Με τον όρο «σακχαρώδης διαβήτης» αναφερόμαστε σε ένα νόσημα κατά το οποίο οι τιμές του σακχάρου στον οργανισμό είναι υψηλότερες των φυσιολογικών ορίων. Διακρίνονται δύο τύποι σακχαρώδους διαβήτη: αυτός που εμφανίζεται σε ηλικίες συνήθως άνω των 40 και ονομάζεται τύπου 2 και αυτός που ονομάζουμε νεανικό διαβήτη ή τύπου 1 και παρουσιάζεται από την παιδική ηλικία. Εδώ θα εστιάσουμε στη διατροφική αντιμετώπιση που αφορά τον διαβήτη τύπου 2, ο οποίος είναι και ο πιο συχνός.

Μικρά και συχνά γεύματα
Ο καταμερισμός της τροφής σε μικρά και τακτά γεύματα είναι πολύ σημαντικός για τον έλεγχο του σακχάρου, καθώς αν ίσες θερμίδες καταμεριστούν σε 2 ή 3 μεγάλα γεύματα, και όχι σε περισσότερα και πιο μικρά, η ρύθμιση των τιμών του είναι δύσκολη. Ουσιαστικά, με πολλά και μικρά γεύματα αποφεύγονται τα απότομα σκαμπανεβάσματα στις τιμές του σακχάρου και δίνεται στον οργανισμό η δυνατότητα να το ρυθμίσει καλύτερα. Ετσι, λοιπόν, 5-6 γεύματα την ημέρα θεωρούνται ιδανικά.

Οι υδατάνθρακες στο πιάτο
Οσον αφορά τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των γευμάτων, ο σημαντικότερος παράγοντας για τη δίαιτα ενός ατόμου με διαβήτη είναι οι υδατάνθρακες. Επομένως, το πρώτο πράγμα που πρέπει να προσέξει είναι οι υδατάνθρακες τους οποίους προσλαμβάνει μέσω της τροφής του. Τρόφιμα πλούσια σε υδατάνθρακες είναι το ψωμί, το παξιμάδι, τα μακαρόνια, το ρύζι, τα δημητριακά και τα προϊόντα τους, οι πατάτες, τα φρούτα και οι χυμοί, τα λαχανικά, τα όσπρια, τα λαδερά, η ζάχαρη, το μέλι, η σοκολάτα και γενικά όλα τα γλυκά.

Ο γλυκαιμικός δείκτης
Δεν είναι ίδιοι όλοι οι υδατάνθρακες. Δεν μπορούμε, δηλαδή, να βάλουμε στην ίδια μοίρα τα όσπρια ή μια πράσινη σαλάτα με κάποιο γλυκό ή τη σοκολάτα. Για να διευκολυνθούμε, λοιπόν, ως προς το είδος των υδατανθράκων που πρέπει να προσλαμβάνουμε δημιουργήθηκε ο όρος «γλυκαιμικός δείκτης». Αν και δεν υπάρχουν επαρκή επιστημονικά στοιχεία που να τεκμηριώνουν μακροχρόνια την ευεργετική δράση της επιλογής τροφών με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη, η γνώση του γλυκαιμικού δείκτη των τροφών μπορεί, με τη βοήθεια και του αυτοελέγχου που εφαρμόζει το άτομο με διαβήτη, να συνεισφέρει σημαντικά στον έλεγχο του σακχάρου. Με άλλα λόγια, όσο πιο χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη έχει ένα τρόφιμο, τόσο καλύτερο για το σάκχαρό μας και την υγεία μας.
Γενικότερα, τρόφιμα που περιέχουν υδατάνθρακες (όπως ψωμί, ρύζι, μακαρόνια, πατάτες, λαδερά) θα είναι καλό να χρησιμοποιούνται ως συμπλήρωμα στο γεύμα και να μη συνδυάζονται στο ίδιο γεύμα σε μεγάλες ποσότητες.

Γλυκαντικές ουσίες αντί για ζάχαρη
Οι γλυκαντικές ουσίες, όπως δείχνει και το όνομά τους, είναι τα συστατικά εκείνα που προσδίδουν πιο γλυκιά γεύση στα τρόφιμα. Υπάρχουν οι φυσικές γλυκαντικές ουσίες (ζάχαρη, φρουκτόζη κ.ά.), οι οποίες ανεβάζουν το σάκχαρό μας και θα πρέπει να ελέγχεται η κατανάλωσή τους, και οι τεχνητές ή άλλες γλυκαντικές ουσίες. Οι τελευταίες είναι πολύ πιο γλυκές από τη ζάχαρη (500-600 φορές), συνήθως δεν απορροφώνται από τον οργανισμό μας και, άρα, δεν μας δίνουν θερμίδες ούτε επηρεάζουν το σάκχαρο. Από τις πιο ασφαλείς είναι η σουκραλόζη και πρόσφατα και η στέβια.

Περιορίστε τα κορεσμένα λιπαρά
Διαβήτης και υψηλή χοληστερίνη πολλές φορές πάνε μαζί. Για τον λόγο αυτόν περιορίστε την κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών (κυρίως από το κόκκινο κρέας – μοσχάρι, χοιρινό, αρνί, κατσίκι –, τα πλήρη γαλακτοκομικά, τυριά, γλυκά και τις λιπαρές ύλες όπως το βούτυρο και η μαγιονέζα). Αντ’ αυτών, προτιμήστε ψάρια, πουλερικά, ημιάπαχα γαλακτοκομικά και τυριά με χαμηλά λιπαρά.

Διατηρήστε το κανονικό σας βάρος
Το αυξημένο σωματικό βάρος θεωρείται αιτία και, ως είθισται να λέμε, «παράγοντας κινδύνου» για την εμφάνιση σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2. Για τον λόγο αυτόν είναι αναγκαίο να διατηρείτε το βάρος σας σε φυσιολογικά επίπεδα και αν είστε υπέρβαροι ή παχύσαρκοι να χάσετε κάποια κιλά.

Ιδανικό σχήμα γεύματος
1ο συστατικό: Κρέας ή κοτόπουλο, ή ψάρι ή αβγό.
2ο συστατικό: Λαχανικά ή λαδερά ή όσπρια.
3ο συστατικό: Ψωμί ή ρύζι, ή πατάτες ή πουρές, ή μακαρόνια ή χυλοπίτες ή κριθαράκι.

Τροφές υψηλού γλυκαιμικού δείκτη
Κορν-φλέικς
Κρουασάν
Γλυκόζη
Σουκρόζη
Μαλτόζη
Καρπούζι
Τηγανίτες
Μέλι
Ασπρο ψωμί
Δημητριακά
Παγωτά
Αθλητικα ποτά
Ψητές/βραστές πατάτες
Μελάσα
Κουσκούς