«Η πιο µεγάλη µέρα είναι σήµερα» έλεγε η Κατερίνα Κοσκινά λίγο προτού ξεναγήσει τους δηµοσιογράφους στην επίσηµη πρώτη του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης. Ναι, υπήρξε τέτοια µέρα –ήταν η Δευτέρα που µας πέρασε -, αλλά δεν ήταν ακριβώς «επίσηµη», δεδοµένου ότι το µουσείο άνοιξε εν µέρει. Εστω κι έτσι, και παρ’ όλες τις ελλείψεις σε προσωπικό, επιτέλους ο κόσµος µπόρεσε να µπει από την κύρια είσοδό του και να κατακλύσει τον χώρο στα εγκαίνια της πρώτης περιοδικής έκθεσης «Κρίσιµοι διάλογοι: Αθήνα – Αµβέρσα», τον «διάλογο» δηλαδή ανάµεσα στο ΕΜΣΤ και τον οµόλογό του στη Φλάνδρα, Μ ΗΚΑ, µε έργα από τις συλλογές των δύο µουσείων. Και µολονότι τα λαµπερά φώτα έσβησαν, το µουσείο περιµένει το κοινό του στα 5.000 τ.µ. των περιοδικών εκθέσεών του στο ισόγειο και στο υπόγειό του και το στοίχηµα είναι να καταφέρει να το προσελκύσει.
Πέρα από την περιέργεια για το πώς είναι το εσωτερικό του κτιρίου που οι περαστικοί έχουν συνηθίσει να βλέπουν πίσω από λαµαρίνες, το περιεχόµενο της έκθεσης που εκτός από το κτίριο εγκαινιάζει και το πρόγραµµα «ΕΜΣΤ στον κόσµο» αξίζει τη βόλτα και τα πέντε ευρώ του εισιτηρίου. Με 70 έργα 66 καλλιτεχνών, νεότερων και µεγαλύτερων, περισσότερο ή λιγότερο αναγνωρισµένων, οι οποίοι οµαδοποιούνται σε 22 ενότητες των τριών, ανάλογα µε την εκλεκτική συγγένεια της τέχνης τους και των συνειρµών που προκαλεί η δουλειά τους. Οπως για παράδειγµα «Ο χώρος της στέρεης φαντασίας», µια περιγραφή που ήρθε στον νου των επιµελητών της έκθεσης και διευθυντών των δύο µουσείων, Κατερίνας Κοσκινά και Μπαρτ ντε Μπάαρε, καθώς συζητούσαν για την πιθανή γειτνίαση της Μαρίας Παπαδηµητρίου, της «πανκ-σαµάνου» Αλµαγκουλ Μενλιµπάγεβα και του Γιαν Φαµπρ. Δεν είναι πάντα εύκολα διακριτή η σύνδεση, στο συγκεκριµένο παράδειγµα εξάλλου δεν διευκολύνει και η χωροταξία, καθώς το γλυπτό από κελύφη σκαθαριών του Φαµπρ βρίσκεται στην είσοδο του µουσείου, ενώ τα κολάζ µε τα meta-τοπία της Παπαδηµητρίου επάνω σε καρτ ποστάλ και οι φωτογραφίες της Μενλιµπάγεβα από τη χώρα της, το Καζακστάν, που ζει στο µεταίχµιο της µετακοµµουνιστικής παγκοσµιοποιηµένης εποχής, έχουν αναρτηθεί στη σκάλα η οποία οδηγεί από το υπόγειο στο ισόγειο, στο τέλος δηλαδή της πορείας που ακολουθεί κανείς µέσα στην έκθεση. Σε άλλες ενότητες, πάλι, η αντιπαράθεση φαίνεται πιο προφανής και εποµένως δεν κινητοποιεί τον επισκέπτη να κάνει τις δικές του πιο λεπτές συναρµογές, όπως στην περίπτωση του Απόστολου Γεωργίου και της Μαρλέν Ντιµά ή στα τοπία του Λουκ Τέµανς και του Ηλία Παπαηλιάκη.
«Το σηµαντικό είναι πρώτα απ’ όλα ο κόσµος να µπορεί να αισθανθεί πράγµατα» έλεγε στο πλαίσιο της ξενάγησης ο Μπαρτ ντε Μπάαρε και η αλήθεια είναι ότι υπάρχει άφθονος χώρος για συναισθήµατα, καθώς βλέπεις τα έργα µόνα τους, σε τριάδες ή ως ένα σύνολο, µέσα σε ένα µουσείο που επιτέλους καλεί την πόλη να γνωριστούν λίγο καλύτερα.

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 6 Νοεμβρίου 2016

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ