Ηταν αρχές της δεκαετίας του 1980 όταν η λέξη «λίφτινγκ» άρχισε δειλά να ακούγεται από τις εκπροσώπους του αθηναϊκού enfant gâté. Ηταν η εποχή που οι κυρίες χαιρέκακα αναρωτιόνταν για την ηλικία της Αλίκης Βουγιουκλάκη και τη σχέση της με το νυστέρι. Ηταν η εποχή που η επίσκεψη στον πλαστικό χειρουργό ήταν ακόμη θέμα ταμπού. Κάπως έτσι ίσως δικαιολογούνταν και τα συχνά ταξίδια του περίφημου γάλλου πλαστικού χειρουργού Ζιφόν στην Αθήνα. Συναντούσε τις πελάτισσές του για μια πρώτη εκτίμηση και λίγες ημέρες αργότερα εκείνες έφευγαν «για ένα μικρό ταξίδι αναψυχής» στη Λυών, όπου είχε έδρα το ιατρείο του. Οταν επέστρεφαν από τις ολιγοήμερες διακοπές τους, οι άσπονδες φίλες τους προσπαθούσαν να διακρίνουν τις καλά κρυμμένες ουλές πίσω από τα αφτιά τους.

Σήμερα αυτή η εποχή έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί. Η κυριαρχία της εικόνας μέσω Ιnstagram και Facebook, με τις διάσημες κυρίες να αποκαλύπτουν απενοχοποιημένα τις πλαστικές επεμβάσεις στις οποίες έχουν υποβληθεί, οδηγεί τη μέση γυναίκα στο να συστήνει τον πλαστικό της όπως ακριβώς παλαιότερα θα πρότεινε την αισθητικό της. Ακόμη και στην Ελλάδα της κρίσης, εδώ που τα botox parties δεν είναι θεσμός, μια Ελληνίδα με σχετική οικονομική άνεση μπορεί να εξασφαλίσει 200 ευρώ για το μαγικό τσίμπημα που θα απαλύνει τις ρυτίδες γύρω από τα μάτια της. «Το βλέπω και ως μια επαγγελματική επένδυση» μου εκμυστηρεύτηκε πριν από μερικές ημέρες μια 40χρονη γνωστή που βρίσκεται σε αναζήτηση εργασίας. «Μια βελτίωση της εμφάνισής μου θα με βοηθήσει να βρω πιο εύκολα δουλειά, καθώς θα δείχνω νεότερη». Την ίδια στιγμή η γενιά των 55άρηδων και άνω είναι αποφασισμένη να παγώσει τον χρόνο, και στην Αμερική ήδη έχουν αρχίσει να μιλούν για τις «grandmas» που είναι ταυτόχρονα και «glam-mas» (όπως η Τζέιν Φόντα, η Γκόλντι Χόουν κ.ο.κ.).
Ισως ένας ακόμη λόγος που οι επισκέψεις στον πλαστικό χειρουργό έχουν αυξηθεί είναι η νέα μορφή που παίρνει πλέον η ίδια η πλαστική χειρουργική με τις νέες, ανώδυνες τεχνικές οι οποίες συνεχώς αναδύονται και δεν απαιτούν καν χειρουργείο. Το νυστέρι φαίνεται όλο και περισσότερο να μπαίνει στην άκρη και αν το τηλεοπτικό «Nip/Tuck» γυριζόταν στις μέρες μας θα βλέπαμε όλο και λιγότερο τους δύο γοητευτικούς πρωταγωνιστές/ιατρούς να ιδρώνουν εν μέσω splatter χειρουργείων. Botox, μεσοθεραπείες και υαλουρονικό οξύ, ενέσιμες λιποδιαλύσεις, σύσφιγξη με ραδιοσυχνότητες, νήματα και κάθε λογής τεχνικές είναι εδώ για να εξασφαλίσουν μια ανώδυνη ομορφιά χωρίς νυστέρι.
Ενδεικτικά, οι μη επεμβατικές μέθοδοι καταλαμβάνουν σχεδόν το 45% του συνόλου των αισθητικών επεμβάσεων που πραγματοποιήθηκαν το 2015 στις ΗΠΑ, με τους ασθενείς να ξοδεύουν για αυτές πάνω από 13 δισ. δολάρια. Τα πιο πρόσφατα στοιχεία επιβεβαιώνουν αυτήν την τάση, καθώς σύμφωνα με ανακοίνωση της Αμερικανικής Εταιρείας Πλαστικών Χειρουργών (ASPS) οι μη επεμβατικές μέθοδοι που «παγώνουν» το τοπικό πάχος αυξήθηκαν κατά 5% το 2016, ομοίως και οι μη επεμβατικές μέθοδοι για τη σύσφιγξη. Οπως αναφέρει και ο γνωστός αμερικανός πλαστικός χειρουργός δρ Αντονι Γουν: «Το μέλλον της πλαστικής χειρουργικής είναι η μη χειρουργική».
«Η αύξηση των μη επεμβατικών μεθόδων είναι θεαματική» επιβεβαιώνει και η πλαστικός χειρουργός Βίλλυ Ροδοπούλου (MD), κάτοχος του Ευρωπαϊκού Διπλώματος Πλαστικής, Επανορθωτικής και Αισθητικής Χειρουργικής (FEBOPRAS) και συνιδρύτρια του Κέντρου Αισθητικής και Πλαστικής Χειρουργικής «Kosmesis». «Συγκρίνοντας τα στοιχεία της ASPS για το 2016 με εκείνα του 2000 μπορούμε να μιλήσουμε για μια αύξηση που αγγίζει το 800%. Αυτή η αύξηση αφορά κυρίως τα ενέσιμα (botox και υαλουρονικό οξύ), τη μεσοθεραπεία, τις ραδιοσυχνότητες αλλά και άλλες μεθόδους, όπως η κρυολιπόλυση για την αντιμετώπιση του τοπικού πάχους. Ανάλογες είναι οι προτιμήσεις των ελλήνων ασθενών που έρχονται στο ιατρείο. Αν άλλωστε μπορεί να αποφευχθεί το χειρουργείο, γιατί να βάλει ένας γιατρός τον ασθενή του σε αυτήν τη διαδικασία;».
Το ερώτημα λοιπόν που εύλογα αναδύεται είναι αν οι μη επεμβατικές μέθοδοι μπορούν να φέρουν τα ίδια αποτελέσματα με το νυστέρι. «Για να είμαστε ειλικρινείς, συχνά το χειρουργείο δεν μπορεί να αποφευχθεί αλλά να αναβληθεί. Παραδείγματος χάριν το facelift, το οποίο κάποια στιγμή ούτως ή άλλως θα χρειαστεί, μπορεί να αναβληθεί για πολύ αργότερα» ξεκαθαρίζει η κυρία Ροδοπούλου. «Σε άλλες περιπτώσεις, όμως, οι μη επεμβατικές μέθοδοι είναι έτσι κι αλλιώς η μόνη λύση. Για παράδειγμα, το botox είναι ο μόνος τρόπος για να διορθώσεις το περίφημο «πόδι της χήνας» γύρω από τα μάτια. Το χειρουργείο της βλεφαροπλαστικής δεν μπορεί να το αντιμετωπίσει. Την ίδια στιγμή, η κρυολιπόλυση, αυτή η καινοτόμος, μη επεμβατική μέθοδος που αντιμετωπίζει το τοπικά συσσωρευμένο λίπος με τη δύναμη του ψύχους και είναι εγκεκριμένη από τον Αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), μπορεί να φέρει συχνά εφάμιλλα αποτελέσματα με τη λιποαναρρόφηση. Εχοντας πραγματοποιήσει πάνω από 1.700 συνεδρίες με την προσωπική τεχνική μου της 3D κρυολιπόλυσης, στο πρόσφατο παγκόσμιο συνέδριο Αισθητικής-Πλαστικής Χειρουργικής και Δερματολογίας (IMCAS) που έλαβε χώρα στο Παρίσι, παρουσίασα τη σχετική εργασία στους συναδέλφους. Ακόμη και ειδικοί δεν μπορούσαν να ξεχωρίσουν αν ο ασθενής είχε υποβληθεί σε κρυολιπόλυση ή λιποαναρρόφηση, τόσο εφάμιλλα ήταν τα αποτελέσματα».
Στο ίδιο μήκος κύματος απαντά και ο δερματολόγος, διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών και ιδρυτής του Κέντρου Κοσμητικής Δερματολογίας «Νarcissus» Στέλιος Αγγελίδης, τον οποίο συναντώ στο ιατρείο του. «Ναι, νομίζω ότι πλέον μπορούμε να μιλήσουμε για μια κυριαρχία των μη αιματηρών θεραπειών, των λεγόμενων «lunchtime treatments» (σ.σ.: θεραπείες στο μεσημβρινό διάλειμμα για φαγητό). Ο ενδιαφερόμενος έρχεται στο ιατρείο, κάνει τη θεραπεία του και επιστρέφει στη δουλειά του. Οι νέες τεχνολογίες δίνουν πολλές φορές ισοδύναμα αποτελέσματα με το χειρουργείο, άλλες φορές το ξεπερνούν κιόλας. Το botox μάς λύνει τα προβλήματα στο μέτωπο, στο μεσόφρυο και στην περιοχή γύρω από τα μάτια, έχοντας αντικαταστήσει το λεγόμενο «ανώτερο λίφτινγκ». Στην περιοχή κάτω από τα μάτια, όπου με την πάροδο του χρόνου έχει υποχωρήσει ο όγκος, μπορούμε να κάνουμε αναδιαμόρφωση με τη βοήθεια του υαλουρονικού οξέος ή με αυτόλογη μεσοθεραπεία PRP. Πρόκειται για την τεχνική που προσωπικά ονομάζω Vampir Lift

–Autosoma. Τι περιλαμβάνει; Λαμβάνουμε μικρή ποσότητα αίματος από τον ασθενή και στη συνέχεια πραγματοποιείται φυγοκέντρηση για να απομονωθεί το πλούσιο σε αιμοπετάλια πλάσμα. Στη συνέχεια επανεγχέεται στο πρόσωπο για να ενεργοποιήσει τους ινοβλάστες που παίζουν σημαντικό ρόλο στο να παράγουν νέες πρωτεΐνες και έτσι το δέρμα ανακτά το φυσικό του σφρίγος, την ελαστικότητά του και τον αρχικό του όγκο. Την ίδια στιγμή, τα απλά νήματα μπορούν να δώσουν λύση στις περιστοματικές ρυτίδες, ενώ τα ανελκτικά νήματα στο περίγραμμα του προσώπου. Οσο για τον λαιμό, η πρώτη θεραπεία εκλογής είναι το χειρουργείο. Για μια γυναίκα, όμως, που θέλει να το αποφύγει, υπάρχει το botox –Nefertiti(εγχέουμε botox κατά μήκος της κάτω γνάθου, καθώς και κάτω από την πλευρά του λαιμού, κατά μήκος του μυώδους πλατύσματος). Kαι για το σώμα υπάρχουν πάρα πολλές μη επεμβατικές μέθοδοι που μπορούν να δώσουν λύση για την αποφυγή του χειρουργείου. Για τη μείωση του τοπικού πάχους, για παράδειγμα, προσωπικά χρησιμοποιώ τη μέθοδο Vaser Shape. Είναι η μοναδική τεχνολογία με έγκριση του FDA για την καταστροφή των λιποκυττάρων που αντικαθιστά τη λιποαναρρόφηση».

Εξερευνώντας τον κόσμο των μη επεμβατικών μεθόδων παρατηρείς σχεδόν ότι για κάθε πρόβλημα υπάρχει και μια λύση, με τον κάθε γιατρό να έχει αναπτύξει τις δικές του τεχνικές. Ομως στο πολυσύνθετο αυτό τοπίο ο ασθενής πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός στην επιλογή γιατρού, καθώς τα πάντα εξαρτώνται από την τεχνική, την τεχνογνωσία και τα υλικά που αυτός χρησιμοποιεί.
Το θετικό, πάντως, με τις πλαστικές επεμβάσεις τα τελευταία χρόνια είναι ότι όλοι επιζητούν ένα πιο φυσικό αποτέλεσμα. Τα κακόγουστα υπερμεγέθη μπούστα φαίνεται για την ώρα να έχουν εγκαταλειφθεί –ακόμη και η ίδια η βετεράνος του αθλήματος, η Πάμελα Αντερσον, αφαίρεσε τα ενθέματά της – και το ζητούμενο είναι πλέον ένα πιο αθλητικό κορμί στο πρότυπο της Τέιλορ Σουίφτ. «Παρατηρώντας τα στατιστικά στοιχεία φέτος διαπίστωσα ότι έχουμε μια αύξηση περίπου της τάξεως του 15% στην αφαίρεση των ενθεμάτων στήθους στην Αμερική και αντικατάστασή τους με μικρότερα» αναφέρει η Βίλλυ Ροδοπούλου. «Παράλληλα διαπιστώνω μια τάση τα τελευταία χρόνια για σμιλεμένα χέρια και μπράτσα. Σε αυτό ίσως συντέλεσαν και τα γυμνασμένα άκρα της Μισέλ Ομπάμα. Δυστυχώς, όμως, δεν είναι μια εύκολη υπόθεση. Η κρυολιπόλυση μπορεί να βοηθήσει, και αν προχωρήσουμε σε πιο επεμβατικές μεθόδους μπορούμε να μιλήσουμε για λιποαναρρόφηση με ραδιοσυχνότητες. Βέβαια, σε περιπτώσεις έντονης χαλάρωσης, το χειρουργείο της βραχιονοπλαστικής δεν μπορεί να αποφευχθεί. Είναι ωστόσο σαφές ότι όλοι ζητούν πλέον το φυσικό αποτέλεσμα και ευτυχώς προς αυτήν την κατεύθυνση έχει βοηθήσει και η εξέλιξη των τεχνικών. Θα ήθελα όμως να τονίσω ότι το τελικό αποτέλεσμα έγκειται στην προσωπική αισθητική του γιατρού. Ευτυχώς στην Ευρώπη σε γενικές γραμμές δεν περάσαμε ποτέ στα άκρα. Στην Αμερική τα προηγούμενα χρόνια υπήρξε μια τάση υπερβολής που πλέον ξεπεράστηκε. Δεν συμβαίνει το ίδιο όμως ακόμη με τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και του Αραβικού Κόσμου. Μάλιστα, πολλές φορές κάνω ένα τεστ στον εαυτό μου. Στα διεθνή συνέδρια, παρατηρώντας τα πρόσωπα των συναδέλφων, μαντεύω τη χώρα καταγωγής τους προτού ακόμη μου μιλήσουν».
Βεβαίως, θα πρέπει να σημειωθεί ότι η αγάπη προς το φυσικό αποτέλεσμα γνωρίζει μόνο μία εξαίρεση και αυτή οφείλεται στον οδοστρωτήρα που ονομάζεται Κιμ Καρντάσιαν. Η περίφημη αυξητική γλουτών είναι τάση στην απέναντι όχθη του Ατλαντικού. Ευτυχώς η Γηραιά Ηπειρος κρατά ακόμη σθεναρή αντίσταση.
Μια άλλη πλαστική επέμβαση η οποία τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να γίνεται πιο δημοφιλής είναι η αιδοιοπλαστική. Σύμφωνα με στοιχεία της ASPS, η συγκεκριμένη επέμβαση σημείωσε αύξηση της τάξης του 39% μέσα στο 2016, με πάνω από 12.000 επεμβάσεις να πραγματοποιούνται. Μία από τις πιο συχνές μεθόδους που επιστρατεύονται είναι η laser αιδοιοπλαστική. Η πλαστικός χειρουργός Χριστίνα Χριστοφορίδου (GMC, ISAPS) με εξειδίκευση στην Προηγμένη Αισθητική Χειρουργική σε Λονδίνο και Μελβούρνη, η οποία χειρουργεί σε ιδιωτικές κλινικές της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, εξηγεί τους λόγους για τους οποίους μια γυναίκα μπορεί να προχωρήσει σε αυτήν την επιλογή: «Συχνά υπάρχει μια κληρονομική προδιάθεση για υπερτροφικά χείλη αιδοίου που μπορεί ενδεχομένως να επιδεινωθεί μετά την εγκυμοσύνη και την επερχόμενηχαλάρωση των γεννητικών οργάνων ή και με τη σταδιακή υπερμελάχρωση που συμβαίνει με την πάροδο των ετών και της ηλικίας. Συνήθως η γυναίκα νιώθει ενοχλήσεις, πόνους και εμφανίζει συχνές μυκητιάσεις ήεπιμολύνσεις στην περιοχή αυτή, κάτι που δυσχεραίνει την καθημερινότητά της (π.χ. στη διάρκεια του σεξ, όταν φοράει πολύ στενά παντελόνια, όταν κάθεται για πολλή ώρα σε σκληρό κάθισμα, όταν συμμετέχει σε αθλητικές δραστηριότητες κ.ά.). Πάντως, πολύ σημαντικός –εάν όχι ο σημαντικότερος –λόγοςγια τον οποίο όλο και περισσότερες γυναίκες καταφεύγουν σε αυτήν τη μέθοδο είναιτο πλήγμα στην ψυχολογίαπου τους προκαλεί το αισθητικό κομμάτι, με αποτέλεσμα να μην αισθάνονται άνετα με τα γεννητικά τους όργανα και να ντρέπονται ή ακόμη και να αποφεύγουν να κάνουν σεξ».
Εξακολουθεί μια τέτοια επέμβαση να αποτελεί ταμπού για τις Ελληνίδες; Οπως υποστηρίζει η κυρία Χριστοφορίδου: «Οι γυναίκες, όλο και πιο συχνά τα τελευταία χρόνια, ακόμη και στην Ελλάδα, προσέρχονται στο ιατρείοκαι επιθυμούν να κάνουν laser αιδοιοπλαστική –σε κάθε ηλικία, στα 20, στα 30, στα 40 και στα 50, ακόμη και σε μεγαλύτερες ηλικίες. Παλαιότερα οι γυναίκες ντρέπονταν να μιλήσουν ανοιχτά για αυτό και να ζητήσουν βοήθεια από ειδικό, με αποτέλεσμα να καταπιέζονται επί σειρά ετών. Τώρα πια έχουν καταρριφθεί αυτά τα ταμπού καιδιεκδικούν, μέσω της αιδοιοπλαστικής, την ανανέωση και το δικαίωμα να ορίζουν το σώμα τους και την ευχαρίστηση που αυτό τους προσφέρει».
Η πλαστική χειρουργική φυσικά δεν αποτελεί αποκλειστικά γυναικεία υπόθεση. Ολο και περισσότεροι άνδρες ξεπερνούν το ταμπού, παύουν να χρησιμοποιούν την ενυδατική κρέμα της συντρόφου τους και προσέρχονται στο ιατρείο. Σύμφωνα με στοιχεία του Βρετανικού Συνδέσμου Αισθητικών Πλαστικών Χειρουργών (BAAPS), οι πλαστικές επεμβάσεις σε άνδρες σχεδόν διπλασιάστηκαν μέσα σε μια δεκαετία και από 2.440 το 2005 φθάσαμε αισίως στις 4.614 το 2015. Ετσι πολλοί είναι εκείνοι που αναζητούν λύση στο πρόβλημα της απώλειας μαλλιών, της γυναικομαστίας, αλλά και του περίφημου «σωσίβιου» γύρω από την κοιλιά, κάνουν botox, βλεφαροπλαστική κ.ά.
Βέβαια, οι επισκέψεις στον πλαστικό χειρουργό, όπως και όλα τα πράγματα στη ζωή, χρειάζονται μέτρο, γιατί αν αυτό χαθεί βρισκόμαστε αντιμέτωποι με θλιβερά αποτελέσματα από τα οποία δεν έχουν ξεφύγει ούτε γνωστές κυρίες της εγχώριας σόουμπιζ. «Λυπάμαι που το λέω, αλλά το να αποκτήσει κανείς εθισμό στις πλαστικές δεν είναι και κάτι τόσο δύσκολο. Και εδώ είναι καθοριστικός ο ρόλος του γιατρού, ο οποίος πρέπει να θέσει ξεκάθαρα όρια στον ασθενή και να τα τηρεί» αναφέρει η πλαστικός χειρουργός Βίλλυ Ροδοπούλου. «Πολλές φορές έρχονται ασθενείς στο ιατρείο με φωτογραφίες ανά χείρας. «Θέλω να με κάνεις σαν την Αντζελίνα Τζολί». Αυτή η στάση αποτελεί τον χειρότερο σύμβουλο. Αλλο το να παρουσιάσει ο ασθενής περίπου πώς θέλει να είναι το αισθητικό αποτέλεσμα και άλλο να αποκτήσει εμμονή με ένα συγκεκριμένο πρόσωπο. Κάπως έτσι ξεκινούν τα παραμορφωτικά αποτελέσματα που πολλές φορές βλέπετε. Αυτές οι γυναίκες πάσχουν συχνά από τη λεγόμενη «διαταραχή σωματικής δυσμορφίας» (body dysmorphic disorder) από την οποία υποφέρουν και οι άνθρωποι με νευρική ανορεξία. Η εικόνα που βλέπουν στον καθρέφτη τους δεν είναι η πραγματική και εκεί ο γιατρός πρέπει να θέσει αυστηρά όρια». «Πριν από μερικά χρόνια ερχόταν και ξαναερχόταν μια γυναίκα στο ιατρείο μου ζητώντας επίμονα να της κάνω πράγματα που δεν της χρειάζονταν» συνεχίζει η ελληνίδα ειδικός. «Την απέτρεπα. Θυμάμαι ήμουν σε διακοπές και τηλεφωνούσε συνεχώς στο ιατρείο. Με ενημέρωσαν από τη γραμματεία και της τηλεφώνησα. Ηταν ψυχολογικά ένα ράκος: «Tο πρόσωπό μου βρίσκεται σε κακή κατάσταση. Εχω διακόψει τις κοινωνικές μου σχέσεις και είμαι έτοιμη να πηδήξω από το μπαλκόνι». Kατατρόμαξα διότι φυσικά γνώριζα ότι το πρόσωπό της ήταν μια χαρά. Μιλώντας μαζί της για ώρα, τελικά μου αποκάλυψε ότι στο παρελθόν είχε περάσει κατάθλιψη, πράγμα που δεν μου είχε αναφέρει προηγουμένως στο ιστορικό της. Κατάφερα να μου αποκαλύψει το όνομα του ψυχιάτρου της. Του τηλεφώνησα αμέσως και ξεκίνησε την ενδεδειγμένη θεραπεία μαζί του. Τελικά τα πάντα είναι θέμα προσωπικής αισθητικής και συνείδησης. Αν θέλετε, πρόκειται και για κακή διαφήμιση. Ο ίδιος ο ασθενής δεν το καταλαβαίνει, αλλά το αντιλαμβάνονται όλοι οι άλλοι γύρω του».
Και ενώ η μάχη για διαρκή νεότητα και διαχρονική ομορφιά μαίνεται, ο παραμορφωτικός καθρέφτης της κακιάς μητριάς από το παραμύθι της Χιονάτης εξακολουθεί να θέτει επίμονα ερωτήματα: «Ποια είναι η ομορφότερη;». «Ποια είναι η νεότερη;». Πολλοί είναι αυτοί που θα προσπαθήσουν να παγώσουν τον χρόνο. Εχουν πλέον αρκετά όπλα στη φαρέτρα τους για να επιτύχουν το μαγικό αποτέλεσμα. Φτάνει να είναι επιλεκτικοί και υποψιασμένοι, γιατί το δηλητηριασμένο μήλο παραμονεύει.

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 9 Απριλίου 2017.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ