Μηχανόβιος νέος στις αρχές της δεκαετίας του ’60 στο εξώφυλλο της αυτοβιογραφίας του

Εκ των υστέρων είναι απόλυτα κατανοητό γιατί ήταν ο Ρόµπιν Γουίλιαµς εκείνος που υποδύθηκε τον Ολιβερ Σακς στα «Ξυπνήµατα» του 1990, την ταινία που βασίστηκε σε ένα από τα πρώτα βιβλία του. Διαβάζοντας την αυτοβιογραφία του διάσηµου νευρολόγου µε τίτλο «Εν κινήσει: Μια ζωή» που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Ροπή, αντιλαµβάνεται κανείς ότι µόνο o Γουίλιαµς θα µπορούσε να αποδώσει τη µανιακή ταχύτητα, την ασταµάτητη δραστηριότητα, την πολυπραγµοσύνη, την εργατικότητα, την παρατηρητικότητα, τη δίψα της γνώσης, όλον αυτόν τον κυκλώνα που υπήρξε ο βίος του Σακς. Και µπορεί ο Ρόµπιν Γουίλιαµς να έβγαλε έντονα τότε στην οθόνη την ενεργητικότητα του χαρακτήρα, η ανάγνωση όµως των ίδιων των λέξεων του Ολιβερ Σακς για εκείνη και για άλλες εποχές αποτελεί το διανοητικό ισοδύναµο µερικών energy drinks.
Μέσα στις πρώτες µόλις 40 σελίδες της αυτοβιογραφίας του ο Σακς προλαβαίνει να µιλήσει για τη λατρεία του στις µηχανές, την καταπιεσµένη οµοφυλοφιλία και τις πρώτες του ερωτικές εµπειρίες στην πουριτανική Αγγλία της δεκαετίας του ’50, την κλίση του στην Ιατρική, τα αρχικά ερευνητικά του βήµατα, ένα καλοκαίρι σε κιµπούτς του Ισραήλ, επόπτες καθηγητές, επιστήµονες που τον επηρέασαν στην αρχή της καριέρας του, έναν γνωστό του τον οποίο εµπόδισε να αυτοκτονήσει όταν έµαθε ότι πάσχει από λευχαιµία, τη συµπόνια του για τα πειραµατόζωά του, ένα άρρωστο µωρό που έσωσε στην πρώτη νυχτερινή βάρδια της πρακτικής του. Ο,τι προκύπτει από την αφήγηση του Ολιβερ Σακς (σε αντιδιαστολή µε πολλά αυτοβιογραφικά έργα που αποζητώντας να οργανώσουν συστηµατικά την ανθρώπινη εµπειρία την τεµαχίζουν θεµατικά, αναιρώντας την πολλαπλότητα που ενίοτε φέρουν οι στιγµές) είναι ακριβώς η ποικιλοµορφία του βίου, η αίσθηση πως τα πάντα συµβαίνουν ταυτόχρονα –και ποδηλατικές εξορµήσεις, και εργασιακά προβλήµατα, και επαγγελµατικές επιτυχίες, και ερωτικά εµπόδια, και µια παύση για αναστοχασµό του παρελθόντος, και µια ονειροπόληση για προοπτικές του µέλλοντος.
Οι «New York Times» είχαν αποκαλέσει τον Ολιβερ Σακς το 1986 «δαφνοστεφή ποιητή της σύγχρονης Ιατρικής», ανακηρύσσοντάς τον «έναν από τους µεγαλύτερους κλινικούς συγγραφείς του 20ού αιώνα». Πέρα από µείζων εκλαϊκευτής της ιατρικής εµπειρίας, όµως, ο Σακς, ο οποίος πέθανε το 2015 σε ηλικία 82 ετών, κατόρθωνε να αποτυπώνει µε αστείρευτη ζωτικότητα τα καθηµερινά γεγονότα της ζωής. Γι’ αυτό και σπάνια τίτλος µπορεί να αποδώσει µε τόση πιστότητα το περιεχόµενο και το πνεύµα της γραφής που περικλείει: η Ιθάκη του Σακς ήταν η διαρκής κίνηση.

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 25 Σεπτεμβρίου 2016

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ