«That’s logical». Αυτές οι τρεις λέξεις, µε τη σκληρή προφορά της εργατικής τάξης του Αµστερνταµ, ήταν οι αγαπηµένες του Γιόχαν Κρόιφ. Δεν είναι ιδιαίτερα σέξι λέξεις, δεν φαίνονται επαναστατικές, αλλά είναι αυτές που χρησιµοποιούσε σε κάθε συνέντευξή του, για να συντροφεύει τις υπόλοιπες υπέροχες ατάκες του. Ατάκες όπως το ευφυές «Το ποδόσφαιρο είναι ένα άθληµα που παίζεις µε το µυαλό σου, όχι µε τα πόδια», το απολαυστικά ορθολογιστικό «Στην Ισπανία 22 ποδοσφαιριστές κάνουν τον σταυρό τους πριν βγουν στο γήπεδο. Αυτό προφανώς δεν λειτουργεί. Αλλιώς, όλα τα παιχνίδια θα έρχονταν ισόπαλα», το σοσιαλιστικό «Μπορώ να κερδίσω πλουσιότερες οµάδες. Δεν είδα ποτέ µια τσάντα µε λεφτά να σκοράρει» και το σοφό για το ποδόσφαιρο και για τη ζωή:
«Το να παίζεις µπάλα είναι απλό, το να παίζεις απλά είναι το δύσκολο».
Μέλος της γενιάς των baby boomers που τα ήθελε όλα και τα ήθελε άμεσα, ο Γιόχαν Κρόιφ, που πέθανε σε ηλικία 68 ετών, γεννήθηκε κοντά στο γήπεδο του Αγιαξ στο Αμστερνταμ. Ο μανάβης πατέρας του, Μάνους, προμήθευε την ομάδα με φρούτα και η μητέρα του καθάριζε τα αποδυτήρια του ολλανδικού κλαμπ. Λεπτός, νευρικός και ανυπόμονος, σε ηλικία 15 ετών έπαιζε με την πρώτη ομάδα, βρίζοντας οποιονδήποτε μεγαλύτερό του διαφωνούσε με τη φιλοσοφία του.
Βαθιά συγκρουσιακός, πίστευε πως οι κόντρες βοηθούν την απόδοση, μετέτρεψε τον Αγιαξ και την Μπαρτσελόνα σε επαναστατικές μηχανές ποδοσφαίρου: Εισήγαγε και εφάρμοσε καλύτερα από τον καθένα το «ολοκληρωτικό ποδόσφαιρο», βασισμένο στη φιλοσοφία της κάλυψης των κενών χώρων, την αξιοποίηση κάθε παίκτη ως δυνητικού πασέρ, τη δημιουργία μιας ορχήστρας διαρκούς απειλής, αλλά και ομορφιάς: «Δεν θέλω να κερδίζω 1-0, προτιμώ να κερδίζω 5-4» έλεγε, βάζοντας τις βάσεις για το ποδόσφαιρο που παίζεται μέχρι σήμερα. Αυτός, άλλωστε, έθεσε τα θεμέλια για την ακαδημία ποδοσφαίρου της Μπαρτσελόνα που παράγει μέχρι σήμερα τα ποδοσφαιρικά υλικά του μέλλοντος.
Ο πατέρας του πέθανε μικρός, και ο ίδιος, αν και ασυμβίβαστος ποδοσφαιρικά, ήθελε από νωρίς να φτιάξει μια ενωμένη, αγαπημένη οικογένεια. Στο Μουντιάλ του 1974, στη Δυτική Γερμανία, λίγο πριν από τον τελικό, η εφημερίδα «Bild» δημοσίευσε μια αποκάλυψη για τα ολονύχτια πάρτι των παικτών της Ολλανδίας με γυναίκες, αλκοόλ και κραιπάλες. Την ημέρα του χαμένου τελικού από τη Δυτική Γερμανία ο Κρόιφ την πέρασε εξηγώντας στη σύζυγό του, Ντάνι, πως «δεν είναι αυτό που νομίζεις». Στο Μουντιάλ του 1978 στην Αργεντινή, όπου η Ολλανδία έχασε πάλι στον τελικό, δεν πήγε ποτέ να παίξει.
Μανιώδης καπνιστής για δεκαετίες, ακόμη και μέσα στα αποδυτήρια, έκοψε το τσιγάρο το 1991, έπειτα από εγχείρηση καρδιάς. Πέθανε πριν από δέκα ημέρες, από καρκίνο του πνεύμονα, τον οποίο είχε απειλήσει πρόσφατα «τον κερδίζω 2-0 μέχρι στιγμής». Αφήνει πίσω του την οικογένειά του, τον σεβασμό όλης της ποδοσφαιρικής υφηλίου και ένα ποδόσφαιρο που δεν θα υπήρχε εάν δεν είχε ακολουθήσει το ένστικτό του.
* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 3 Απριλίου 2016
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
