδή της φετινής σοδειάς. Σε λίγες μέρες ετοιμάζεται να τεθεί σε λειτουργία το νέο εργοστάσιο στο Κολίρι Ηλείας για την παραγωγή χυμού ροδιού. «Μιλάμε για πλήρη γραμμή παραγωγής, υψηλής τεχνολογίας και πλήρους επεξεργασίας. Για τη μεταφορά του ροδιού από τα κτήματά μας στο εργοστάσιο, για τη σύνθλιψη, τη χυμοποίηση, τη ζύμωση, τη διύλιση, την παστερίωση και την εμφιάλωση. Μέσα σε συνθήκες υψηλών στάνταρ και ανάλογων πιστοποιήσεων. Μιλάμε για 100% φυσικό χυμό ροδιού. Με πλήρη, εμφανή και εγγυημένη διαδικασία στην προέλευση του προϊόντος και στην επεξεργασία». Ο κ. Παρασκευόπουλος δεν μπορεί να κρύψει τον ενθουσιασμό του. Μου περιγράφει έναν χώρο 2.500 τ.μ. ως την πιο πλήρη και σύγχρονη γραμμή παραγωγής στη Μεσόγειο με δυναμικότητα που «ανέρχεται στην επεξεργασία 3 τόνων ροδιού την ώρα» και ενώ συμμερίζομαι τη χαρά του, δεν μπορώ να μην τον ρωτήσω για τυχόν επιδοτήσεις αναφορικά με ένα τέτοιο έργο. «Η επένδυση για τη δημιουργία του εργοστασίου επεξεργασίας χυμού στηρίχθηκε κατά 80% σε ίδιους πόρους και περίπου κατά 20% σε κοινοτικούς πόρους, μέσα από την ένταξη στο περιφερειακόleaderτης “Αναπτυξιακής Ολυμπίας”. Τα 2.000 στρέμματά μας “χτίστηκαν” εξ ολοκλήρου με τον κόπο και τα χρήματα των μετόχων μας και ουδεμία σχέση έχουμε με το γνωστό καθεστώς των επιδοτήσεων. Αλλωστε, το ελληνικό κράτος είναι πίσω από τις ανάγκες και τα μηνύματα της εποχής μας».

Ανάπτυξη και επιχειρηματικότητα

Και κάπως έτσι η συζήτηση μεταφέρεται στις δυνατότητες της Ελλάδας να στηρίξει την ανάπτυξη καθώς και στις βιώσιμες επιχειρηματικές ιδέες. «Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια καταστρέφονται συγκυριακά, όχι μόνο από δική τους ευθύνη, αρκετές επιχειρήσεις. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι το μοντέλο ανάπτυξης που για χρόνια ακολουθήθηκε στην Ελλάδα κλείνει τον κύκλο του, συχνά με οδυνηρό τρόπο. Χρειάζεται να πάμε σε ένα μοντέλο επιχειρηματικής ανάπτυξης χωρίς κρατική-πολιτική χειραγώγηση. Ο πρωτογενής τομέας θα είναι η ναυαρχίδα της ανάπτυξης, όπως και ο τουρισμός μας, και το κράτος οφείλει να λειτουργεί ως υποστηρικτής στη διαμόρφωση των κατάλληλων συνθηκών ενός περιβάλλοντος επιχειρηματικού και κοινωνικού. Ο νέος τύπος του επιχειρηματία θα είναι αυτός που έχει γνώση των συνθηκών της αγοράς και του ρίσκου σε μια ενοποιημένη ευρωπαϊκή και παγκόσμια αγορά».

Αναρωτιέμαι αν η Αλφειός Ρόδι αποφέρει πράγματι κέρδη στους μετόχους ή περιορίζεται στην προσωπική ικανοποίησή τους. «Πρώτα από όλα είναι ένα επιχειρησιακό μοντέλο ολοκληρωμένης διαχείρισης που αξιοποιεί στο έπακρο τις δύο βασικές αρχές της οικονομίας, την οικονομία κλίμακας και εκείνη της προστιθέμενης αξίας, και αυτό το καθιστά βιώσιμο και κερδοφόρο. Ωστόσο, στη φιλοσοφία μας δεν αποτελεί προτεραιότητα το κυνήγι του υπερκέρδους. Επιδιώκουμε να μεταφερθεί ένα σημαντικό μέρος από την προστιθέμενη αξία στους παραγωγούς. Πέρα από την τεράστια αξία των κτημάτων, που αποτελεί περιουσιακό στοιχείο ενός εκάστου των μετόχων, τα κοινά περιουσιακά στοιχεία – το εργοστάσιο, τα δίκτυα, τοmanagement, η τεχνογνωσία και η επωνυμία – δηλαδή η αξία των υλικών και άυλων περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας, αποτιμώνται σε περισσότερα από 3 εκατ. ευρώ. Φυσικά είναι και το ταξίδι της ομάδας που δεν αποτιμάται επιχειρηματικά».

Γεύση από ρόδι

Πέρα όμως από τα επιχειρηματικά μοντέλα και τους όρους του μάρκετινγκ θέλω να μάθω και αυτά που έχουν να κάνουν με τη γεύση. Πώς θα βγάλω τους σπόρους του φρούτου και τι θα κάνω αν δυσκολεύομαι να στύψω το ρόδι; «Τα πράγματα δεν είναι τόσο δύσκολα με τον χυμό. Μπορείτε εύκολα να τον πάρετε με μια ειδική πρέσα ροδιού που θα βρείτε στην αγορά. Οσο για τους καρπούς, σας προτείνω την εξής πρακτική: Κόβετε το ρόδι στη μέση, με την κορόνα προς τα πάνω. Κρατάτε το μισό στην παλάμη σας με τα σποράκια προς τα κάτω πάνω από ένα βαθύ μπολ και χτυπάτε το επάνω μέρος με μια ξύλινη κουτάλα σε όλα τα σημεία ώστε να αποχωριστούν εύκολα. Οσο το ρόδι είναι στην εποχή του μπορείτε να διατηρήσετε τους σπόρους του σε τάπερ στο ψυγείο καθώς και τον φρέσκο χυμό του για 5-6 ημέρες, ενώ στην κατάψυξη ο χυμός διατηρείται για πολλούς μήνες σε πλαστικά μπουκάλια». Ναι, ο κ. Παρασκευόπουλος το αγαπάει το ρόδι. Το χρησιμοποιεί για να φτιάξει ντρέσινγκ και σάλτσες, μαρμελάδες, κέικ, γλυκό του κουταλιού και επίσης ένα θαυμάσιο λικέρ. Και προτού κλείσουμε την κουβέντα μας, μου αποκαλύπτει ένα ακόμη προτέρημα της ποικιλίας Wonderful: «Οταν τα ρόδια μας είναι ώριμα, ο εξωτερικός τους φλοιός μετατρέπεται σε ασκό για να πιείτε εκεί τον χυμό σας. Με μαλάξεις, σπάζουμε την εσωτερική δομή, τους σπόρους, με αποτέλεσμα ο καρπός να μετατρέπεται εσωτερικά σε χυμό και να τον πίνουμε, απλά με ένα καλαμάκι». Υπέροχα!

*Δημοσιεύθηκε στο BΗΜΑ GOURMET την Κυριακή 15 Νοεμβρίου 2015.